طلا و بدل را چگونه تشخیص دهیم؟

تشخیص طلا از بدل در خانه

تشخیص انگشتر طلا مردانه از بدل کار فروشنده‌های سازنده‌های طلا و جواهر است. اما از آنجا که طلا یک فلز گرانبها و ارزشمند است، بهتر است خریدارها هم توان تشخیص طلای اصل را داشته باشند. برای این منظور ابتدا بهتر است سطح زیورآلات طلایی که خریداری کرده‌اید را چک کنید. اما اگر با این روش نتوانستید مطمئن باشید که محصول خریداری‌شده طلای اصل است یا بدلی، بهتر است روش‌هایی که در ادامه این مقاله از طلافروشی حقانی به شما آموزش داده‌ایم را تست کنید.

۱- زیر و روی طلایی که خریده‌اید را بررسی کنید

به دنبال کد باشید

برای تشخیص طلا از بدل اولین کاری که باید بکنید، بررسی ظاهری محصولی است که خریده‌اید. همه‌ی مصنوعات طلا دارای کدی هستند که جنس و عیارشان را مشخص می‌کند. اگر روی طلایی که خریده‌اید GF یا HGP حک شده باشد، یعنی این زیور از جنس روکش طلاست و طلای خالص نیست.

هر مصنوع طلا باید یا کد داشته باشد یا یک سری عدد به همراه حروف K، KT یا KP روی آن حک شده باشد. این اعداد و ارقام در واقع شناسنامه طلا هستند و ارزش و میزان طلای خالص موجود در آن را مشخص می‌کنند. اگر مصنوعی این اعداد و حروف را داشت، یعنی تماما از طلا ساخته شده و روکش و بدلی نیست.

برای اطمینان از واقعی بودن کدی که روی قطعه‌های طلا حک شده، پیشنهاد می‌کنیم اطلاعات آن را در اینترنت‌جست‌وجو کنید.

عدد کد باید کاملا خوانا و واضح باشد. برای اینکه از ارزش و قیمت اصلی فلزی که خریداری می‌کنید مطمئن شوید، بعد از رقم دوم عدد حک شده روی آن یک ویرگول یا خط کجِ اعشار بگذارید. با این کار، درصد طلای استفاده شده در آن را متوجه خواهید شد. به طور مثال، اگر روی طلا عدد ۹۲۵ حک شده باشد یعنی ۹۲٫۵ درصد از طلای خالص ساخته شده است.

کد طلا اغلب در بخش‌های داخلی زیورآلات حک می‌شود. بعضی مواقع هم این عدد و کد بسیار ریز است به طوری که شاید مجبور به استفاده از ذره‌بین باشید.

بررسی کنید که لبه‌های طلا رنگ‌پریده نباشد

از دیگر کارهایی که برای تشخیص طلا از بدل باید انجام دهید، بررسی کردن لبه‌های زیوری است که خریده‌اید. طلا را زیر نور چراغ قوه یا لامپ پرنور بگیرید. همه‌ی گوشه و کنار طلا را زیر نور نگاه کنید و مطمئن شوید که رنگ همه‌ی قسمت‌ها یکدست است. اگر متوجه شدید در قسمت‌هایی دچار پریدگی رنگ یا ساییدگی است، احتمال اینکه آن محصول روکش طلا یا آب طلا باشد زیاد است.

سطح طلا را به دقت بررسی کنید

زیر نور زیاد، سطح طلا را بررسی کنید و ببینید آیا لکه‌های سفید یا قرمز روی آن وجود دارد یا خیر. برای تشخیص طلا از بدل در خانه این روش خوبی است. به این خاطر که این لکه‌های بسیار ریز مشخص می‌کنند که طلا خالص است یا فقط از آب‌طلا و روکش طلا استفاده شده است. اگر خالص نباشد با این لکه‌ها می‌توان فلز زیر آن را تشخیص داد. البته توجه داشته باشید که این لکه‌ها بسیار ریز هستند و احتمالا به ذره‌بین نیاز خواهید داشت.

طلا را با آهنربا تست کنید

برای تشخیص طلای اصل بهتر است آهنربا را درست در بالای محصولی که خریده‌اید بگیرید. به آرامی آهنربا را پایین بیاورید تا سطح طلا را لمس کند. اگر آهنربا به سمت طلا کشیده شد، یعنی آن جنس طلای اصل و خالص نیست. فلزاتی همچون نیکل به خاصیت آهنربایی واکنش مثبت نشان می‌دهند اما طلای اصل و خالص جذب آهنربا نمی‌شود.

