اجرای ساختمان به سبک تونلی و با استفاه از قالب تونلی فرم یکی از روش های مورد استفاده برای اجرای ساختمان با سیستم باربر دیوار و سقف بتنی است. روشی که در برخی از مناطق استقبال زیادی از آن میشود. شاید برای شما هم سوال باشد که چرا اجرای ساختمان با سیستم باربر دیوار و بتنی باید به نام سبک تونلی شناخته شود. مهم‌ترین دلیل نام‌گذاری این روش اجرای قالب بندی سقف و دیوار به صورت سلولی و همزمان است و به همین دلیل به سبک تونلی معروف است. با همراه باشید.
نحوه اجرای سیستم تونلی در ساختمان
قالب بندی کف و دیواره جان پناه برای فضای کار در دیوارهای پیرامونی در سبک تونلی
همان‌طور که گفته شد در سبک تونلی دیوار و سقف بتن مسلح به‌صورت همزمان آرماتوربندی، قالب بندی و بتن ریزی می شود. این روش ضمن افزایش سرعت و کیفیت اجرا عملکرد سازه ای و رفتار لرزه ای مجموعه سازه را به لحاظ یکپارچگی اعضا و اتصالات آن به شکل چشمگیری بهبود می‌دهد. قالب مورد استفاده در سیستم تونلی به اندازه تقریبی ابعاد فضا است و برای قالب بندی یا قالب برداری نیاز به تبدیل آن به ابعاد کوچک نیست و با همان ابعاد اولیه به صورت یکپارچه از فضا خارج می شود.
خروج قالب تونلی پس از بتن ریزی دیوار و سقف و گیرش اولیه بتن با فاصله دادن قالب از جدار بتن ریزی شده (قالب برداری) و با حرکت افقی روی چرخ یا غلتک صورت می گیرد. جدارهایی که با استفاده از این روش اجرا می شود، جدارهای اصلی داخلی و بعضی جدارهای خارجی (جانبی) هستند.
زلزله و آرماتوربندی سیستم تونلی
اجرای میلگرد گذاری دیوار قبل از بستن قالب در سازه تونلی
یکی از سوالات مهم در مورد سازه تونلی واکنش لرزه ای و سیستم آرماتوربندی آن است. سازه های اجرا شده با سیستم تونلی شاخص و شناخته شده‌‌اند و از دیدگاه عملکرد لرزه ای ایراد چشمگیری نمی‌توان از آن گرفت. البته همه‌ی این‌ها به شرطی است که تمام استانداردها رعایت شده باشند. تجربه زلزله های گذشته رفتار مناسب سازه تونلی را نشان داده است.
در ساختمان اجرا شده به روش تونلی ابتدا آرماتوربندی و تعبیه مسیرهای تاسیسات مکانیکی و برقی در دیوار انجام و هم زمان با این اقدامات، قالب بندی بازشوهای مورد نیاز برای تاسیسات و در و پنجره اجرا می شود. قالب دو طرف دیوار را به صورت پشت به پشت، قالب بندی می کنند و با قرار گرفتن قالب های متوالی در کنار هم، بدون قالب واسط سقفی یا همراه با آن، مجموعه قالب های دیوار و سقف را تشکیل می دهند.
در مرحله بعد، آرماتوربندی سقف و جاگذاری مسیرهای برق انجام می شود و قالب هایی برای خالی ماندن محل داکت و دیگر حفره‌های لازم در سقف نصب می شود. در ادامه، بتن ریزی سقف و دیوار به صورت یکپارچه و در یک مرحله انجام می شود. به واسطه همین روش اجرای جدارهای بتنی پرداخت شده، نیاز به نازک کاری روی سطوح آن را بر طرف می شود. این روش اجرا، در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مورد ارزیابی قرار گرفته و کاربرد آن در حیطه الزامات ارائه شده، مجاز است.
