کلاینت چیست؟

به معنی مشتری است. ولی مشتری یک مفهوم کلی است و برای موقعیت های مختلفی استفاده می‌شود. اگر بخواهیم بدانیم که در دنیای شبکه و علوم رایانه کلاینت چیست باید بگوییم که کلاینت به کامپیوتر یا کاربری می گویند که درخواستی دارد و این درخواست توسط سرور پردازش می‌شود. گاهی هم نیاز به پشتیبانی شبکه در صورت بروز مشکل احساس میشود.  کلاینت ها کلا دارای سه دسته بندی مختلف هستند. اگر می خواهید بدانید که کلاینت چیست و چه کاربردی دارد، تا انتهای این مقاله با ما باشید.

کلاینت (Client) چیست؟

کلاینت یا Client در لغت به معنی سرویس گیرنده میباشد. کلاینت ها تشکیل شده از تجهیزات، کامپیوترها و یا نرم افزارهایی هستند که به سرور متصل شده از آن خدمات دریافت می کنند. مثلا در یک مجموعه برای هر یک از اپراتورها، رایانه ای در نظر گرفته شده که به عنوان کلاینت که به یک رایانه مرکزی () متصل است.

تجهیزات استفاده شده در ویدئو کنفرانس برنامه های پست الکترونیکی تحت شبکه و یا برنامه پیام رسان هایی که در دستان شماست، همگی جزئی از سرویس گیرنده هایی هستند که بطور روزمره از آنها استفاده می کنید.

وظیفه کلاینت (Client) چیست؟

با توجه به هدف اصلی شان، به دو نمونه از مهمترین وظایف کلاینت (سرویس گیرنده ها) اشاره می کنیم.

1– کلاینت ها بسته به کار مور نیاز خود، درخواست های خود را بواسطه برنامه های کاربردی مختلف به سرور ارسال میکنند. در واقع وظیفه اصلی کلاینت ها این ست که کارهای مورد نیاز خود را از سرور درخواست کنند. به زبانی ساده تر، کلاینت همان مشتری میباشد که از سرور، کار (task) را تقاضا میکند.

2– وظیفه دیگر کلاینت ها، ارسال و اشتراک گذاری اطلاعات در شبکه می باشد. بعنوان مثال در یک سرور چت، کلاینت ها (کاربران) اطلاعات خود را به سرویس دهنده ارسال می کنند، سپس سرور، اطلاعات را به کلاینت کاربر گیرنده ارسال می کند.

انواع کلاینت

همان طور که در اول مقاله کلاینت چیست گفتیم کلاینت ها دارای سه نوع دسته بندی هستند:

• Fat Client یا Thick Client یا Rich Client
• Thin Client یا همان کلاینت لاغر
• Hybrid Client یا همان کلاینت ترکیبی

کلاینت Fat Client چیست ؟

Fat Client یا کلاینت چاق جدای از سرور کار می‌کند. به خاطر همین کار مدیریت اغلب پردازش‌ ها توسط خودش انجام می شود. فت کلاینت‌ ها از RAM و CPU کامپیوتر لوکال بهره می گیرند، تا فشار زیادی روی سرور نیاورند. اما گاهی هم برای انجام برخی از وظایف مانند تغییر ایجاد کردن، ذخیره کردن فایل یا چیزهای مشابه سراغ ز سرور کمک می گیرند.

 شبکه Fat Client به این صورت هست که اگر شما از نسخه وب یک نرم افزار استفاده کنید بار پردازش روی دستگاه شما تقسیم می شود. G-Talk، Microsoft Outlook، یاهو مسنجر، سایت‌ های بزرگ تجاری همگی جزو Fat Client به حساب می آیند.

خدمات شبکه کامپیوتری میتواند به شما کمک کند تا کارها را با سرعت و بدون مشکل انجام دهید.