۲- برای تشخیص اصل بودن طلا از وسایل خانه کمک بگیرید

تشخیص طلا از بدل با سرکه

چند قطره سرکه روی طلا بریزید، اگر رنگ آن عوض شد یعنی طلا اصل نیست و ممکن است روکش باشد. اما اگر رنگش ثابت ماند و تغییری نکرد، یعنی طلایی که خریده‌اید اصل است. بدلیجات و طلای تقلبی خیلی سریع در سرکه سیاه می‌شوند.

تشخیص اصل بودن طلا با سنگ محک

برای تشخیص طلا از بدل یک سنگ محک روی میز بگذارید. طلای خود را سفت در دست بگیرید. آن را خیلی محکم و با فشار روی سنگ بکشید تا رد آن بماند. اگر رد بر جا مانده، پررنگ و طلایی‌رنگ بود، یعنی طلا اصل است. اما اگر رد کمرنگ بود یعنی روکش یا بدلی است.

توجه داشته باشید که این روش به طلای شما آسیب می‌رساند. بنابراین بهتر است این تست را در جواهرفروشی و روی سنگ‌های مخصوص همین کار انجام دهید.

تشخیص طلا از بدل با ظرف سرامیکی

یک ظرف سرامیکی بدون لعاب را بردارید، طلا را روی سطح آن بکشید. اگر رد سیاه رنگ به جا ماند، یعنی طلا اصل نیست. طلای خالص روی سرامیک بدون لعاب رد طلایی بر جا می‌گذارد.

۳- برای تشخیص طلا از بدل از مواد اسیدی استفاده کنید

تشخیص طلای اصل از بدل با تست اسید نیتریک (تیزآب)

یکی از معتبرترین روش‌های تست اصل یا فیک بودن طلا، استفاده از اسید نیتریک است. برای این منظور باید طلا را نزد یک طلا فروش ببرید. طلا فروشان با تراشیدن مقدار بسیار اندکی از طلا آن را در اسید نیتریک می‌ریزند تا مشخص کنند که زیور شما طلا هست یا خیر. واکنش‌های شیمیایی طلای اصل و این اسید تعیین کننده اصل و تقلبی بودن آن است.

اسید نیتریک را در صنعت جواهرسازی عموما با اسم تیزآب یا تیزآب سلطانی می‌شناسند. تیزآب سلطانی +۰٫۵ برای عیار ۱۸ (۷۵۰) استفاده می‌شود. باید بدانید که تیزاب‌های عیارهای مختلف درصد متفاوتی دارند.

خرید از گالری پرسته: عیارهای پایین‌تر از ۱۴ را توسط اسید نیتریک خالص با غلظت‌های مختلف و عیارهای بالاتر از ۱۴ را توسط تیزاب سلطانی یا مخلوط اسید نیتریک و نمک طعام می‌سنجند.

اگر از خریداران پروپاقرص طلا هستید، توصیه می‌کنیم کیت‌های تست عیار طلا را از فروشگاه‌های جواهرسازی خریداری کنید.

چگونه میتوان تشخیص داد که طلا واقعی، روکش شده یا تقلبی است؟ برای تشخیص طلا از بدل در منزل، میتوانید چند آزمایش ساده انجام دهید – با ابزارهایی که از قبل دارید – مثل الکل، وایتکس و آبلیمو – لازم نیست طلاساز تایید شده باشید تا بدانید چگونه طلا را تشخیص دهیم، کافی است این روش ها را برای تست طلا امتحان کنید.

تشخیص سریع طلا

طلا را در یک کاسه آب بیندازید تا ببینید در آب فرو میرود یا خیر. دمای آبی که استفاده میکنید مهم نیست، بنابراین آب ولرم مناسب است. طلای اصل یک فلز متراکم است، بنابراین مستقیما ته ظرف می افتد. بدل بسیار سبک تر و شناورتر است. طلای اصل بعد از خیس شدن زنگ نمیزند یا کدر نمیشود، بنابراین اگر تغییر رنگ مشاهده کردید، احتمالا با طلای تقلبی سروکار دارید.

تشخیص طلا با الکل

اگر طلای اصل به برخی از مایعات خاص آغشته شود، رنگ خود را حفظ میکند. این در صورتی است که بسیاری از فلزات در همان مایع تغییر رنگ میدهند. مثلا طلای خود را چندین روز در یک لیوان الکل قرار دهید، بعد از خارج کردن آن، هیچگونه تغییر رنگی مشاهده نخواهید کرد. اما در صورتی که طلای شما بدل باشد، بستگی به مقدار طلای تقلبی، در مدت زمان های مختلف بعد از قرارگیری در الکل تغییر رنگ می دهد. اگر مقدار طلای تقلبی زیاد باشد، در مدت زمان تقریبی یک الی دو ساعت تغییر رنگ را به وضوح خواهید دید. اما اگر درصد طلای تقلبی آن کمتر باشد، مدت زمان بیشتری مثلا یک یا چند روز تغییر رنگ آن طول خواهد کشید.

