حضانت فرزند دختر و پسر چگونه است؟

حضانت که به معنای مراقبت و حمایت از کودکان است ، تا سنی ادامه می یابد که فرزند به سن بلوغ قانونی و شرعی برسد . به همین دلیل پس از اینکه فرزند به سن بلوغ رسید ، حضانت وی نیز پایان یافته و خودش قادر است انتخاب کند که با کدامیک از والدینش زندگی کند . خدمات متعدد سایت تهران وکیل به شما کمک می‌کند تا در مسائل حقوقی خود مانند حضانت فرزندانتان با آگاهی کامل عمل کنید و تصمیم‌گیری‌های صحیحی برای زندگی خود بگیرید .

بر اساس قانون مدنی ، حمایت و مراقبت جسمی و روحی از کودکانی که زیر سن بلوغ قرار دارند ، تحت عنوان حضانت فرزندان مورد شناسایی قرار گرفته است و احکام قانونی متناسب با آن پیش بینی گردیده است که به عنوان نمونه حضانت فرزندان پس از طلاق بر اساس سن کودکان ، به عهده یکی از والدین ( اعم از پدر یا مادر ) قرار خواهد گرفت . اما سوال مهمی که در ارتباط با حضانت فرزندان مطرح می شود آن است که مدت حضانت فرزند چقدر است و این مدت چه زمانی پایان یافته و تمام خواهد شد ؟ به همین مناسبت ، ابتدا به توضیح مختصری پیرامون مدت حضانت فرزند بر اساس قانون مدنی پرداخته و در ادامه نیز پایان مدت حضانت را در ارتباط با حضانت فرزندان دختر و پسر به صورت جداگانه مورد بررسی قرار خواهیم داد .

مدت حضانت فرزندان در قانون مدنی

حضانت در لغت به معنای نگهداری و مراقبت از کودک است . علی رغم اینکه در قانون مدنی تعریف دقیقی از کلمه حضانت فرزندان ارائه نشده است ؛ با این حال مفهوم فرزندان را می توان تحت عنوان مراقبت جسمی و همچنین حمایت عاطفی از کودکان تعبیر نمود . بر اساس قانون مدنی ، حضانت کودکان هم حق والدین است و هم تکلیفی است که بر عهده آنان قرار گرفته است . با این حال گاهی والدین به دلایلی همچون جدایی یا فوت ، قادر به نگهداری و مراقبت از کودکان خود نمی باشند که در این شرایط ، در قانون مدنی احکام ویژه ای وضع شده و مدت حضانت فرزند در رابطه با حضانت فرزندان دختر و پسر مشخص شده است که بر اساس ماده 1169 قانون مدنی :

برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند ، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است . بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد ” . همانگونه که در قسمت قبل اشاره شد ، تا سن هفت سالگی به عهده مادر است . پس از اتمام هفت سالگی دختر ، حضانت به عهده پدر قرار می گیرد . لکن از آن جهت که حضانت فرزندان اعم از دختر و پسر تنها تا سن بلوغ ادامه می یابد ، پس از رسیدن دختر به سن بلوغ ، حضانت وی نیز به پایان خواهد رسید . بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور ، می توان سن بلوغ دختران را نه سال تمام قمری دانست . بنابراین ، پس از اینکه دختر به سن نه سال تمام قمری برسد ، مدت زمان حضانت مادر و پدر بر وی نیز خاتمه یافته و به پایان می رسد .

زمانی‌که که زن و مرد بر اثر اختلاف و عدم تفاهم با یکدیگر، اقدام به طلاق کنند، اگر دارای فرزندانی باشند تکلیف فرزندان آن‌ها چه خواهد شد؟ آن فرزندان بعد از جدایی پدر و مادرشان نزد کدام یک از آن‌ها زندگی خواهند کرد؟ در این‌جا مسئله‌ای که با آن روبرو خواهیم شد، مسئله حضانت است. حضانت در لغت به معنای پروردن است و حضانت فرزند یعنی نگهداری مادی و معنوی طفل توسط افرادی که قانوناً وظیفه‌ی نگهداری و سرپرستی فرزندان خود را دارند. حضانت فرزندان تا رسیدن آن‌ها به سن بلوغ با پدر و مادر خواهد بود؛ به این ترتیب که دختر سن ۹ ساله تمام قمری و پسر تا سن ۱۵ سال تمام قمری باید تحت سرپرستی والدین خود قرار گیرد. اما اگر قبل از به بلوغ رسیدن آن‌ها، والدینشان اقدام به طلاق کنند، سوالی که مطرح می‌شود این است که تکلیف نگهداری فرزندان آن‌ها چه خواهد شد؟

