سیستم خنک کننده موتور در خودروی ام جی ۶ نقش حیاتی در حفظ دمای عملکرد بهینه پیشرانه و جلوگیری از آسیبهای جدی ناشی از گرما دارد. این سیستم پیچیده شامل رادیاتور واتر پمپ ترموستات شلنگها و مایع خنک کننده است که همگی با هماهنگی کار میکنند تا حرارت تولید شده توسط موتور را دفع کنند. با گذشت زمان یا پس از انجام تعمیرات در بخشهای مختلف سیستم خنک کننده ممکن است هوا وارد مدار گردش مایع شود. وجود حبابهای هوا در این سیستم گردش یکنواخت مایع را مختل کرده و باعث ایجاد نقاط داغ (Hot Spots) در موتور میشود که میتواند به قطعات داخلی آسیب برساند و راندمان کلی سیستم خنک کننده را به شدت کاهش دهد. هواگیری فرآیندی ضروری برای حذف این حبابهای مزاحم است که عملکرد صحیح سیستم را تضمین کرده و از سلامت طولانی مدت موتور خودروی ام جی ۶ شما محافظت میکند.

چرا رادیاتور ام جی ۶ نیاز به هواگیری دارد
سیستم خنک کننده خودروی ام جی ۶ یک مدار بسته است که با مایع خنک کننده (ترکیبی از ضد یخ و آب مقطر) پر میشود. وظیفه اصلی این مایع جذب حرارت از موتور و انتقال آن به رادیاتور برای دفع در محیط است. زمانی که هوا وارد این مدار میشود به صورت حباب یا جیبهای هوایی در نقاط مختلف سیستم به خصوص در بخشهای بالایی مانند رادیاتور یا سرسیلندر تجمع پیدا میکند. هوا بر خلاف مایع خنک کننده رسانای ضعیفی برای حرارت است و گردش پذیری بسیار کمتری دارد. بنابراین وجود این حبابهای هوا مانع از تماس کامل مایع با سطوح داغ موتور شده و انتقال حرارت را مختل میکند. این وضعیت منجر به افزایش دمای موتور در نقاط خاص و کاهش کلی کارایی سیستم خنک کاری میشود که در نهایت میتواند به جوش آوردن خودرو و آسیبهای پرهزینه به موتور واشر سرسیلندر واتر پمپ و سایر اجزا منجر گردد. هواگیری منظم و صحیح این جیبهای هوایی را خارج کرده و امکان گردش آزاد و کامل مایع خنک کننده را فراهم میآورد و عملکرد مطلوب سیستم را تضمین میکند.اگر پس از هواگیری باز هم مشکلی در سیستم خنککننده احساس کردید ممکن است لازم باشد برخی از لوازم یدکی ام جی 6 مانند ترموستات یا واترپمپ بررسی یا تعویض شوند.
علائم وجود هوا در سیستم خنک کننده
تشخیص به موقع وجود هوا در سیستم خنک کننده ام جی ۶ میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کند. یکی از شایعترین علائم افزایش غیرعادی دمای موتور و تمایل به جوش آوردن به خصوص در ترافیک یا سربالاییهاست حتی اگر سطح مایع خنک کننده در منبع انبساط کافی به نظر برسد. علامت دیگر عملکرد ضعیف یا نامنظم بخاری اتاق است؛ هوای موجود در سیستم مانع از رسیدن مایع داغ به رادیاتور بخاری شده و باعث میشود هوای خروجی از دریچهها سرد یا ولرم باشد. همچنین ممکن است صداهای غیرمعمولی شبیه به قل قل کردن آب در پشت داشبورد (ناحیه رادیاتور بخاری) یا زیر کاپوت شنیده شود که ناشی از حرکت حبابهای هوا در مدار است. نوسانات غیرمنطقی در نشانگر دمای آب پشت آمپر نیز میتواند نشانهای از وجود هوا باشد زیرا حبابهای هوا ممکن است باعث تماس نامنظم سنسور دما با مایع شوند. کاهش سطح مایع خنک کننده بدون وجود نشتی آشکار نیز گاهی به دلیل خروج هوا و جایگزینی آن با مایع در حین کارکرد سیستم رخ میدهد هرچند این نشانه به تنهایی کافی نیست و باید با علائم دیگر همراه باشد.