۳ مزیت سبک تونلی در ساختمان
صفحات مش قبل از میلگرد برای تسریع عملیات اجرای میلگرد گذاری دیوار و سقف در سیستم قالب تونلی
موارد زیادی را میتوان برای مزیت سبک تونلی در ساختمان و سازه نام برد. برای مثال افزایش سهولت و سرعت اجرا در سبک تونلی بالا است. اجزای غیر سازه ای مانند دیوار جداکننده و پله و پانل نما به صورت پیش‌ساخته در نظر گرفته می شود و پس از تکمیل سازه اصلی به آن متصل می شود. البته این امر در مورد سازه پله توصیه نمی شود. اما به طور سرعت به شدت افزایش پیدا میکند.
همینطور از مزیت دیگر روش تونلی میتوان به کاهش نیروی انسانی در پروژه اشاره کرد. با انجام مدیریت صحیح و استفاده از فناوری روز در تسریع گیرش و افزایش مقاومت بتن علاوه بر افزایش سرعت اجرا، نیروی انسانی نیز کاهش می‌یابد.
امروزه با استفاده از روش تونلی در تولید ساختمان انبوه سازان با برنامه ریزی یک طبقه در روز همچون اجرای همزمان سازه و بخشی از دیوار داخلی و لوله گذاری برق و تاسیسات، اجرای مناسب و تسریع عملیات نازک‌کاری و عایق‌بندی ساختمان، پروژه های بزرگ را به سرعت پایان می‌دهند.
سومین مزیت قابل ذکر و بزرگ در اجرای ساختمان به سبک تونلی کاهش پرتی در مصالح است. در حقیقت دو مزیت کاهش نیروی انسانی و استفاده از اجزای غیر سازه ای پیش ساخته به شما کمک میکند که بهره بروری بالایی در استفاده از مصالح و افزایش فضای مفید داشته باشید.
معایب در سبک باربر دیوار و سقف بتنی
ناهنجاری سطح بتن ریزی شده پس از بازکردن قالب به دلیل رعایت نکردن استاندارد بتن ریزی در سیستم قالب تونلی
از معایب سبک باربر دیوار و سقف بتنی محدودیت در طراحی فضاهای داخلی است و لازم است طراحی بر طبق محدودیت اجرا در خصوص ابعاد قالب و قالب گذاری به صورت مدولار انجام شود. اما یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در این سازه اجرای پارکینگ است. در واقع اجرای پارکینگ بسیار دشوار و در مواردی غیرممکن است.
مورد دیگر از معایب سبک تونلی به یکی از مزایای آن بازمی‌گردد. همان طور که گفتیم نیروی انسانی در این روش به شدت کاهش می‌یابد، اما از طرف دیگر نیاز به نیوری متخصص بالا میرود. از این رو هزینه بالای قالب و نیاز به نیروی متخصص از دیگر معایب این روش است.
سرعت اجرای پروژه به سبک تونلی
سرعت اجرای پروژه در نمونه‌های مشابه در حدود ۲۵۰ مترمربع در هر روز است و همین طور محدودیت ارتفاع در این نوع از سازه‌ها در حدود ۵۰ متر است. در این مطلب آموزشی از سایت آبستا قصد داریم تا به بررسی کامل قالب های تونلی و ساختمان سازی به روش قالب تونلی بپردازیم. شما میتوانید در پایان مطلب اقدام به نمایید
معرفی سیستم قالب تونلی
در این سیستم دیوار ها و سقف با یک دیگر و به صورت پیوسته قالب بندی و بتن ریزی میشوند که یکپارچگی کل سازه را در پی خواهد داشت. نام گذاری تونلی برای این سیستم به سبب شکل قالب های فلزی هم زمان دیوار ها و سقف ها میباشد در سقف ها و دیوارها با هم قالب گذاری و بتن ریزی میشوند که این کار باعث یکپارچگی و ایجاد اتصال مناسب در سازه میشود که نتیجه آن عملکرد لرزه ای مناسب میباشد و در نتیجه سیستم قالب تونلی مانند ديگر روش های ساخت و ساز صنعتی، در چهارمعيار کاهش زمان ، کاهش هزينه، ارتقاء کيفيت و امنيت کارکنان توجيه پذير می باشد .
