بر فرسِ تندِ باد … ؛ برای وزیر خارجه شهید

به مدت بیست سال آشنایی و دوستی و همچنین یک دوره همکاری مستقیم وظیفه خود می دانم که ویژگی های فردی و شغلی برادر عزیزم شهید دکتر حسین امیرعبداللهیان را برجسته کنم. دیپلماتی که در طول عمر خود علاقه و ارادت خاصی به شهادت، جهاد و فرهنگ مبارزه داشت و در نهایت به عنوان اولین وزیر امور خارجه شهادت در جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.

من با دکتر حسین امیرعبداللهیان هم از طریق رسانه ها و هم از طریق حضور ایشان در رویدادهای منطقه و به ویژه مسئولیت ایشان در عرصه دفاع از فلسطین که مظلوم بوده و از دوستان صمیمی ایشان بوده اند در ارتباط بوده ام. در زمان سفارت وی در بحرین (86 تا 89) دو بار برای شرکت در کنفرانس های منطقه ای و رسانه ها به منامه دعوت شدم و از رفتار صادقانه و صمیمیت او مطلع شدم. از همان سفر اول و در منزل ایشان عشق عمیقی بین ما شکل گرفت که کمک مهمی توسط دکتر امیر عبداللهیان ادامه یافت. اگر به هر دلیلی از تماس با او غافل شوم، اوست که بهانه تماس می گیرد و مرا دوست دارد.

به نظر من در تمامی مسئولیت ها ویژگی های فردی و اخلاقی در کنار توانایی حرفه ای و رویکرد مدیریتی مهم است. چون روش‌های تخصصی، دیدگاه‌های سیاسی و روش‌های مدیریتی مرتبط و سلیقه‌ای است، اما کرامت انسانی و اصول اخلاقی پایدارتر و ارجمندتر از قضاوت مردم است. در این 20 سال دکتر حسین امیرعبداللهیان را به عنوان فردی نجیب، با اخلاق، مودب، صمیمی و درستکار می شناسم. اگر بتواند کاری برای کسی انجام دهد، بدون توجه به سلیقه فکری طرف مقابل، از کمک دریغ نخواهد کرد. علاوه بر این، در کارهایی که به او محول شده بود، مجاهدی صادق و بدون قضاوت، کوشا و پایدار بود.

دکتر امیر عبداللهیان برای کل دیپلمات وزارت خارجه و در ادوار مختلف، همکار متواضع و قابل احترامی بود. او به خوبی از ساختار سیاست خارجی ایران، بازیگران فعال آن و عوامل موثر بر آن و نیز نقاط قوت و ضعف سازمان دیپلماسی کشور آگاه است. و در شرایطی به مقام وزیری رسید که دیپلماسی بین المللی، منطقه ای و حتی داخلی با تجربه و مطالبه گر بود. عوامل و نقاط عطف تأثیرگذار مانند خروج ترامپ از برجام غیرفعال نیست، اما تبعیت از اتحادیه اروپا، توسعه منطقه ای، اپیدمی کرونا، جنگ اوکراین و برخی رویدادهای مشهود دیگر به دلایل مختلف بر روابط خارجی ایران تأثیر گذاشته است. .

در چنین شرایطی، دکتر امیر عبداللهیان علاوه بر ادامه گفتگوهای مستقیم و غیرمستقیم با اعضای برجام برای احیای آن، تلاش‌های بی‌سابقه و نفس‌گیری در طراحی ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی (مانند تسریع عضویت رسمی) داشته است در شانگهای، اوراسیا و برجام) و همچنین روابط دوجانبه با بسیاری از کشورها برای ایجاد تعادلی که هم نیروی محرکه برای شرایط عمومی اقتصادی کشور باشد و هم عاملی برای احیای توافق هسته ای باشد . .