ابزار و وسایل لازم برای هواگیری
برای انجام فرآیند هواگیری رادیاتور ام جی ۶ به صورت ایمن و مؤثر نیاز به تهیه مجموعهای از ابزار و وسایل دارید. اولین و مهمترین مورد مایع خنک کننده مناسب با استاندارد توصیه شده توسط سازنده برای ام جی ۶ است؛ استفاده از مایع نامرغوب یا نامناسب میتواند به سیستم آسیب بزند. به یک قیف تمیز نیاز دارید تا مایع خنک کننده را بدون ریخت و پاش اضافه کنید به خصوص قیفهایی که دارای اتصالات مخصوص برای ورودی رادیاتور یا منبع انبساط هستند میتوانند بسیار مفید باشند. یک ظرف یا سطل مناسب برای جمعآوری مایع خنک کننده قدیمی یا سرریز شده در حین هواگیری ضروری است. دستکش مقاوم در برابر مواد شیمیایی و عینک ایمنی برای محافظت از پوست و چشم در برابر تماس با مایع خنک کننده داغ یا تحت فشار الزامی هستند. همچنین ممکن است به یک آچار یا پیچ گوشتی مناسب برای باز و بسته کردن شیر یا پیچ هواگیری (بسته به طراحی خاص سیستم ام جی ۶) نیاز داشته باشید. پارچههای کهنه یا دستمال کاغذی برای پاک کردن مایع ریخته شده نیز مفید خواهند بود. اطمینان از در دسترس بودن این ابزارها قبل از شروع کار فرآیند را روانتر و ایمنتر میکند.
نکات ایمنی قبل از شروع هواگیری
رعایت نکات ایمنی قبل از شروع هواگیری رادیاتور ام جی ۶ حیاتی است تا از سوختگی آسیب به خودرو یا محیط زیست جلوگیری شود. مهمترین اصل این است که هرگز تکرار میشود هرگز اقدام به هواگیری یا باز کردن درب رادیاتور یا منبع انبساط در حالی که موتور داغ است نکنید. سیستم خنک کننده تحت فشار کار میکند و مایع داخل آن بسیار داغ است؛ باز کردن درب در این شرایط میتواند باعث پاشش ناگهانی مایع داغ و بخار شده و سوختگیهای شدید شود. منتظر بمانید تا موتور کاملاً خنک شود که ممکن است چند ساعت طول بکشد. از دستکشهای محافظ و عینک ایمنی استفاده کنید تا در صورت تماس ناخواسته با مایع خنک کننده از خود محافظت کنید. محل کار باید دارای تهویه مناسب باشد زیرا بخارات مایع خنک کننده میتواند مضر باشد. اطمینان حاصل کنید که خودرو روی سطح صافی پارک شده و ترمز دستی کشیده شده است تا از حرکت ناگهانی جلوگیری شود. در صورت نیاز به بالا بردن خودرو برای دسترسی بهتر به شیر هواگیری از جک و خرکهای ایمن استفاده کنید. مایع خنک کننده سمی است؛ مراقب باشید که حیوانات خانگی یا کودکان به آن دسترسی نداشته باشند و مایع جمعآوری شده را به روشی مسئولانه و مطابق با مقررات محلی دفع کنید.
مراحل گام به گام هواگیری رادیاتور
فرآیند هواگیری رادیاتور ام جی ۶ شامل چندین مرحله دقیق است که باید با حوصله انجام شوند.