مزیت های کلاینت Fat چیست ؟

• استفاده از منابع کمتر
• امکان استفاده به صورت آفلاین
• بازدهی بیش تر به صورت چند رسانه‌ای
• انعطاف پذیری بالا
• وجود زیر ساخت‌ های لازم
• بالا بردن ظرفیت سرور
• نیاز به تعداد سرور کم تر

کلاینت لاغر چیست ؟

کلاینت لاغر یا Thin Client یک نوع کلاینت است که بر عکس Fat Client به سرور وابسته است. اگر بخواهیم بدانیم که کلاینت لاغر یا Thin Client چیست، باید بگوییم که یک اپلیکیشن تحت وبی است که به وسیله یک مرورگر در شبکه اینترنت می توان به آن دسترسی داشت. وقتی از این نوع کلاینت استفاده می کنیم، هیچ نرم افزار خاصی روی کامپیوتر لوکال نصب نخواهد شد و همه پردازش‌ ها توسط سرور انجام خواهد شد. بنابراین در کلاینت لاغر همه فشار اصلی به سرور وارد می شود نه سیستم کاربر.

مزیت های کلاینت لاغر چیست ؟

• قابلیت حمل یا Portable
• بدون احتیاج به کامپیوتر پیشرفته و قوی
• وزن زیاد ندارد
• کار با سرور
• مشغول نکردن منابع سمت کلاینت

کلاینت ترکیبی یا Hybrid Client چیست ؟

برای دانستن اینکه کلاینت ترکیبی چیست اول باید بدانیم که این نوع کلاینت ترکیبی از دو کلاینت قبلی است. درکلاینت های ترکیبی مثل Fat Client پردازش‌ ها در محیط لوکال انجام می شوند و مانند Thin Client به دلیل ذخیر ه‌سازی داده‌ ها مرتب با سرور در ارتباط است. یکی از کاربردهای Hybrid Client برای انجام بازی‌ های کامپیوتری است. بازی Diablo III تحت کلاینت ترکیبی ارایه شده است.

مزایای کلاینت ترکیبی چیست؟

اگر بخواهیم به بررسی مزایای کلاینت ترکیبی بپردازیم باید بدانیم که این نوع از کلاینت مزایای هر دو کلاینت را کنار هم دارد.

• بازدهی بالا
• پشتیبانی مناسب از چندرسانه‌ای ها درست همانند Fat Client
• انعطاف و مدیریت بالا همانند Thin Client

تفاوت کلاینت با سرور چیست؟

در ابتدا تفاوت خاصی بین سرور و كلاينت وجود نداشت اما بعد از ظهور شبكه در علم كامپيوتر مفهوم کلاینت هم وارد دنياي كامپيوتر شد و هر روز اهمیتش بیش تر شد. البته تفاوت کلاینت با سرور از جنبه هاي مختلفي قابل بررسي است. ما این جا می خواهیم که تفاوت دو جنبه اساسي و كاربردي کلاینت و سرور را ببینیم که چیست.

دو جنبه اساسی تفاوت کلاینت و سرور چیست ؟

سرور ها و کلاینت ها از دو نظر دارای تفاوت اساسی هستند:

1. از نظر برنامه نویسی
2.  از نظر شبكه

تفاوت کلاینت و سرور از نظر برنامه نویسی چیست ؟

سرور و كلاينت را از لحاظ برنامه نويسي شامل دو دسته می شوند:

• زبان های سمت سرور (server side)
• زبان برنامه نویسی سمت کاربر یا کلاینت (client side)

زبان های سمت server چیست ؟

زمانی که ما قصد داریم که یک صفحه وب را بالا بیاوریم، اول در خواست ما به سرور میزبان آن سایت ارسال می شود. در این حین عملیات و برنامه هایی که برای تهیه محتوای مناسب لازم است اجرا می شود. مثلا ارتباط با پایگاه داده در سرور به وسیله زبان های سمت server انجام خواهد شد.

زبان سمت کلاینت چیست ؟

PHP , ASP , JSP همگی جزو زبان های سمت مشتری هستند. پس از انجام شدن عملیات در سمت سرور سایت، خروجی برنامه به صورت کد های سمت کاربر، به کاربر ارسال می شود. کدهای HTML , CSS , JavaScript همگی جزو زبان های سمت کاربر هستند.

