بیماری آلرژی چشمی چیست؟
پاسخ ایمنی عبارت است از اینکه بدن موادی را که به نظر مضر هستند، شناسایی کرده و معمولا با تولید پروتئین‌های خونی خاص (آنتی‌بادی‌ها) علیه آنها، از خود در برابر آنها دفاع می‌کند. آلرژی، واکنشی است که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک ماده خاص (ماده حساسیت‌زا) که معمولا بی‌ضرر است نشان می‌دهد، مانند چمن یا گرده‌های درخت در هوا. مواد حساسیت‌زای مختلف روی بافت‌های مختلف تأثیر می‌گذارند، و تأثیرات آنها می‌توانند خفیف یا جدی باشند. در این مرحله مراجعه به چشم پزشک متخصص امری ضروری است.
واکنش‌های آلرژیک در چشم باعث التهاب ملتحمه (کونژکتیویت (conjunctivitis)) می‌شوند: ملتحمه (بافت پوشاننده بخش سفید چشم و پوشش داخلی پلک‌ها) متورم و زخمی می‌شود. بیماری آلرژی شدید چشمی ممکن است سطح قرنیه (بخش شفاف جلوی چشم) را نیز متاثر کرده و باعث ایجاد کراتوکونژکتیویت (keratoconjunctivitis) شود.
کراتوکونژکتیویت بهاری (vernal keratoconjunctivitis; VKC) و کراتوکونژکتیویت آتوپیک (atopic keratoconjunctivitis; AKC)، انواع نادری از بیماری آلرژی شدید چشمی هستند. VKC معمولا در کودکان ایجاد شده و در پسران بیشتر دیده می‌شود؛ AKC، می‌تواند کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد. این شرایط معمولا روی هر دو چشم تأثیر گذاشته و باعث قرمزی، خارش، زخم، اشک‌ریزش و حساسیت به نور در آنها می‌شوند. هر دو وضعیت می‌توانند به قرنیه آسیب برسانند که بر بینایی چشم تأثیر گذاشته و منجر به کوری می‌شوند. برای حفظ بینایی، انجام درمان ضروری است. اگر قصد عمل ابدومینوپلاستی را دارید نیز توصیه می کنیم ابتدا درمان حساسیت چشمی خود را تکمیل کنید.
درمان‌های بیماری آلرژی شدید چشمی
هر دو وضعیت با داروهایی درمان می‌شوند که سعی در جلوگیری از واکنش آلرژیک و کاهش تورم دارند. نشانه‌ها ممکن است با داروهایی که به صورت قطره چشمی تجویز می‌شوند بهبود یابند، اما اگر کارآمد نباشند، داروهای دیگری از طریق خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شوند (داروهای سیستمیک). داروهای سیستمیک که اغلب برای درمان بیماری آلرژی شدید چشمی استفاده می‌شوند شامل مواردی هستند که پاسخ ایمنی را هدف گرفته یا سرکوب می‌کنند، مانند داروهای ضد-التهاب و آنتی‌بادی‌ها.
آلرژی چشمی چگونه درمان می شود؟
1-این یک قانون است ، پیشگیری بهتر از درمان است بهترین راه برای عدم ابتلا به آلرژی چشم ، عدم تماس با مواد حساسیت زا (آلرژن) می باشد.
2-فرد مستعد آلرژی چشمی بیشتر در نظافت و بهداشت فردی دقت کند.
3-از نگهداری حیوانات خانگی مانند سگ ،گربه ، دام و طیور و پرندگان در منزل خود داری کنید زیرا منبعی خطرناک برای تولید مواد آلرژی زا هستند.
4-در فصول بهار و زمستان بیشتر مراقب باشید و کمتر در مکان هایی که احتمال وجود مواد آلرژی زا در آنجا زیاد است قرار گیرد .
5- سیستم تهویه هوای مطبوع خانه را راه اندازی کنید .
6- نظافت منظم و مرتب منزل را به منظور جلوگیری از انباشته شدن گرد و غبار در دستور کار قرار دهید.
7-در صورت عدم بهبودی با مراجعه به چشم پزشک ، حتماً از داروهای آنتی هیستامین و قطره های چشمی تجویز شده طبق دستور استفاده کنید .
8-گاهی نیاز است جهت درمان به یک متخصص آلرژی مراجعه نمایید تا با تزریق مقداری آلرژی در بدن شما، ایمنی پایدار را ایجاد کنید.(ایمونوتراپی(
9-چنانچه از لنزهای تماسی استفاده می کنید و دچار آلرژی چشمی شده اید بهتر است از لنز های تماسی روزانه استفاده کنید.(با تشخیص چشم پزشک)
10- در نهایت، از مالیدن چشم ها باید خودداری شود، این کار باعث ناراحتی بیشتر چشم ها خواهد شد.