قبل از اینکه در سال 1998 برای مأموریت سفارت در کرواسی به این کشور بروم، به عنوان دستیار رئیس جمهور و مدیرکل امور بین الملل مجلس برای صرف ناهار در دفتر ایشان مهمان بودم. برای من جالب است که علاوه بر نکات ارزشمندی که ایشان در مورد تجربیات دیپلماتیک خود بیان کردند. او فهرستی از اطلاعات مفید و البته نامه های رئیس مجلس ملی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و غیره به همتایان خود در کرواسی به مناسبت ملی آن کشورها در اختیار من قرار داد که بسیار عالی بود. کمک کنید. برای من این نشانه تجربه و درک او از حرفه اش بود.

ارتباط دکتر امیر عبداللهیان با همکاران در وزارت امور خارجه در همین سطح و نزدیک است. صادقانه بگویم، در صورت اقتضا، او برای وزرای قبلی و دیپلمات های ارشد احترام زیادی قائل بود و مراقب جمع شدن و شنیدن آنها بود. در مورد سایر همکاران وزارت امور خارجه نیز همین گونه است و او چیزی برای ارتقای شغل و معیشت آنها در اختیار خود باقی نمی گذارد. با شادی و غم در کنار همکارانش بود. با اینکه وزیر است اما همیشه دارد و جواب می دهد. وی ارتباط نزدیکی با سفیر کشورمان دارد و اگر به کشوری سفر کند در بسیاری از موارد سفیر ما در منطقه را به کشور مقصد دعوت می کند، بنابراین در دیدار مجدد درباره ژنرال بحث می شود. مسائل سیاست خارجی، روابط منطقه ای و دوجانبه. فکر می کنم مثل پاییز 1401 بود که دیداری فراموش نشدنی و طولانی با سفیر ایران در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بلگراد داشتیم.

من چندین بار برای پیگیری مسائل دوجانبه با کرواسی یا مسائل مربوط به بالکان و اتحادیه اروپا با او تماس گرفته ام. یادم هست یک شب ساعت 11:30 به وقت تهران مشکل اساسی پیش آمد که اداره مربوطه در وزارت امور خارجه آن را به روز بعد موکول کرد. اما وقتی با او تماس گرفتم با اینکه خسته بود با مهربانی به دستورات لازم در رابطه با موضوع فوق گوش داد و فردای آن شب که به خارج از کشور سفر کرده بود برای نظارت بر نتایج تماس گرفت.

در حالی که ساختار کنسولی وزارت امور خارجه به طور کلی مسئول حل و فصل مسائل کنسولی یا حقوقی ایران در خارج از کشور است، دکتر امیر عبداللهیان توجه ویژه ای به این حوزه دارد. یکی از هموطنان بزرگوارمان در فرودگاه تهران دچار مشکل نامناسبی شد که مجبور شدم در این زمینه با ایشان تماس بگیرم، با وجود برنامه سنگین حتی مستقیماً با وزارت امور خارجه تماس گرفت و موضوع را حل کرد.

یکی دیگر از بخش های مهم موتور محرکه سیاست خارجی، دیپلماسی عمومی و ارتباط با افکار عمومی جهان برای تبیین جایگاه جمهوری اسلامی است. توجه ويژه دكتر امير عبداللهيان به ارتباط با رسانه هاي داخلي و نيز كثرت و تنوع گفت و گو با تاثيرگذارترين رسانه هاي جهان، درك صحيح او از جايگاه افكار عمومي بي سابقه است. در این مورد در یک تماس تلفنی درخواست مصاحبه اختصاصی با معتبرترین روزنامه بالکان و کرواسی (وچرنی لیست) را داشتم که بلافاصله و سخاوتمندانه پذیرفتند. این مصاحبه با اعزام خبرنگاران به تهران انجام شد و تیتر و عکس صفحه اول روزنامه بود و بازتاب گسترده ای در رسانه های بین المللی داشت.

من به عنوان یکی از همکاران و دوستانش در برابر مردم و شاهزاده باری شهادت می‌دهم: «خدایا ما چیزی جز مردم خوب نمی‌دانیم و چیزی کم نگذاشته‌ایم. نه، با حال بد زمزمه کردم:

هر که گوینده را در مقابل باد ببیند

باد برگ های نیلوفر آبی را به کجا می برد…

* سفیر سابق ایران در کرواسی