همه چیز درباره حسابداری مالیاتی پیمانکاری
به نقل از وکیل مالیاتی در قانون مالیات، بخش مجزایی برای پیمانکاران وجود ندارد اما با بررسی مالیات‌های مستقیم، می‌توان اطلاعات زیادی به دست آورد. مالیات مقطوع و مالیات بر درآمد در مورد عملیات و فعالیت‌های پیمانکاری صحبت می‌کند. برای اطلاع از تکالیف پیمانکاران، هر دو نوع مالیات را بررسی می‌کنیم:
مالیات مقطوع پیمانکاری
مالیات مقطوع با نام مالیات تکلیفی پیمانکاری هم شناخته می‌شود. مخاطب مالیات تکلیفی پیمانکاری، کارفرمایان، سازمان‌های دولتی، شهرداری‌ها، موسسات عام المنفعه مستقل و شرکت‌ها و… هستند. طبق این قانون اگر مبلغ پیمان بیش از ۱۰ میلیون ریال باشد، از دریافتی پیمانکاران حقیقی و حقوقی، 5.5% کسر می‌شود. این مبلغ باید به حساب وزارت دارایی ریخته شود. کسر مالیات مقطوع بدون در نظر گرفتن نوع پیمان انجام می‌شود. انواع فعالیت‌های پیمانکاری اعم از کار ساختمانی، تاسیسات فنی، حمل و نقل یا تهیه ساختمان‌ها و تاسیسات، نقشه کشی، نقشه برداری، نظارت و محاسبات فنی، مشمول مالیات تکلیفی پیمانکاری خواهد بود.
مطالب مرتبط : انتخاب بهترین وکیل مالیات کرج
مالیات بر درآمد پیمانکاری
مالیات بر درآمد پیمانکاری، مشمول تمام شرکتهای پیمانکاری سهامی و غیر سهامی می‌شود. مالیات شرکت های پیمانکاری در این قانون را می‌توان به دو روش زیر محاسبه کرد:
- رسیدگی به دفاتر: تمامی مالیات‌های قطعی، پیش پرداخت‌های مالیات پیمانکاری و درآمدهای مشمول مالیات باید در دفاتر حسابداری ثبت و نگهداری شود. تمامی شرکت‌ها و موسسات پیمانکاری باید دفاتر رسمی داشته باشند.
- تشخیص علی الراس: در صورتی که تا موعد تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی، ترازنامه یا حساب سود و زیان را ارسال نکنید،
مشمول رسیدگی علی الراس خواهید شد. خودداری از بررسی اسناد و مدارک توسط حسابرسان سازمان مالیات هم می‌تواند شرکت را مشمول رسیدگی علی الراس کند.
یکی از مهم‌ترین مباحث حسابداری پیمانکاری، محاسبه مالیات پیمانکاران است
مالیات حسابداری پیمانکاری چگونه محاسبه می‌شود؟
نحوه محاسبه مالیات در حسابداری پیمانکاری برای شرکتهای سهامی و غیر سهامی متفاوت است. به غیر از مالیات مقطوعی، درآمد حاصل از عملیات پیمانکاری هم شامل مالیات‌های تناسبی و تصاعدی خواهد شد. میزان و نرخ مالیات پیمانکاری بر اساس نوع شرکت تعیین می‌شود.
مالیات شرکتهای پیمانکاری سهامی
- مالیات اضافی به عنوان سهم شهرداری با نرخ 3% نسبت به کل درآمد مشمول مالیات (همان 3 درصد مالیات پیمانکاری)
- مالیات اضافی به عنوان سهم اتاق بازرگانی و صنایع و معدن با نرخ 3.5 در 1000 نسبت به کل درآمد مشمول مالیات
- مالیات سود تخصیص یافته به صاحبان سهام با نرخ 15%
- مالیات سود تخصیص یافته به اندوخته‌ها با نرخ 25%
مالیات شرکتهای پیمانکاری غیرسهامی
- مالیات اضافی به عنوان سهم شهرداری با نرخ 3% نسبت به کل درآمد مشمول مالیات
- مالیات اضافی به عنوان سهم اتاق بازرگانی و صنایع و معدن با نرخ 3.5 در 1000 نسبت به کل درآمد مشمول مالیات
- مالیات سهم هر یک از شرکا مقسم به نسبت تعیین شده در اساسنامه شرکت پیمانی پس از کسر 3% سهم شهرداری (همان 3 درصد مالیات پیمانکاری)
در مطلب «» با انواع مالیات های مستقیم و غیرمستقیم شرکت‌ها، کارخانه‌ها و مشاغل آزاد و دولتی آشنا خواهید شد.