تفاوت کلاینت و سرور از نظر شبکه چیست؟

اگر از نظر فیزیکی این دو تفاوت اساسی ندارند ولی از نظر logically تفاوت خیلی زیادی با هم دارند. کلا دو نوع شبکه برای کلاینت ها وجود دارد:

• Peer to Peer Network
• Client/Server Network

Peer to Peer Network

در این نوع شبکه اصلا هیچ نوعی از centralized authority بین کامپیوتر های شبکه وجود ندارد. در اصل هیچ نوع مرکزیتی بین این شبکه وجود ندارد. اگر یک کاربر بخواهد به منابع باقی کامپیوتر ها دسترسی داشته باشد، سیستم امنیتی کامپیوتر مقصد درخواست اجازه دسترسی به منابع را بررسی می کند. هر سیستم در این نوع شبکه قادر است هم در نقش client باشد هم در نقش سرور.

Client/Server Network

بر عکس شبکه peer to peer این نوع شبکه از یک سیستم عامل استفاده می کند. client ها از سرور اطلاعات را در خواست می کنند و سرور با پاسخ دادن به آن ها، اطلاعات را با کلاینت ها به اشتراک می گذارد و به منابع دسترسی می دهد. شبکه های client/server نسبت به peer to peer بهتر عمل می کنند. یعنی این که از نظر شبکه بهتر سازماندهی شده اند.

برتری شبکه کلاینت / سرور نسبت به شبکه Peer to Peer چیست ؟

• دسترسی به فایل ها و منایع بسیار آسان تر است
• ذخیره اطلاعات روی سرور
• امنیت بسیار بالا
• ذخیره همه username و passwords ها روی database یکسان
• کاربران نمی توانند از سرور بعنوان workstation استفاده کنند

معنی کلاینت به فارسی چیست و چه رابطه‌ای با سرور دارد؟

کلاینت به فارسی یعنی مشتری. با کمی دقت در معادل فارسی آن و درک مفهوم مشتری، می‌توانیم متوجه بشویم که کلاینت چه کاری انجام می‌دهد. البته اشاره به مفهوم سرور کار را راحت‌تر می‌کند. سرور در فارسی به معنی سرویس‌دهنده یا خدمت کننده می‌باشد. به این مثال توجه کنید.

زمانی که می‌خواهید یک پیراهن جدید بخرید، به عنوان مشتری (کلاینت) به فروشگاه‌های لباس سر می‌زنید، فروشنده مغازه (سرور) سوالاتی پرسیده و اطلاعاتی مثل سایز، رنگ مورد علاقه و غیره را از شما می‌گیرد. بعد با توجه به این اطلاعات پیشنهادهایی داده و در آخر پیراهن مدنظر را به شما می‌فروشد. این یک نمونه از رابطه Client/Server در دنیای واقعی است. پس کلاینت واقعا مثل یک مشتری عمل می‌کند.

کلاینت یک مفهوم کلی بوده و نمی‌توان آن را به یک بخش خاص محدود کرد. اما کاربرد اصلی آن در مباحث شبکه و کامپیوتر است. حالا اگر بخواهیم کلاینت را از نظر فنی تعریف کنیم، باید بگوییم که کلاینت کامپیوتر یا برنامه‌ای است که یک درخواست به کامپیوتر یا نرم افزاری دیگر با نام سرور ارسال می‌کند. البته گاهی کامپیوتر هم می‌تواند کلاینت باشد هم سرور. یعنی خودش درخواستی داده و خودش هم به آن درخواست پاسخ بدهد. در ادامه بیشتر راجع به مفهوم کلاینت و رابطه آن با سرور صحبت می‌کنیم.