آماده سازی خودرو برای هواگیری
قبل از هر چیز اطمینان حاصل کنید که موتور خودرو کاملاً سرد است. خودرو را روی سطح صافی پارک کرده و ترمز دستی را بکشید. کاپوت را باز کرده و به اجزای سیستم خنک کننده دسترسی پیدا کنید. منبع انبساط و رادیاتور (اگر دارای درب رادیاتور است) را شناسایی کنید. درپوش منبع انبساط را به آرامی باز کنید. اگر رادیاتور نیز دارای درپوش است پس از اطمینان کامل از سرد بودن موتور و عدم وجود فشار آن را نیز با احتیاط باز کنید. در برخی مدلها ممکن است لازم باشد جلوی خودرو را کمی بالاتر از عقب قرار دهید (مثلاً با قرار دادن چرخهای جلو روی رمپ) تا به خروج هوا از نقاط مرتفع سیستم کمک شود. این کار باعث میشود شیرهای هواگیری یا نقطه باز شدن در بالاترین ارتفاع قرار گیرند و هوا به سمت آنها حرکت کند.
پیدا کردن شیر هواگیری
در خودروی ام جی ۶ شیر یا پیچ هواگیری معمولاً در یکی از بالاترین نقاط سیستم خنک کننده قرار دارد تا امکان خروج حبابهای هوا که به سمت بالا حرکت میکنند فراهم شود. این شیر ممکن است روی بدنه ترموستات روی یکی از شلنگهای بالای موتور یا روی رادیاتور بخاری در نزدیکی دیواره آتش (بین موتور و اتاق) واقع شده باشد. در برخی مدلها ممکن است چندین نقطه برای هواگیری وجود داشته باشد. به دنبال یک پیچ کوچک پروانهای پلاستیکی یا یک پیچ فلزی کوچک با سر چهارسو یا آلن بگردید که معمولاً در مسیر شلنگهای آب قرار گرفته است. مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو یا جستجو در منابع تخصصی مدل ام جی ۶ شما میتواند به شما در یافتن دقیق محل شیر هواگیری کمک کند.
نحوه باز کردن شیر هواگیری
پس از یافتن شیر هواگیری با استفاده از ابزار مناسب (آچار یا پیچ گوشتی) آن را به آرامی و با دقت باز کنید. نیازی به باز کردن کامل پیچ نیست فقط کافی است آن را به حدی باز کنید که مایع و هوا بتوانند از آن خارج شوند. معمولاً یک یا دو دور باز کردن کافی است. در ابتدا ممکن است فقط هوا با صدای فیس از شیر خارج شود. سپس مخلوطی از هوا و مایع و در نهایت تنها مایع خنک کننده از آن خارج خواهد شد. در حین باز کردن شیر مراقب باشید که مایع داغ پاشیده نشود و از عینک ایمنی استفاده کنید. محل خروج هوا و مایع را با پارچه یا ظرفی بپوشانید تا از ریختن مایع روی قطعات موتور یا زمین جلوگیری شود. باز کردن بیش از حد شیر میتواند باعث نشت زیاد مایع و سخت شدن بستن مجدد آن شود.
اضافه کردن مایع خنک کننده
همزمان با باز بودن شیر هواگیری (یا پس از خروج بخش عمده هوا و شروع جریان یکنواخت مایع) شروع به اضافه کردن مایع خنک کننده تازه به منبع انبساط یا ورودی رادیاتور (در صورت وجود درب رادیاتور) کنید. از قیف استفاده کنید تا مایع به آرامی و بدون ایجاد حبابهای جدید وارد سیستم شود. سطح مایع را در منبع انبساط بالاتر از خط Max نگه دارید تا اطمینان حاصل شود که سیستم در حال پر شدن کامل است و مایع به شیر هواگیری میرسد. به خروج هوا و مایع از شیر هواگیری دقت کنید. همچنان که مایع اضافه میکنید حبابهای هوا از شیر خارج میشوند. این فرآیند اضافه کردن مایع و خروج هوا را ادامه دهید تا زمانی که فقط یک جریان یکنواخت و بدون حباب از مایع خنک کننده از شیر هواگیری خارج شود.
بستن شیر هواگیری
هنگامی که جریان مایع خروجی از شیر هواگیری کاملاً عاری از حباب شد و فقط مایع خالص خارج میشد زمان بستن شیر فرا رسیده است. شیر هواگیری را به آرامی و با دقت در جهت عقربههای ساعت ببندید. از سفت کردن بیش از حد آن خودداری کنید به خصوص اگر شیر پلاستیکی است زیرا ممکن است بشکند یا رزوه آن آسیب ببیند و باعث نشتی شود. فقط کافی است آن را تا جایی سفت کنید که نشتی نداشته باشد. در حین بستن شیر ممکن است لازم باشد همچنان سطح مایع در منبع انبساط را تحت نظر داشته باشید تا اطمینان حاصل شود که سیستم کاملاً پر میماند. پس از بستن شیر هواگیری درب منبع انبساط و درپوش رادیاتور (اگر باز کرده بودید) را نیز محکم ببندید.