قانونگذار قواعدی در جهت حل این مسئله در نظر گرفته است؛ به این ترتیب که بعد از جدایی والدین، مادر در حضانت فرزند تا سن هفت سالگی اولویت دارد و مادری که تا هفت سالگی از فرزند خود نگهداری می‌کند، می‌تواند طبق قانون از دادگاه درخواست دریافت نفقه کند. در این صورت که پدر موظف است ماهیانه مبلغی را به عنوان نفقه به فرزند خود پرداخت نماید. افزایش آمار شکل های مختلف طلاق در کشور؛ مخصوصاً طلاق توافقی و مخصوصاً در شهرهایی مانند کرج، موجب شده همه روزه مراجعین زیادی به ویژه مادران عزیز، جهت دعوای حضانت به آسا وکیل مراجعه کنند. توجه: محتوای این مقاله صرفاً پیرامون حضانت فرزند دختر نیست، بلکه به دلیل صحت قوانین هم برای فرزند دختر و هم برای فرزند پسر، محتوای این مقاله نیز برای فرزند دختر و پسر مناسب است.

حضانت فرزند

حضانت فرزند : در فرهنگ جامعه ما نگهداری و تربیت فرزند از اهمیت زیادی برخوردار است. قانون نیز از این فرهنگ خوب و پسندیده حمایت کرده و در قانون مدنی و نیز قانون حمایت خانواده موادی را به آن اختصاص داده است. براساس قانون پدر و مادر هر دو موظف به تلاش در جهت نگهداری و تربیت درست فرزندانشان هستند. اما در مواردی که آنها به دلیل دعاوی خانوادگی ، طلاق و یا بروز مشکلات خانوادگی جدای از یکدیگر زندگی می کنند این مسئولیت بر دوش یکی از آنان بار می شود. در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم.

مفهوم  و شرایط حضانت فرزند

حضانت در لغت به معنی بغل کردن و پرورش دادن کودک و در اصطلاح به معنای نگهداری و تربیت او می باشد. مفهوم حقوقی آن نیز از این معنا دور نمانده و قانونگذار در ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی، حضانت را حق و تکلیف والدین در سرپرستی و نگهداری از او دانسته است. در این مقاله بنده قصد دارم با ترکیبی از چندین سال تجربه موفقی که در زمینهٔ پرونده های حضانت فرزند دارم و همچنین بر مبنای قانون جدید حضانت فرزند دختر؛ به 3 سؤالی که در ابتدای مقاله توسط شما کاربران محترم مطرح شده است، پاسخ دهم. اصولاً خانواده بهترین فضا برای رشد و پرورش کودک است. امّا با بروز طلاق برای نگهداری فرزندان بحث حضانت پیش می آید که موضوع بسیار مهم و حائز اهمیتی است.

سرپرستی چیست؟

منظور از سرپرستی انجام دادن و نظارت کردن بر کلیه امور مربوط به کودک اعم از امور تربیتی، آموزشی، بهداشتی، درمانی، و حتی مسایل تفریحی او است. اهمیت نگهداری و تربیت کودک از نظر قانون تا حدی است که مطابق قانون، هیچ یک از پدر و مادر حق ندارند در مدتی که حضانت کودک را به عهده دارند از نگهداری او امتناع کنند والا بموجب ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی هر یک از پدر و مادر که سرپرستی با او نیست و یا یکی از خویشاوندان و حتی دادستان می تواند  حکم به الزام فرد ممتنع را به نگهداری از فرزندش از دادگاه بخواهد. و اگر الزام او ممکن نباشد یا تاثیری نداشته باشد حضانت به خرج پدر یا مادر با فردی است که قاضی تعیین می کند. در ماده ۱۱۶۹ نیز تکلیف حالتی که پدر و مادر زندگی مشترک ندارند مشخص شده و بیان شده است که اگر پدر و مادر جدای از یکدیگر زندگی کنند برای حضانت فرزند، مادر تا هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن تا رسیدن به سن بلوغ شرعی (دختر نه سال تمام قمری و پسر پانزده سال تمام قمری) با پدر خواهد بود.

البته تا قبل از سال ۱۳۸۱ که این ماده اصلاح شود این سن برای پسر دو سال و برای دختر هفت سال بود. بنابراین در موارد جدایی والدین اگر این جدایی به دلیل طلاق باشد تکلیف حضانت فرزندان در حکم دادگاه خواهد آمد و اگر قبل از طلاق باشد هر یک از والدین که خود را در این خصوص محق می داند می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده درخواست حضانت فرزندان مشترک را بنماید. دادگاه با تشکیل جلسه رسیدگی و دعوت از پدر و مادر شرایط را بررسی و در این مورد حکم صادر می نماید و شخصی که حکم حضانت به نفع وی صادر شده مکلف به اجرای آن است و اگرنه مطابق ماده ۴۰ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ تا زمان اجرای حکم به دستور دادگاه صادرکننده حکم، بازداشت می شود.