جراحی تعویض مفصل ران عملی است که در آن پزشک مفصل دردناک یا آرتروز را برمی دارد و سپس آن را با یک مفصل مصنوعی که اغلب از فلز، سرامیک یا پلاستیک سخت ساخته شده است، جایگزین می کند. این جراحی اغلب زمانی انجام می شود که سایر روش های درمانی تاثیر چندانی در کاهش درد و بهبود عملکرد لگن نداشته باشند.
انجام این روش می تواند باعث کاهش درد و بهبود عملکرد فرد شود. همچنین، به خاطر داشته باشید که آرتریت یکی از علل شایع این روش است. در زیر با تعویض مفصل ران، علل آن و روش های مختلف موجود برای آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
جراحی تعویض مفصل ران چیست؟
جراحی تعویض مفصل ران که به عنوان تعویض کامل مفصل ران نیز شناخته می شود، روشی است که برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل ران با جایگزینی تمام یا آسیب دیده لگن با یک قسمت مصنوعی انجام می شود. مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه ای است. این مفصل از سر استخوان ران یا استخوان ران و بخشی از استخوان لگن تشکیل شده است.
در این مفصل مصنوعی لگن، سر استخوان ران در استخوان لگن قرار می گیرد و در داخل آن می چرخد. جراحی تعویض مفصل ران ممکن است شامل تعویض سر استخوان ران، قسمتی از مفصل که توسط استخوان لگن تشکیل شده یا هر دو با اجزای مصنوعی باشد. هدف از جراحی تعویض مفصل ران، تسکین درد و ناراحتی و بهبود توانایی فرد در انجام خوب وظایف روزانه است.
دلایل تعویض مفصل ران
آسیب‌های خاص و آسیب به مفصل ران می‌تواند باعث ایجاد شرایطی شود که نیاز به جراحی تعویض مفصل ران دارند. بیماری ها و عللی که می توانند منجر به آسیب لگن و در نهایت تعویض مفصل ران شوند عبارتند از:
استئوآرتریت یا آرتروز: در طی این بیماری غضروف مفصلی که به حرکت استخوان ها و کاهش اصطکاک بین آنها کمک می کند آسیب دیده و از بین می رود.
آرتریت روماتوئید: این بیماری زمینه خود ایمنی دارد و نتیجه واکنش بیش از حد سیستم ایمنی به محرک ها است. آرتریت روماتوئید باعث التهاب غضروف مفصل و گاهی اوقات استخوان های زیر غضروف می شود. این بیماری باعث آسیب و تغییر شکل مفاصل می شود.
پوکی استخوان: اگر هیپوپرفیوژن به سر فمور برسد، مرگ سلولی رخ می دهد و سر استخوان ران تغییر شکل می دهد. این وضعیت ناشی از ضربه، شکستگی و دررفتگی مفصل ران و سر استخوان ران است.
تومورها روی مفصل ران اثر می‌گذارند.
آسیب و آسیب به مفصل ران
همچنین، اگر درد لگن دارای ویژگی های زیر باشد، تعویض مفصل می تواند به بهبود آن کمک کند:
درد مداومی که به مسکن های مختلف پاسخ نمی دهد.
درد هنگام راه رفتن حتی با عصا بدتر می شود.
درد در مفصل ران که خواب بیمار را مختل می کند.
دردی که فعالیت هایی مانند لباس پوشیدن را غیرممکن می کند.
زمانی که درد بالا یا پایین رفتن را برای فرد غیرممکن می کند.
درد آنقدر شدید است که بلند شدن از حالت نشسته دشوار است.
لطفاً توجه داشته باشید که قبل از انجام جراحی تعویض مفصل ران و تعویض مفصل ران، پزشک در ابتدا درمان های دیگری مانند دارو درمانی، فیزیوتراپی، تزریق داروهای ضد التهابی و استفاده از عصا یا واکر را توصیه می کند. اگر این درمان ها جواب نداد، جراحی لگن به عنوان یک گزینه درمانی پیشنهاد می شود.
علاوه بر این، اگرچه مواد مورد استفاده در پروتزهای تعویض مفصل ران باعث ماندگاری بیشتر آنها می شود، اگر تعویض مفصل ران در نوجوانان انجام شود، ممکن است در آینده جراحی مجدد لازم باشد.
چه کسی برای تعویض مفصل ران مناسب است؟
جراحی تعویض مفصل ران توسط دکتر مهرداد منصوری زمانی توصیه می شود که لگن تحت تاثیر قرار گرفته باشد و باعث ایجاد درد به گونه ای شود که به درمان کاهش پاسخ نمی دهد و در فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد می کند. فردی با شرایط زیر کاندید مناسبی برای جراحی تعویض مفصل ران است:
استئوآرتریت علت آسیب به استخوان های لگن است. روماتیسم مفصلی؛ ناشی از بیماری هایی مانند استئونکروز یا تومورهای مفصل ران.
آسیب و ضربه به مفصل ران می تواند باعث مشکلات مفصلی شود.
فیزیوتراپی و سایر درمان‌ها مانند ورزش، وسایل کمکی راه رفتن و داروهای ضد التهاب ممکن است در کاهش درد و ناراحتی بی‌اثر باشند.
سایر روش های جراحی بی اثر هستند.
از سوی دیگر، در صورت داشتن مشکلات زیر، تعویض مفصل امکان پذیر نیست:
ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری پارکینسون و شرایطی که باعث ضعف شدید عضلانی می شود.
بیماری و التهاب جدی
روش جراحی تعویض مفصل ران
روش های مختلفی برای جراحی تعویض مفصل ران وجود دارد که بر اساس شرایط بیمار و علت آسیب دیدگی لگن توصیه می شود. روش ها و انواع مختلف آن عبارتند از:
جراحی تعویض کامل مفصل ران: در این جراحی هر دو قسمت مفصل ران یعنی سر استخوان ران و استخوان ران تعویض می شوند.
تعویض جزئی لگن: در طی این جراحی، تنها بخشی از توپ یا سر استخوان فمور جایگزین می شود.
مفصل ران را می توان برای قرار دادن آن از زوایای مختلف در دسترس قرار داد.
از جلو یا رو به مفصل ران
در دو طرف مفصل ران
مفاصل پشت یا لگن از پشت
دو روش متداول برای تعویض مفصل ران وجود دارد:
رویکرد کم تهاجمی: هدف از این رویکرد به حداقل رساندن آسیب به سایر بافت ها مانند ماهیچه ها و عروق خونی است. این روش قبلا فقط با جراحی از زاویه جلو امکان پذیر بود، اما امروزه جراحان این نوع تعویض مفصل را با روش های جانبی و خلفی انجام می دهند. از مزایای این روش می توان به کاهش احتمال آسیب عضلانی، درد کمتر، زمان بهبودی کوتاهتر، زمان کمتر در بیمارستان و امکان کمتر تعویض مفصل مصنوعی اشاره کرد. این جراحی برای همه بیماران مناسب نیست و عواملی مانند سن، وزن و وضعیت جسمانی عوامل اصلی انجام آن هستند.
روش جراحی سنتی: که در آن اندازه زخم بزرگتر است و دوره نقاهت و بستری طولانی تر خواهد بود.