بررسی نهایی پس از هواگیری
پس از بستن تمامی شیرها و درپوشها موتور خودرو را روشن کنید و اجازه دهید تا به دمای عملکرد عادی خود برسد. در حین گرم شدن موتور نشانگر دمای آب را زیر نظر داشته باشید و به عملکرد بخاری اتاق توجه کنید. بخاری باید هوای گرم تولید کند که نشاندهنده گردش صحیح مایع در سیستم است. پس از اینکه فن رادیاتور یک یا دو بار روشن و خاموش شد موتور را خاموش کرده و اجازه دهید مجدداً کاملاً سرد شود. پس از سرد شدن کامل سطح مایع خنک کننده در منبع انبساط را مجدداً بررسی کنید. اگر سطح مایع کاهش یافته بود به آرامی درب منبع را باز کرده و تا خط Max مایع اضافه کنید. ممکن است لازم باشد این فرآیند (گرم کردن سرد کردن و بررسی سطح) را یک یا دو بار دیگر تکرار کنید تا اطمینان حاصل شود که تمامی هوای باقیمانده خارج شده و سطح مایع ثابت میماند. همچنین پس از چند روز رانندگی مجدداً سطح مایع را چک کنید.
اشتباهات رایج هنگام هواگیری و راه حل آنها
یکی از رایجترین اشتباهات هنگام هواگیری رادیاتور ام جی ۶ تلاش برای انجام این کار در حالی است که موتور داغ است. این کار بسیار خطرناک بوده و میتواند منجر به سوختگیهای جدی شود. راه حل این است که همیشه قبل از شروع موتور کاملاً سرد باشد. اشتباه دیگر عدم باز کردن کامل شیر هواگیری یا باز کردن بیش از حد آن است؛ باز کردن کم باعث خروج ناقص هوا میشود و باز کردن زیاد خطر شکستن شیر یا نشت دائمی را در پی دارد. شیر را فقط به اندازهای باز کنید که مایع و هوا خارج شوند. استفاده نکردن از مایع خنک کننده مناسب یا مخلوط کردن انواع مختلف مایع نیز میتواند به سیستم آسیب برساند؛ همیشه از مایع توصیه شده توسط سازنده استفاده کنید. نادیده گرفتن وجود چندین نقطه هواگیری در برخی مدلها نیز باعث باقی ماندن هوا در بخشهایی از سیستم میشود؛ دفترچه راهنما یا منابع تخصصی را برای شناسایی تمام شیرهای هواگیری بررسی کنید. همچنین عدم پر کردن کافی سیستم در حین هواگیری یا عدم بررسی سطح مایع پس از سرد شدن کامل موتور باعث باقی ماندن فضای خالی و هوا میشود. سیستم را به آرامی پر کرده و پس از سرد شدن مجدد سطح را تنظیم کنید.
زمان مناسب برای هواگیری مجدد
هواگیری رادیاتور ام جی ۶ یک فرآیند روتین نگهداری نیست که در بازههای زمانی مشخصی مانند تعویض روغن انجام شود بلکه یک اقدام ترمیمی یا پیشگیرانه پس از رویدادهای خاص است. اصلیترین زمان برای هواگیری پس از انجام هرگونه عملیات تعمیراتی یا تعویض قطعه در سیستم خنک کننده است که منجر به تخلیه بخشی یا تمام مایع خنک کننده و ورود هوا به سیستم شده باشد. این شامل تعویض رادیاتور واتر پمپ ترموستات شلنگها رادیاتور بخاری یا حتی تعویض کامل مایع خنک کننده میشود. علاوه بر این اگر هر یک از علائم وجود هوا در سیستم (مانند افزایش دما عملکرد ضعیف بخاری صداهای قل قل) را مشاهده کردید باید اقدام به هواگیری کنید. به طور کلی هرگاه مدار سیستم خنک کننده باز شود احتمال ورود هوا وجود دارد و هواگیری پس از آن توصیه میشود. در شرایط عادی و بدون باز شدن سیستم نیازی به هواگیری دورهای نیست مگر اینکه علائمی از وجود هوا مشاهده شود.