قوانین وزارت کار برای پیمانکاران
قوانین وزارت کار برای پیمانکاران کاملاً شفاف و واضح است. پیمانکاران موظف هستند تا کارکنان خود را بیمه کنند. پرداخت حداقل حقوق مصوب در وزارت کار هم به کارکنان و کارگران الزامی است. تعیین بیمه و مالیات حسابداری پیمانکاری نیاز به اطلاع کامل از قوانین و محاسبه دقیق دارد. قوانین مالیاتی حسابداری پیمانکاری، برای کارفرمایان و پیمانکاران که کارگری ندارند اعمال نمی‌شود. اما در صورت داشتن کارگر و کارمند دو حالت پیش می‌آید:
- رابطه‌ای بین کارفرما و پیمانکار وجود نداشته باشد که در این صورت کارفرما تکلیفی برای بیمه کردن پیمانکاران نخواهد داشت.
- به دلیل وجود رابطه کارگری – کارفرمایی در فعالیت‌های پیمانکاری، کارفرما می‌تواند%۵ بهای کل پیمان را به عنوان تضمین بیمه کردن کارگران شاغل و پرداخت حق بیمه آنها نزد خود نگه دارد.
در صورتی که پیمانکار، بخشی از وظایف خود را به پیمانکار دیگری محول کند، قانون با همین شرایط قابل اجراست.
کارفرما می‌تواند پیمانکار را موظف به بیمه کارگران و کارمندان کند
تغییرات قانون کار در سال 1401
در محاسبه مالیات شرکت های پیمانکاری باید تغییرات و اصلاحات قانون در سال 1401 هم لحاظ شود. حسابداران شرکتهای پیمانکاری باید تسلط کافی روی مفاهیم اولیه داشته باشند و همواره تغییرات سال جدید را پیگیری کنند. در قانون کار و مالیات‌های مستقیم، برخی از قوانین مرتبط با مالیات در قراردادهای پیمانکاری تغییر کرده است.
- در حسابداری پیمانکاری اگر پیمانکار خارجی تمام یا بخشی از قرارداد را به پیمانکار ایرانی واگذار کند، مبلغ پرداختی به پیمانکار ایرانی از مالیات پیمانکار خارجی کسر می‌شود. مبلغ دریافتی هم مشمول مالیات قرارداد پیمانکاری خواهد بود.
- بخشی از مبلغ قرارداد برای خرید لوازم و تجهیزات ایرانی و خارجی، می‌تواند مشمول معافیت قانون مالیات پیمانکاری شود. برای لوازم ایرانی تا مبلغ صورتحساب و برای لوازم خارجی تا مجموع ارزش گمرکی کالا محاسبه انجام می‌شود
.مالیات مقطوع پیمانکاری:
مالیات مقطوع پیمانکاری به گفته می شود که بر اساس ماده 75 ق.م.م، کارفرمایان، سازمان های دولتی، شهرداری ها، موسسات عام المنفعه مستقل و شرکت ها و … در صورتی که مبلغ کل پیمان از 10 میلیون ریال بیشتر باشد، موظفند از پرداخت هایی که پیمانکاران اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی، نسبت به هر نوع کار ساختمانی، تاسیسات فنی، حمل و نقل و یا تهیه ساختمان ها و تاسیسات، نقشه کشی، نقشه برداری، نظارت و محاسبات فنی می کنند 5.5 درصد آن را کسر و به حساب تعیین شده از طرف وزارت دارایی واریز نمایند.
این مالیات به دو جز 4 درصد و 5 درصد تقسیم می گردد که جز اول آن قطعی است و جز دوم آن پیش پرداخت مالیات پیمانکار می باشد و لذا از مالیات متعلق به درآمد پیمانکاری قابل کسر است.
همچنین لازم به ذکر است که واگذار کردن بخش یا قسمتی از عملیات، از طرف پیمانکار دست اول به پیمانکار دست دوم و پس از کار، مشمول مالیات مقطوع پیمانکاری نمی باشد و پیمانکاران دست اول به عنوان کارفرما نباید از پرداخت هایی که پیمانکاران دست دوم می کنند، کسر نمایند.
همچنین باید به این نکته توجه داشت در مواردی که پیمانکار، مقیم خارج از کشور باشد و در ایران شعبه یا نمایندگی نداشته باشد، کارفرما وظیفه دارد که در هر پرداخت، تمام مالیات متعلق را شامل مالیات مقطوع به نرخ 4 درصد و مالیات بر در آمد پیمانکاری در منبع محاسبه نموده و کسر نماید و سپس آن را به حساب های مقرر شده واریز کند.