پروژه های اجرا شده با استفاده از سیستم قالب تونلی در ایران
- پروژه سپهر پردیس
- پروژه سپه شهر
- پروژه شهرک اکباتان
- پروژه واوان
- پروژه ۲۲۰ واحدی کوثر تربت حیدریه
- پروژه چناران و نارون شمالی پردیس
نمونه پروژه با قالب تونلی (اکباتان)
مزایای استفاده از قالب تونلی را میتوان در چند شاخص زیر طبقه بندی نمود.
مزایای مرتبط با شاخصه های فنی :
- کنترل دقیق تر اجرا و کیفیت در مقایسه با استانداردها
- مقاومت مناسب در برابر زلزله به سبب یکپارچگی سیستم سقف و دیوار
- اجرای اتصال صحیح سقف به دیوار و عدم تشکیل درز اجرایی
- کیفیت بالای سطح بتن: بتن برای نازک کاری فقط به گچ نازک احتیاج دارد.
مزایای مرتبط با شاخصه های اقتصادی :
- کاهش پرت مصالح
- بازگشت سریعتر سرمایه
- طول عمر بالای سازه به علت یکپارچگی سقف و دیوار و کیفیت اجرایی ساختمان
- کاهش هزینه های ساخت که یکی از دلایل آن سرعت بالای ساخت و ساز است.
- سرعت ساخت و ساز در این سیستم بالا میباشد .
- کاهش نیروی انسانی و در نتیجه آن کاهش هزینه ها
- ایمن بودن این سیستم به لحاظ کاهش حوادث نیروی انسانی
معایب قالب تونلی
- بالا بودن سرمایه‌گذاری اولیه برای تهیه قالب‌ها
- در شروع عملیات تجهیز کارگاه، هزینه سنگینی برای تهیه ماشین آلات و خرید عمده مصالح پرداخت میشود.
- غیرضروری بودن اجرای تمام دیوارهای داخلی به صورت بتن مسلح که باعث عدم تغییر پلان و افزایش بار مرده ساختمان و میلگرد مصرفی میشود.
- اعمال هزینه‌های اضافی در صورت ایجاد وقفه در کار ناشی از شرایط آب و هوایی
الزامات و طراحی معماری سیستم با قالب تونلی
- در صورت بهره‌گیری از سیستم قالب تونلی، بهتر است برای نمای ساختمان از بتن نمایان، با طرح‌های مختلف استفاده شود تا علاوه بر زیبایی نیازی به هزینه ی زیاد برای نماسازی نباشد.
- در ساختمان‌های حداکثر ۴ طبقه، طراحی پلان‌ها به نحوی باشد که قاب‌ها از یک طرف و عمود بر جهت استقرار ساختمان‌ها خارج شوند و در ساختمان‌های بیش از ۴ طبقه توصیه میشود
- پلان‌ها به گونه‌ای باشند که تعداد دیوارهای برشی در دو جهت عمود برهم تقریباً یکسان باشند تا در زمان زلزله پیچش در ساختمان اتفاق نیافتد.
- اندازه دهانه تونل‌ها، به منظور کنترل تنش‌ها در سقف و نیز زیاد نشدن ضخامت دال بتنی سقف، بین ۳ تا ۵/۵ متر توصیه میشود.
- عمق تونل‌ها نیز حداکثر ۶ متر توصیه میشود.
- بهتر است از ایجاد اختلاف سطح در طبقات ساختمان اجتناب شود.
- استفاده از پله های دوطرفه در این سیستم توصیه میشود.
- محل استقرار تجهیزات بهداشتی ساختمان روی دیوارهای سازه‌ای پیش‌بینی شود.
