این سخنرانی در نشستی با عنوان «تقویت ارتباطات انسانی در دوران پس از کرونری با الهام از آموزش» درباره اسلام و مسیحیت «در سازمان فرهنگ و روابط اسلامی در تاریخ 5 مارس 2014 در مقابل دبیرکل سازمان ملل متحد ارائه شد. سی. شورای جهانی کلیساها و رهبران ادیان توحیدی. کارشناسان مخالفت کردند. خلاصه ای از سخنان وی به شرح زیر است:
ابتدا از برگزارکنندگان و رئیس سازمان ارتباطات فرهنگی و اسلامی و میهمانان محترم به ویژه جناب آقای ایان ساواکا تشکر و قدردانی عمیق خود را دارم.(1) “به رئیس شورای جهانی کلیسا خوش آمدید. این شورا یکی از مهمترین مؤسسات مذهبی است و از نظر جمعیتی که تحت پوشش دارد، یکی از بزرگ ترین ها است و مهم است که گسترده است. آشنایی نویسنده با قدمت آنها به ماموریت او در واتیکان باز می گردد، و با این شورای مستقر در ژنو، من صمیمانه امیدوارم که این همکاری ادامه یابد و تقویت شود.
عنوان آنچه ارائه خواهد شد «گفت و گوی دینی و واقعیت جدید» است و بهتر است بگوییم «گفت و گوی دینی و فناوری جدید». من سعی خواهم کرد این را با درک نسل جدیدی از فناوری که در سال های اخیر ظهور کرده است توضیح دهم. این فناوری واقعا دنیای متفاوتی را ایجاد می کند که مبهم است و به دلیل ناتوانی نظام حقوقی در کنترل و نظارت بر تکامل، ضروری است که رهبران دینی درک درستی از ماهیت این فناوری و تأثیرات آن داشته باشند. عواقب باعث می شود که مافوق بایستد و با هم فکر و همکاری کند.
این ایده خلاقانه ویلی برانت برای مدت طولانی است.(2) و کاردینال کازارولی(3) این دو به دلایل مربوط به خود می خواهند با کشور پشت پرده آهنین مذاکره کنند و می گویند ممنوعیت “مخالفت با هر نوع ارتباط” باید شکسته شود. ویلی برانت صدراعظم سابق آلمان غربی خواستار گفتگوی سیاسی شد و کازارولی، معاون وزیر امور خارجه و وزیر امور خارجه و در نهایت وربر واتیکان برای گفتگوهای مذهبی و فرقه ای راه را برای گفتگوهای بیشتر هموار کردند. از آن زمان، گفتمان دینی به معنای کنونی، طرفدارانی پیدا کرد و پیش رفت. یکی از مهمترین دلایل این پیشرفت، نگرش مثبت پیشوایان دینی است. فروپاشی بلوک شرق و تنشها پیرامون کلیسای کاتولیک و مسائل دیگر، گفتوگو را تسریع و عمیقتر کرده است که همچنان مورد انتقاد برخی بخشها قرار میگیرد و برخی از آنها ممکن است آن را بیثمر بدانند.
البته موافقان این طرح اذعان دارند که مشکلاتی وجود دارد و این ابتکار می تواند بسیار موفق باشد، اما با برآوردهای بی طرفانه باید گفت که اگر چنین روندی وجود نداشته باشد، احتمالاً از این هم فراتر خواهیم رفت. وضعیت خطرناک تر شما باید نیمه پر و نیمه خالی در آینه نگاه کنید، ارتباط و گفتگو با دیگران برای زندگی در یک دنیای جهانی ضروری شده است. دنیایی که در آن کار بسیار پیچیده و به هم پیوسته است. بدون شک این ارتباط سخت و گاهی بسیار سخت است. زیرا هر صحنه در موقعیتی کاملا متفاوت زندگی می کند و این باعث تفاوت در ادراک و انتظارات می شود.