تشخیص طلا از برنج

• رنگ: طلا دارای رنگ زرد براق و درخشان است در صورتی که برنج رنگ زرد کدر یا زردی با سیاه ترکیب شده باشد را دارد.
• کشیدن روی سطح سرامیکی: اگر یک قطعه طلا را روی سطح سرامیکی بکشید رگه‌های طلایی رنگ باقی می‌ماند اما هنگامی که یک قطعه برنج را روی سطح سرامیکی بکشید، رگه‌های مشکی از خود به جای می‌گذارد.
• تست چگالی: آلیاژ برنج چگالی کمتری نسبت به آلیاژ طلا دارد. یعنی در یک حجم یکسان برنج وزن کمتری نسبت به طلا دارد.
• اکسید شدن: فلز طلا اکسید نمی‌شود و هیچ واکنشی با محیط نشان نمی‌دهد در مقابل برنج در محیط واکنش نشان می‌دهد و اکشید می‌شود.
• تست طلا با اسید: طلا در برابر اسید مقاوم است هنگامی که مقداری اسید روی طلا بریزید هیچ تغییری مشاهده نخواهید کرد اما اگر مقداری اسید روی برنج ریخته شود حباب یا لکه روی قطعه مشاهده خواهید کرد.

تشخیص طلا با وایتکس

منظور از تشخیص طلا با وایتکس استفاده از اسید است. برای اینکه استفاده از اسید به صورت مستقیم می‌تواند به فرد یا قطعه فلز مورد نظر آسیب برساند، به جای تشخیص طلا با اسید، از مواد اسیدی مانند وایتکس استفاده می‌شود. هنگامی که وایتکس یا یک مایع اسیدی را روی طلا خود بریزید باید به رنگ قهوه‌ای، قرمز یا سبز تغییر رنگ دهد. این موضوع بیشتر در شمش طلا صادق است. با این حال استفاده از وایتکس برای تست طلا توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است به طلای شما آسیب برساند.

تشخیص طلا با آبلیمو

آبلیمو خاصیت اسیدی دارد به همین دلیل تشخیص طلا با آبلیمو می‌تواند یکی از روش های تشخیص طلا از بدل در منزل تشخیص طلا از بدل باشد. همه فلزات به جز طلا با مواد اسیدی واکنش نشان می‌دهند به همین دلیل هنگامی که یک قطعه طلا را به آبلیمو آغشته کنید نباید هیچ گونه تغییری پیدا کند اما طلای بدل به سرعت دچار تغییر رنگ می‌شود.

تشخیص طلا با سوزاندن

منظور از تشخیص طلا با سوزاندن همان تست طلا با حرارت است. اگر طلای خود را در مقابل یک شعله ثابت مانند فندک به مدت یک دقیقه نگه دارید، اگر تغییر رنگ پیدا کند و سیاه شود، بدل است ولی در صورتی که تغییر رنگ ایجاد نشود، قطعه مورد نظر طلاست. جالب است بدانید معمولا طلا در مقابل شعله روشن تر خواهد شد.

تشخیص طلا با ماست

اگر هنگام جستجو با عبارت تشخیص طلا با ماست به عنوان روش تشخیص طلا از بدل در منزل رو به رو شدید، تعجب نکنید! باور غلطی بین مردم وجود دارد که میگویند میتوانید با استفاده از ماست، طلا را از بدل تشخیص دهید. با وجود اینکه بسیاری از روش های خانگی برای تست طلا جوابگو هستند، اما تست طلا با ماست راه حل درستی نیست.

تشخیص طلا با آهنربا

راهی دیگر برای تشخیص طلای اصل از بدل این است که آهنربایی قوی بالای آن بگیرید و تکان دهید تا ببینید طلا چه واکنشی نشان می‌دهد. طلا به آهنربا جذب نمی‌شود. اگر جذب شد، یا طلای ناخالص است یا بدل. البته روش آهنربا قطعی نیست. چون ممکن است با فلزهای غیرمغناطیسی مثل استیل ساخته شده باشد یا در خود ترکیباتی همچون آهن داشته باشد. طلا نوعی فلز است که به علت آرایش الکترونی در ساختار خود جذب آهنربا نمی‌شود مگر در میدان‌های مغناطیسی خیلی قوی مانند دستگاه MRI. اما بدل مقداری از سایر فلزات مثل نیکل را در ترکیب خود دارد. به همین دلیل اگر بدل باشد، آن قطعه به آهنربا جذب می‌شود.