انواع آلرژی چشم
چند نوع آلرژی چشم وجود دارد:
- آلرژی چشم فصلی
- آلرژی چشم دائمی (PAC)
- کراتوکنژنکتیویت آتوپی(Atopic keratoconjunctivitis)
- التهاب ملتحمه ناشی از لنز تماسی (contact allergic conjunctivitis)
- التهاب ملتحمه پاپیلاری غول پیکر (giant papillary conjunctivitis)
- کراتوکنژنکتیویت بهاره (Vernal keratoconjunctivitis)
آلرژی چشم و لنزهای تماسی
ناراحتی در حین استفاده از لنزهای تماسی یک عارضه شایع در طول فصل حساسیت است، برخی این سوال را می‌پرسند که آیا به لنزهای تماسی حساسیت پیدا می‌کنند یا خیر. مسئله حساسیت همچنین هر از گاهی در شرایطی به وجود می‌آید که فرد پس از موفقیت در استفاده از لنزهای تماسی استاندارد (هیدروژل)، شروع به استفاده از لنزهای تماسی هیدروژل سیلیکونی کرده و علائمی مانند آلرژی را تجربه می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند كه عامل آلرژی چشمی در ارتباط با لنزهای تماسی، واكنش آلرژیك به خود لنزهای تماسی نیست، بلكه به خاطر موادی است كه روی سطح لنزها جمع می‌شوند. در صورت استفاده از لنزهای هیدروژل سیلیکونی به جای لنزهای هیدروژل معمولی، سطح و خصوصیات شیمیایی مواد سازنده لنز ممکن است رسوبات لنز به راحتی جذب کند و باعث ایجاد ناراحتی شود.
بسیاری از پزشکان چشم بر این باورند که بهترین نوع لنزهای تماسی برای افرادی که مستعد حساسیت چشمی هستند، لنزهای یکبار مصرف است که پس از یکبار استفاده دور انداخته می‌شود و این باعث کاهش میزان حساسیت و جمع شدن سایر بقایا روی سطح لنز می‌شود. هیدروژل سیلیکون اغلب ماده سازنده این لنزها می‌باشد، زیرا در مقایسه با مواد عادی لنزهای تماسی معمولی، اجازه می‌دهد اکسیژن بیشتری از لنزها عبور کند
چه داروهایی در درمان آلرژی چشمی به کار می روند ؟
آنتی هیستامین : استفاده از آنتی هیستامین باعث کاهش علایم آلرژی چشمی می شود و از خارش و آبریزش چشمی می کاهد.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی:
این نوع داروها باعث کاهش التهاب و تورم چشم ها می شود.
داروهای کورتون دار(استروئیدی( :
سرعت تاثیر داروهای کورتون دار در درمان آلرژی چشمی بالاست اما مصرف مداوم آنها ممکن است منجر به ابتلا به آب سیاه (گلوکم(، آب مروارید (کاتاراکت) شود. به خاطر داشته باشید که هرگز بصورت خودسرانه از داروهای کورتون دار برای درمان آلرژی چشم استفاده نکنید و حتما با تجویز چشم پزشک از آن استفاده کنید. حتی مشاهده شده است که افرادی به دلیل مصرف غیر صحیح و خودسرانه داروهای استروئیدی ، بینایی خود را بطور کامل از دست داده اند.
داروهای ضد احتقان :
این داروها عروق چشمی را منقبض کرده و باعث کاهش قرمزی چشم می شوند.
این دارو در واقع درمان کننده نیست و تنها علایم و نشانه های آلرژی در چشم را می کاهد. اگر بصورت خودسرانه و بصورت طولانی مدت از این دارو استفاده کنید عروق خونی چشم ها به این دارو وابسته خواهد شد و تنها در صورت استفاده از این داروها منقبض شده و در صورت عدم استفاده آنها مجدداً ظاهر شده و قرمزی چشم را به دنبال خواهد داشت .
داروهای ثابت کننده غشای سلولی ماست سل ها :
اثرات این دارو در رفع علایم آلرژی چشمی همواره با تاخیر همراه است اما باعث کم شدن التهاب و قرمزی چشم ها می شوند از این داروها بیشتر برای پیشگیری استفاده می شود تا درمان آلرژی چشم.
چه افرادی بیشتر درگیر حساسیت چشمی می شوند؟
اصولاً واکنش های حساسیتی در افراد جوان (سن زیر 30 سال) شایع تر است. به علاوه احتمال بروز آلرژی در کسانی که سابقه حساسیت قبلی داشته اند و یا در خانواده آن ها بیماری های آلرژیک وجود دارد بیشتر است. به خصوص افرادی که آلرژی هایی از نوع تب یونجه (آبریزش از بینی حساسیتی) یا آلرژی پوستی (درماتیت آتوپیک) دارند بسیار مستعد ابتلا به حساسیت های چشمی هستند.
جمع بندی برای کنترل و درمان آلرژی چشم
با انجام تغییراتی در محیط خانه و روتین زندگی از عوامل محرک دوری کنید:
- در مواقعی از سال که گرده‌های زیادی در هوا وجود دارد، پنجره‌ها را بسته نگه دارید و در این شرایط از کولر در خانه و یا اتومبیل خود استفاده کنید.
- زمانی که در فضای باز هستید، برای دور نگه داشتن دانه‌های گرده از چشم‌ها عینک و یا عینک آفتابی بزنید.
- برای کم کردن اثر هیره‌های غبار خانگی یا مایت‌ها از رو تشکی و سرویس خواب ضد کنه و هیره استفاده کنید و برای کنترل کپک‌ها و جلوگیری از تشکیل آنها بهتر است از دستگاه‌های رطوبت گیر در خانه استفاده کرد.
- بعد از نوازش و بغل کردن حیوان خانگی حتماً دست‌های خود را بشویید.
مرجع: کلینیک اترس