مردم امروز و جمع مردم امروز با آنچه قبلاً فکر می کردیم بسیار متفاوت است. این درست است حتی اگر این گروه ها متعلق به یک مذهب هستند. کاتولیک های برزیلی یا کوبایی در شرایطی متفاوت از کاتولیک های کره ای یا سریلانکا با آلمان و پرتغال زندگی می کنند. همین امر در مورد ارتدوکس اتیوپیایی یا سوری یا اوکراینی یا روسی صدق می کند.
حال برای موفقیت و آمادگی بیشتر چه می توان کرد. راه اندازی موضوع دیگری است. اگر سوابق دهه های اخیر گفتمان دینی توسط علم بی طرف و همدل بررسی می شد، بسیاری از عدم قطعیت ها و دلایل شکست روشن می شد. با دیدن وسعت شورای جهانی کلیساها، آنها می توانند خود را دقیق تر و دقیق تر از دیگران بیان کنند. به خصوص که این کنوانسیون کلیساهای مختلف دنیای مسیحیت را زیر چتر خود دارد و مهم است که در زیر این چتر کلیساهایی با موقعیت های کاملاً متفاوت وجود دارد.
با توجه به مطالب فوق، هیچ اشاره ای به اهمیت و ضرورت گفت و گوی دینی در این سطح نشده است، در اینجا نگارنده می خواهد بر اساس مطالعه و تجربه ایشان به حوزه دیگری که اهمیت و فوریت بیشتری دارد، بپردازد. واقعیت این است که ما با یک دنیای کاملاً جدید روبرو هستیم. این به دلیل رشد چشمگیر در زمینه کلیسا است، کلیساهای مختلف و متنوعی از جهان مسیحیت زیر چتر آن قرار دارد و مهم است که در زیر این چتر کلیساهایی با موقعیت اشتباه وجود دارد.کاملاً با هم.
با توجه به نکات فوق در مورد اهمیت و ضرورت گفتگوی دینی در این زمینه، کار دشواری نیست. در اینجا نویسنده می خواهد به حوزه دیگری بپردازد که بر اساس مطالعه و تجربه اش مهمتر و ضروریتر است.
واقعیت این است که ما با یک دنیای کاملاً جدید روبرو هستیم. این به دلیل پیشرفت های شگرف در فناوری نانو و توانایی گرفتن افراد در ابعاد مولکولی و حتی اتمی و همچنین فناوری های جدید در صنایع الکترونیک، کامپیوتر و دیجیتال، هوش مصنوعی و فناوری کوانتومی و همچنین قابلیت هاست. انسان در استفاده از فضا و اعماق اقیانوس. این غلظت به شدت محیط زیست، گیاهان، حیوانات و مردم را تحت تأثیر قرار می دهد و به دلیل کنترل منظم دولت بر شهروندان، آزادی انسان را تهدید می کند و اصولاً شرایط ناآشنا را ایجاد می کند. مشکلات ایجاد شده توسط فناوری جدید.
این با مسائل زیست محیطی متفاوت است، همانطور که در گذشته اتفاق افتاده است. مشکلاتی مانند گرم شدن کره زمین، ترک در لایه اوزون، افزایش نسبت دی اکسید کربن و سایر گازهای سمی در جو زمین، افزایش نیتروژن خاک و فراوانی باران های اسیدی به دلیل استفاده زیاد از کودهای شیمیایی، عدم امکان پوسیدگی. بسیاری از پتروشیمی ها و پلاستیک ها، تبعیض ناشی از خشکسالی و بیابان، بالا آمدن سطح آب دریاها و کمبود آب آشامیدنی و سایر مشکلات زیست محیطی، در درجه اول اکتساب های انسانی و غیرمسئولانه و تمایلات مصرف کننده هستند. اما مشکلات جدید به طور کلی متفاوت است. بقا در زمین به دلیل چرخه های مختلفی است که وجود دارد. این چرخه ها ناخالصی ها را تصفیه کرده و عناصر را به موقعیت اولیه خود باز می گرداند. اما اگر احتمال وقوع جهش ژنتیکی در گیاهان یا حیوانات یا میکروب ها و ویروس ها در انسان وجود داشته باشد، مشخص نیست که آیا این چرخه می تواند ادامه یابد یا حداقل با ظرفیت مورد نظر. چون محصولات جدید را نمی شناسد و نمی تواند روی آنها تاثیر بگذارد و اقدامات و واکنش های لازم را ایجاد کند، البته مشکل برطرف می شود.