مالیات بر در آمد پیمانکاری:
در این بخش، ابتدا درآمد مشمول مالیات پیمانکاری و سپس مالیات موسسات پیمانکاری شرکت های سهامی و غیر سهامی شرح داده شده است:
درآمد مشمول مالیات پیمانکاری:
درآمد مشمول مالیات پیمانکاری از 2 طریق زیر قابل تشخیص می باشد:
نحوه نگهداری از حساب های مالیاتی:
ذکر این نکته ضروری می باشد که بایستی عملیات مربوط به مالیات های قطعی و پیش پرداخت مالیات پیمانکاری در طی دوره و همچنین درآمد های مشمول مالیات شرکت در پایان سال مالی، در دفاتر ثبت شوند. در نتیجه باید گفت که نگهداری حساب های زیر در تمامی موسسات پیمانکاری مهم و ضروری می باشد.
- پیش پرداخت مالیات
- مالیات قطعی پیمان ها
- ذخیره مالیات بر درآمد
مالیات موسسات پیمانکاری:
لازم به ذکر است که غیر از مالیات مقطوعی که از هر پرداخت توسط کارفرما کسب می گردد، موسسات پیمانکاری نسبت به درآمد حاصل از عملیات پیمانکاری مشمول پرداخت نیز می باشند که میزان آن با توجه به وضعیت حقوقی آنها مقرر می گردد.
مالیات شرکت سهامی:
درآمد مشمول مالیات برای شرکت های پیمانکاری که به صورت علی الراس تشخیص داده شوند، به شرح زیر می باشد:
- مالیات اضافی سهم شهرداری 3 درصد نسبت به کل در آمد مشمول مالیات.
- مالیات اضافی سهم اتاق بازرگانی و صنایع و معدن به نرخ سه و نیم در هزار نسبت به کل در آمد مشمول مالیات.
- مالیات سود تخصیص یافته برای صاحبان سهام با نام 15 درصد.
- مالیات سود تخصیص یافته برای اندوخته ها 25 درصد.
مالیات شرکت های غیر سهامی:
درآمد مشمول مالیات موسسات پیمانکاری که به صورت شرکت غیر سهامی هستند و علی الراس تشخیص داده شده اند، مشمول مالیات های زیر است:
- مالیات اضافی سهم شهرداری به نرخ 3 درصد نسبت به کل در آمد مشمول مالیات
- مالیات اضافی سهم اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، سه و نیم در هزار نسبت به کل در آمد مشمول مالیات
- مالیات سهم هر یک از شرکا به نسبت تعیین شده در از کل در آمد مشمول مالیات پس از کسر 3 در صد سهم شهرداری طبق ماده 134 ق.م.م محاسبه می گردد.
نکات محاسبه مالیات شرکت های سهامی:
- درآمد های پیمانکاری از پرداخت 10 در صد مالیات شرکت معاف هستند.
- مبالغی که به عنوان پیش پرداخت مالیات پیمانکاری (5.1 درصد پیش پرداخت) توسط کارفرمایان از پرداخت ها کسر شده است.
- ملاک تعیین سود تخصیص داده شده برای تقسیم بین صاحبان سهام با نام، اندوخته ها و سود پرداختی به صاحبان بی نام و سود تقسیم نشده، تصمیمات ارکان دارای صلاحیت در شرکت می باشد.
- چنان چه مجمع عمومی شرکت در مورد نحوه تقسیم سود، تصمیمی نگیرد، کل سود تقسیم نشده مشمول نرخ های مذکور در ماده 134 ق.م.م می گردد.
- مالیات سود متعلق به صاحبان سهام با نام در صورتی که صاحب سهام غیر ایرانی باشد یا مقیم خارج از کشور باشد، طبق ماده 134 ق.م.م، تبصره 8 وصول می گردد.
نکات محاسبه مالیات شرکت های غیرسهامی:
- کل درآمد پیمانکاری شرکت ها از پرداخت 10 درصد مالیات شرکت معاف است.
- مبالغی که به عنوان پیش پرداخت مالیات (5.1 درصد هر پرداخت) توسط کارفرما از پرداخت ها کسب می گردد و به حساب وزارت دارایی واریز می شود، از کل مالیات بر درآمد پیمانکاری قابل کسر خواهد بود.
- سود مشمول مالیات شرکا از لحاظ مالیاتی، با سودی که در واقع به شرکا تعلق می گیرد، متفاوت می باشد، اما مبنای تسهیم در هر دو مورد یکسان است.
مالیات موسسات انفرادی:
با توجه به ق.م.م، درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی که به صورت انفرادی به فعالیت های پیمانکاری مشغول باشند، در صورت علی الراس بودن آنها، مالیات آنها به صورت نرخ های تصاعدی موجود در ماده 134 ق.م.م قابل محاسبه می باشد.