مدل کلاینت/سرور چطور کار می‌کند؟

گفتیم که کلاینت و سرور کنار هم معنی پیدا می‌کنند و نمی‌توان آن‌ها را از هم جدا کرد. در مدل Client/Server روی کامپیوتر سرور، یک یا چند برنامه مرتبط نصب می‌شود که منابع سخت‌افزاری سرور را برای کلاینت‌ها به اشتراک می‌گذارد. اما کلاینت اشتراک منابع انجام نداده و فقط درخواست محتوا یا سرویس مدنظر خود را به سرور ارسال می‌کند. برخی از معروف‌ترین سرویس‌هایی که از مدل کلاینت/سرور استفاده می‌کنند عبارتند از اینترنت، ایمیل، پرینترهای تحت شبکه و غیره. برای بررسی بهتر این موضوع که کلاینت چیست باید کمی موضوع را باز کنیم.

اگر مفهوم کلاینت را از شبکه محلی وارد شبکه‌ای بزرگتر یعنی اینترنت بکنیم، با طیف وسیعی از سرویس‌ها مواجه می‌شویم. ساده‌ترین نمونه که در حال حاضر هم از آن استفاده می‌کنید، وب گردی است. برای مثال شما وارد سایت سون لرن شده‌اید و این مطلب را مطالعه می‌فرمایید. برای مشاهده این صفحه مرورگر شما یک درخواست به وب سرور ارسال کرده و سرور صفحه وب مورد نظر (این صفحه از سون لرن) برای شما نشان می‌دهد.

زمانی که در حال فرستادن ایمیل هستید، یک کلاینت محسوب می‌شوید و درخواست شما توسط میل سرور پردازش می‌شود. یک مثال دیگر پیام‌رسان‌ها هستند. امروزه پیام‌رسان‌ها به یک بخش جدانشدنی از زندگی ما تبدیل شده‌اند. چون نسبت به SMS یا روش‌های مشابه سریع‌تر و ارزان‌تر هستند و امکانات بیشتری دارند. شما هنگام چت با دوست خود یک کلاینت هستید و پاسخگوی شما، سرور آن پیام‌رسان است. در بازی‌های رایانه‌ای آنلاین یا تحت شبکه، شما در نقش یک کلاینت مشغول به بازی شده و درخواست شما در سرور بازی پردازش می‌شود.

معرفی انواع کلاینت از منظری دیگر

حالا که فهمیدیم کلاینت چیست و چه رابطه‌ای با سرور دارد، بهتر است کمی درباره انواع کلاینت صحبت کنیم. ما در شبکه به عنوان Client کارهای مختلفی انجام می‌دهیم و با توجه به نوع فعالیت، نقش ما تغییر می‌کند. در واقع این دسته‌بندی‌ها نوع تعامل ما با سرور را نشان می‌دهند. کلاینت به 3 دسته کلی تقسیم می‌شود:

• Fat Client که به آن Thick Client یا Rich Client هم می‌گویند
• Thin Client یا کلاینت لاغر
• Hybrid Client یا کلاینت ترکیبی

معرفی Fat Client

Fat Client یا کلاینت فَربِه، مستقل از سرور کار می‌کند. به این معنی که بیشتر پردازش‌ها را خودش مدیریت کرده و تا حد ممکن جدا از سرور کار می‌کند. فت کلاینت‌ها از RAM و CPU کامپیوتر لوکال استفاده می‌کنند، به همین خاطر فشار زیادی روی سرور ندارند. فقط برای انجام بعضی از کارها مانند ایجاد تغییرات، ذخیره سازی فایل یا چیزهای مشابه سراغ سرور می‌روند. اگر با کامپیوتر شخصی خود از یک نرم افزار تحت وب استفاده می‌کنید که بار پردازش آن روی دستگاه شما تقسیم شده است، شما در شبکه Fat Client به حساب می‌آیید. سرویس‌های G-Talk، Microsoft Outlook ،یاهو مسنجر، سایت‌های بزرگ تجاری و غیره نمونه‌هایی از Fat Client هستند.

