پس از زلزله ترکیه چندین بار در روزنامه ها و مصاحبه ها از من پرسیده شد که آیا زلزله ترکیه بر خطای ایران تأثیر گذاشته است؟ همه چیز نوشته شده، گفتم، بر اساس این که هر دو صفحه تکتونیکی با دانش امروزی و اطلاعات فعلی متفاوت هستند، باید بگویم نه، اما شاید بعد از مدتی با اطلاعات بیشتر، رابطه معناداری بین آنها پیدا شود؟ نه اینکه امروز همه تحلیل های علمی دقیق انجام دادم، اما با زلزله های عظیم دیروز پاکستان و افغانستان، کمی بیشتر از قبل نگران بودم! و چرا؟
آیا زلزله ناشی از سایش یا فشار صفحه ای از پوسته زمین است که به آن پلاکت می گوییم؟ تصویر زیر تجهیزات جانبی کامپیوتر منطقه ایران را نشان می دهد. به تعداد صفحات فعال در ایران دقت کنید از ترکیه تا پاکستان و از روسیه و اروپا تا عربستان! این بدان معناست که ایران بین این صفحات بزرگ جغرافیایی تحت فشار است.
اکنون با زمین لرزه های ویرانگر اخیر ترکیه در غرب کشور و زلزله های قابل توجه پاکستان و افغانستان در شرق ایران، مرا به احتمالات زیر می اندیشد:
1- با این زلزله های مهیب در هر دو هواپیما فشار روی زمین در کشور ما تا حدودی کاهش می یابد و گسل های داخل کشور برای مدتی آرام می شوند؟ یعنی پیج ایران استرس کمتری خواهد داشت؟
2. این زمین لرزه های ویرانگر در شرق و غرب کشور حاکی از تمرکز عظیم انرژی در کل منطقه است و گسل ایران تحت عنوان زلزله از تنش رها می شود.سرزمین بزرگ؟
در مورد هیچ یک از دو سناریوی فوق که احتمال وقوع آن در علم کنونی جهان وجود دارد مطالعه دقیقی انجام نشده است، اما در مورد بند اول می دانیم که قبلاً چنین اتفاقی در منطقه مشابهی رخ نداده است! پس با قضاوت ساده مهندسی و با کمک مکانیک صلب باید بگویم که سناریوی دوم کمی محتمل تر به نظر می رسد!
که با توجه به زلزله های ترکیه و پاکستان و اینکه طرف ایرانی بین بسیاری از صفحات فرعی و سوابق تاریخی و مطالعات دقیق طرف ایرانی دچار تنش است، باید منتظر زلزله بزرگ باشیم. زلزله بزرگ در ایران و این می تواند بزرگترین زمین لرزه تهران باشد که سی سال است ادامه دارد. من هشدار می دهم و می گویم که به تعویق افتاده است و اگر این کار را انجام دهد، ویرانی بشریت و بزرگی ویرانی آن از هر زلزله دیگری در تاریخ بدتر خواهد بود.
ما در زلزله تهران جای تقصیر نداریم مسئولان کشور بدانند. من خوشحال نیستم که در آغاز سال جدید بگویم، اما می بینید که پاکستان، افغانستان و حتی هند در اولین روز نوروز زلزله وحشتناکی را تجربه کردند، بنابراین زلزله نه نوروز را می دانست یا نه بهار، همه چیز را. در غیر این صورت، از یک تقویم شخصی پیروی می کند. در مقالات قبلی بارها اشاره کردم که امسال و چند سال اخیر ممکن است برای ایران و جهان مهم باشد. مسئولان کشور باید زرنگ باشند، مدام می گویم جای اشتباهی نیست!
استاد نمونه کشوری در مهندسی سازه و مدیریت بحران