وقتی ماهیت یک محصول جدید شناخته نشده باشد، اتفاقات غیرمنتظره زیادی ممکن است رخ دهد. و به طور کلی می تواند طبیعت را از راه آهن هایی که میلیون ها سال کار کرده است منحرف کند و اساساً راه آهن را نابود کند. وقتی صحبت از هوش مصنوعی در مدیریت و فناوری کوانتومی می شود، این مشکل حتی غیرقابل پیش بینی تر است. مشکل بزرگ این است که فاصله زیادی بین این نوع تحولات و نظام حقوقی فعلی وجود دارد، بنابراین فناوریهای جدید بدون هیچ نظارتی در حال حرکت هستند و این یک خطر بزرگ و رایج است. بعید است نظام حقوقی بتواند به سرعت خود را با شرایط جدید وفق دهد و در برابر تخلفات وارد عمل شود. حرکت می کند، منحرف می شود و اساساً ریل ها را از بین می برد. وقتی صحبت از هوش مصنوعی و کنترل با فناوری کوانتومی به میان می آید، این مشکل حتی غیرقابل پیش بینی تر است. مشکل بزرگ این است که شکاف بزرگی بین این نوع توسعه و نظام حقوقی فعلی وجود دارد. بنابراین این فناوری جدید بدون هیچ کنترلی کار می کند و این یک خطر بزرگ و رایج است. بعید است نظام حقوقی بتواند به سرعت خود را با شرایط جدید تطبیق دهد و بتواند اعمال و در مقابل تخلفات بایستد.
دین می تواند نقش مهمی در این امر داشته باشد. سازمان بهداشت جهانی از این واقعیت در دهه های اخیر به ویژه در آفریقا در مبارزه با ایدز استفاده کرده است. با این حال، آنها معیارهای خاص خود را برای مشروعیت یا عدم مشروعیت یک پدیده جدید دارند. این امر برای دو دین اسلام و یهودیت که ادیان و قوانین متفاوتی دارند امکان پذیر است. حتی برای دینی مانند مسیحیت که به عالی ترین ارزش ها، به ویژه خلقت خدا و خود انسان معتقد است، مشکل قابل بحث است. ممکن است بر این اساس برخی از بزرگان مسیحی تخریب محیط زیست را گناهی نابخشودنی بدانند. البته دین فقط در صورتی می تواند نظر بدهد که ابتدا مشکل و عواقب آن را بدانند و این نیاز به بحث جدی با کارشناسان دارد.
برای دقت بیشتر، بهتر است با هم بحث کنند و راه حلی بیابند و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، تا جایی که به ما مربوط می شود، ایران می تواند یک کشور شود. شریک خوب و این به دلیل جامعیت نظام تاکتیکی شیعه و استحکام و دقت بحث اصولی ایشان است. به اصطلاح «اصول تاکتیک» که به «منطق تاکتیک» نیز معروف است، می تواند راهنمای و تصمیم گیری جامعی در این موارد باشد. نگارنده صمیمانه امیدوار است که گفتگویی در این زمینه بین متکلمان و فناوران جدید و همچنین هموطنان یهودی، یهودی و زرتشتی ما صورت گیرد. آژانس های ارتباطی احتمالا بهترین مرکز برای پیگیری این مکالمات هستند.
پیوست ها:
1- ایوان سائوکا
2- ویلی برانت
3- آگوستینو کازارولی