چون بیشتر پردازش‌ها در سمت کلاینت انجام می‌شود، فشار روی سرورها کمتر شده و منابع کمتری مصرف می‌کنند. در این روش نیازی به اتصال پایدار به سرور نیست و Fat Client می‌تواند در بسیاری از مواقع به صورت آفلاین کار کند. در تعامل با برنامه‌های سنگین چندرسانه‌ای مثل بازی‌های رایانه‌ای آنلاین، Fat Client انتخاب ایده‌الی است. چون نیازی به افزایش پهنای باند سرور نداریم. Fat Client انعطاف بالایی دارد و از آن‌جا که امروزه بیشتر افراد کامپیوترهای قدرتمند و سریع دارند، زیرساخت‌های لازم برای استفاده از آن آماده می‌باشد و نیازی به هزینه اضافی نیست. با کمتر شدن فشار به سرور می‌توان تعداد کابران را افزایش داد و حجم سرویس‌دهی را بیشتر کرد. همینطور با آزاد بودن منابع می‌توان تعداد سرورها را کم کرد.

مزایای استفاده از Fat Client به طور خلاصه:

• منابع کمتری مصرف می‌کند
• می‌توان به صورت آفلاین از آن استفاده کرد
• در چندرسانه‌ای بازدهی بیشتری دارد
• بسیار انعطاف پذیر است
• زیرساخت‌های لازم برای آن وجود دارد
• ظرفیت سرور را بالا می‌برد
• نیاز به منابع بیشتر اما تعداد سرور کمتر دارد

معرفی Thin Client

Thin Client یا کلاینت لاغر نوع دیگری از کلاینت است که برخلاف Fat Client کاملا به سرور وابسته است. Thin Client اپلیکیشن تحت وبی است که با یک مرورگر در شبکه اینترنت قابل دسترس می‌باشد. هنگام استفاده از این مدل کلاینت، نرم افزار خاصی روی کامپیوتر لوکال نصب نشده و تمام پردازش‌ها در سرور انجام می‌شوند. پس اینبار فشار اصلی روی سرور است نه کامپیوتر کاربر.

در این روش کلاینت فقط نیاز به اتصال اینترنت دارد و با طیف زیادی از دستگاه‌ها می‌توان با سرور در ارتباط بود. این ویژگی باعث شده است که Thin Client تا حد زیادی قابل حمل (Portable) باشد. در این مدل کلاینت زمانی که سرعت اینترنت کاربر و پهنای باند سرور مناسب باشند، به یک اتصال مطمئن و قابل اعتماد خواهیم رسید. یکی از مثال‌های Thin Client وب‌سایت‌ها هستند. تمام سایت‌های دنیا مانند Google.com یا Yahoo.com از این متد استفاده می‌کنند. همینطور نرم افزارهای تحت وب مانند نسخه آنلاین آفیس و غیره.

مزایای استفاده از Thin Client به طور خلاصه:

• قابل حمل یا Portable است.
• به کامپیوتر پیشرفته یا قوی نیاز ندارد
• سبک و بهینه است
• با سرور کار می‌کند و منابع سمت کلاینت را مشغول نمی‌کند
• و غیره

معرفی hybrid client

Hybrid Client ترکیبی از دو مدل Fat و Thin است. در این مدل شبیه به Fat Client پردازش‌ها در محیط لوکال مدیریت شده و شبیه به Thin Client برای ذخیره‌سازی داده‌ها مرتب با سرور در تعامل می‌باشد. در این روش می‌توانیم مزایای هر دو کلاینت را کنار هم داشته باشیم.

بازدهی بالا و پشتیبانی مناسب از چندرسانه‌ای که نقاط قوت Fat Client هستند در کنار انعطاف و مدیریت بالا که از مزایای Thin Client حساب می‌شوند. یکی از کاربردهای Hybrid Client در انجام بازی‌های رایانه‌ای است. مثلا شرکت بازی‌سازی معروف Blizzard Entertainment بازی Diablo III را تحت این سرویس ارائه کرده است.

برای راه اندازی شبکه بهتر است از شرکت های بزرگی همچون پیشگام رایانه راهنمایی و مشاوره بگیرید.