نگهداری از سیستم خنک کننده پس از هواگیری
پس از انجام موفقیتآمیز فرآیند هواگیری رادیاتور ام جی ۶ نگهداری صحیح از سیستم خنک کننده برای اطمینان از عملکرد بلندمدت و جلوگیری از مشکلات آتی اهمیت دارد. اولین گام بررسی منظم سطح مایع خنک کننده در منبع انبساط است؛ سطح مایع باید همیشه بین خطوط Min و Max باشد. کاهش مداوم سطح مایع میتواند نشانه نشتی در سیستم باشد که باید بررسی و رفع شود. همچنین بازرسی دورهای شلنگهای رادیاتور و بخاری از نظر ترک خوردگی سفتی بیش از حد یا نرم شدن و همچنین بررسی اتصالات و بستها برای اطمینان از عدم نشتی ضروری است. رادیاتور را از نظر گرفتگی پرهها توسط گرد و غبار حشرات یا برگها بررسی و در صورت لزوم با فشار ملایم آب یا باد تمیز کنید تا جریان هوا به خوبی برقرار باشد. تعویض مایع خنک کننده در بازههای زمانی توصیه شده توسط سازنده (معمولاً هر چند سال یکبار یا پس از طی مسافت مشخص) نیز بسیار مهم است زیرا خواص ضد یخ و ضد خوردگی مایع با گذشت زمان کاهش مییابد. استفاده از مایع خنک کننده با کیفیت و مناسب برای مدل ام جی ۶ شما بخش مهمی از نگهداری پیشگیرانه محسوب میشود.
هواگیری رادیاتور ام جی ۶ چقدر طول میکشد؟
مدت زمان هواگیری بستگی به میزان هوای موجود و پیچیدگی سیستم دارد اما معمولاً بین ۱۵ تا ۴۵ دقیقه طول میکشد. این زمان شامل آمادهسازی فرآیند خروج هوا و مایع و بستن شیرها است بدون احتساب زمان لازم برای سرد شدن موتور.
هر چند وقت یکبار باید هواگیری رادیاتور ام جی ۶ را انجام داد؟
هواگیری یک فرآیند دورهای نیست. این کار زمانی لازم است که علائمی از وجود هوا مشاهده شود یا پس از هرگونه عملیات تعمیراتی که سیستم خنک کننده باز شده باشد (مانند تعویض رادیاتور واتر پمپ یا مایع خنک کننده).
هواگیری نکردن رادیاتور ام جی ۶ چه مشکلاتی ایجاد میکند؟
عدم هواگیری منجر به باقی ماندن حبابهای هوا در سیستم میشود که کاهش راندمان خنککاری افزایش دمای موتور عملکرد ضعیف بخاری صداهای غیرعادی و در نهایت آسیبهای جدی به موتور مانند سوختگی واشر سرسیلندر را در پی دارد.
آیا هواگیری رادیاتور ام جی ۶ نیاز به ابزار خاصی دارد؟
بله برای هواگیری به ابزارهایی مانند آچار یا پیچگوشتی مناسب برای شیر هواگیری قیف برای اضافه کردن مایع ظرف جمعآوری مایع قدیمی دستکش و عینک ایمنی و مایع خنک کننده مناسب نیاز دارید.
فرق هواگیری و تعویض کامل مایع خنک کننده چیست؟
تعویض کامل مایع خنک کننده شامل تخلیه تمام مایع قدیمی و پر کردن سیستم با مایع تازه است. هواگیری فرآیند حذف حبابهای هوای محبوس شده در سیستم پس از پر شدن یا در حین کارکرد عادی است که معمولاً پس از تعویض مایع نیز انجام میشود.