- داکت‌های تأسیساتی به صورت متمرکز و قابل دسترس در نظر گرفته شود و سرویس‌ها در اطراف داکت های مستقر شود.
محدودیت های سیستم قالب تونلی
- به جز محدودیت‌های آیین‌نامه‌ای در خصوص سازه‌های با سیستم دیوارهای باربر، محدودیت سازه‌ای دیگری براین سیستم متصور نیست.
- اجرای این پروژه‌ها از لحاظ مکانی محدودیت خاصی ندارد. ولی در مناطق مسطح برای سهولت در جابجایی و کار ماشین آلات توصیه میشود.
- درحال حاضر امکان اجرای این روش تا ۱۶ طبقه در کشور ایران و در سایر کشورها تا حدود ۶۰ طبقه منعی ندارد.
- مبحث نهم مقررات ملی ساختمان را میتوان برای طرح و اجرای ساختمان‌های بتن مسلح با قالب بندی یکپارچه دیواری و سقفی، مورد استفاده قرار داد.
روشهای اجرای قالب تونلی
سیستم نیمه تونلی : اجرای دیوار با قالب فلزی بالارونده و
سیستم تونلی کامل: اجرای دیوار و سقف به صورت همزمان به کمک قالب تونلی
اجزای قالب تونلی
اجزا قالب تونلی
پانل عمودی : قالب دیوار ها میباشد.
پانل افقی : همان قالب سقف است.
جک مورب : این جک علاوه بر افزایش مقاومت قالب به عنوان تنظیم کننده وضعیت قالب سقف به کار میرود و از آن برای دادن خیز منفی به سقف استفاده میشود.
پایه های تراز کننده : از این پایه ها برای دادن ارتفاع به استفاده میشود.
چرخ های قالب : برای حرکت دادن قالب
براکت ها : براکت ها محلی برای گذاشتن ابزار کار و همچنین عبور و مرور کارگران میباشد.
قلاب اتصال : از آن برای اتصال دو قالب L شکل از ناحیه سقف استفاده میشود که البته برای اتصالات دیگر هم کاربرد دارد.
قلاب سقفی (شاهین) : از آن برای حمل قالب ها توسط تاور استفاده میشود که در سقف و مرکز ثقل قالب نصب میشود.
لندینگ : محلی برای قرار گیری قالب های برون کشیده شده از زیر بتن که آماده ی حمل توسط تاور میباشند. در برخی از موارد به عنوان محلی برای عبور و مرور کارگران نیز به کار گرفته میشود.
سولجر : سوجلر ها قسمتی از بدنه قالب است که به شکل تیرآهن میباشد و وظیفه ی آن جلوگیری از شکم انداختن قالب میباشد.
ناودانی : تنظیم و انتقال بار افقی بین دو قالب مجاور
رامکا : نوارهایی به ارتفاع ۱۰ سانتی متر و به طول وعرض دیوار که از آن جهت قالب گذاری و قالب برداری سریع استفاده میشود.
نگهدارنده قالب رامکا : این نگهدارنده ها قالب رامکا را در ارتفاع مورد نظر و با تامین عرض لازم برای آن نگه میدارند.
بلت و مهره : به دلیل اینکه بتن قبل از گیرش یک سیال به حساب می آید بنابراین فشار زیادی را به قالب وارد میکند و باعث دور شدن و حرکت قالب ها میشود بنابراین از بلت و مهره برای جلوگیری از این حرکت و تحمل فشار از بلت و مهره استفاده میشود.
مخروطی ها : مخروطي ها قطعات فلزي هستند كه در بين دو قالب بوسيله بولت و واشر قرار ميگيرند و وظيفه آن ها اين است كه اجازه ندهند قالب ها كه بوسيله بولت و واشر به شدت تحت فشار هستند بيش از اندازه به هم نزديك شوند نام آنها بخاطر شكل مخروطي آنها است و شكل آنها براي سهولت در بيرون آمدن از ميان بتن ديوار اينگونه انتخاب شده است.
منبع: