آمارها نشان می دهد که میزان مصرف دخانیات در کشور رو به افزایش است. مسئولان بهداشتی نیز در این باره هشدار داده و بر لزوم افزایش قیمت محصولات دخانی از طریق افزایش مالیات تولید برای کنترل مصرف تاکید کرده اند. مسائلی که به اختلاف بین متخصصان سلامت و صنعت دخانیات تبدیل می شود…

به گزارش سلام آنلاین. هفته منتهی به ۱۱ ژوئن “هفته ملی بدون دخانیات” و آخرین روز هفته مصادف با “روز جهانی بدون دخانیات” است. آمارهای وزارت بهداشت نشان می دهد که سن مصرف کنندگان دخانیات کاهش یافته و میزان مصرف دخانیات در بین زنان نسبت به مردان افزایش یافته است. با توجه به کاهش میانگین سنی استعمال دخانیات، وزارت بهداشت بر حمایت از کودکان و نوجوانان در هفته ملی بدون دخانیات و شعار «حمایت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات» تاکید دارد. “همه حقوق و مسئولیت ها” به عنوان شعار هفته ملی بدون دخانیات انتخاب شد.
وضعیت استعمال دخانیات در ایران
در سال ۱۴۰۰ آخرین مطالعه در مورد وضعیت مصرف دخانیات در ایران انجام شد و نتایج نشان داد که ۱۴.۰۱ درصد از جمعیت کشور مواد دخانی مصرف می کردند. از این تعداد ۳۳/۹ درصد در سال ۱۴۰۰ سیگار و ۵/۴ درصد قلیان مصرف کرده اند. بر اساس این تحقیق، ۴.۴ درصد از زنان ایرانی از مواد دخانی استفاده می کنند که از این تعداد ۰.۷۷ درصد سیگاری و ۳.۶۴ درصد قلیان مصرف می کنند. بر اساس آخرین تحقیق، ۲۵.۸۸ درصد مردان ایرانی از مواد دخانی استفاده می کنند که ۱۹.۹۵ درصد سیگار و ۵.۵۶ درصد قلیان مصرف می کنند.
تحلیل تطبیقی آمار و ارقام حاصل از دو مطالعه اخیر در مورد شیوع استعمال دخانیات در ایران تایید می کند که مصرف پنج ساله محصولات دخانی در کشور در سنین بالای ۱۸ سال رو به افزایش است. به عبارت دیگر، نتایج این بررسی ها نشان می دهد که میزان مصرف سیگار بین سال های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در بین مردان و زنان به ترتیب ۳ تا ۱۱ درصد افزایش یافته است. همچنین مصرف قلیان در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۴ افزایش ۵۴ درصدی داشته است.
طبق آمار منتشر شده. استعمال دخانیات در بین مردان و زنان ۱۸ تا ۲۴ ساله به ترتیب ۳۴ و ۹۰ درصد و سیگار کشیدن روزانه در بین زنان ۱۸ تا ۲۴ ساله ۱۹۰ درصد و در مردان این گروه سنی ۴۶ درصد افزایش یافته است.
نه تنها مصرف محصولات دخانی در طول پنج سال، از سال ۱۹۹۵ تا ۱۴۰۰ در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال افزایش یافته است، بلکه در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال نیز افزایش مصرف داشته است . محصولات تنباکو.
آمار و ارقام نشان می دهد که در سنین ۸۶ تا ۹۵ سال، میزان مصرف دخانیات در بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله به ترتیب ۱۳.۳ درصد افزایش یافته است. میزان استعمال دخانیات در پسران نوجوان ۱۳ تا ۱۵ ساله در سال ۲۰۰۶ ۵.۱ درصد گزارش شده است که این میزان در سال ۲۰۱۵ به ۴.۸ درصد رسیده است که به این معنی است که میزان مصرف سیگار در مردان نوجوان ۵.۸۸ درصد کاهش یافته است.
اگرچه میزان مصرف سیگار در میان مردان نوجوان کاهش یافته است، اما در میان زنان افزایش یافته است. به نوعی، میزان مصرف سیگار در سال ۲۰۰۶ ۰.۹ درصد بود که در سال ۲۰۱۵ به ۲.۱ درصد افزایش یافت. به هر حال، سیگار کشیدن در بین دختران نوجوان در این مدت ۱۳۳ درصد افزایش یافته است. به طور کلی می توان گفت که میزان مصرف سیگار در بین زنان و مردان نوجوان در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۹۴ به ترتیب ۴/۳ و ۳ درصد بوده است.
البته برخلاف مصرف دخانیات، مصرف قلیان در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال طی سال های ۸۶ تا ۹۵ کاهش یافته است. میزان مصرف قلیان در بین پسران نوجوان ۱۳ تا ۱۵ ساله در سال ۱۳۸۵، ۲۲.۸ درصد بوده که در سال ۱۳۹۴ به ۷.۳ درصد رسیده است. به عبارت دیگر مصرف قلیان در بین پسران نوجوان ۶۸ درصد کاهش داشته است.
همچنین مصرف قلیان در دختران نوجوان در سال ۱۳۸۵ ۹.۴ درصد بوده که در سال ۲۰۱۵ به ۴.۳ درصد رسیده است. از سوی دیگر مصرف قلیان طی ۹ سال ۵۴.۳ درصد کاهش داشته است. میزان مصرف قلیان در بین مردان و زنان در سال های ۸۶ و ۹۵ به ترتیب ۱۶.۵ و ۵.۷ درصد گزارش شده است. بررسی آمار و ارقام نشان می دهد مصرف قلیان در آن مدت ۶۵.۵ درصد کاهش داشته است.
البته این آمار در شرایطی است که شیوع مصرف دخانیات در کشور طی تحقیقی که در سال ۱۴۰۰ انجام شده نشان از افزایش مصرف سیگار و قلیان در بین زنان و مردان دارد.
افزایش قیمت سیگار راهی برای کاهش مصرف
به گفته مقامات، افزایش قیمت سیگار با افزایش مالیات بر محصولات دخانی یکی از راه های کاهش تقاضا برای سیگار است. بسیاری از کشورها با موفقیت سیاست های مالیاتی را برای کنترل قیمت سیگار و دستیابی به نتایج مطلوب در کاهش و کنترل سیگار اجرا کرده اند. به عنوان مثال به گفته حسین فرشیدی، معاون وزیر بهداشت، یک پاکت سیگار در سوئیس ۱۳ یورو قیمت دارد در حالی که گران ترین سیگاری که در کشور ما فروخته می شود حدود ۲۵۰ هزار تومان است.
به طور کلی، افزایش مالیات بر میزان مصرف سیگار تأثیر دارد. در حالی که نرخ مالیات جهانی محصولات دخانی حدود ۷۵ درصد است، طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، نرخ مالیات بر محصولات سیگار در ایران ۲۵ درصد است.
عموماً از ۲۲ دی ماه ۱۴۰۰ مقرر شد صنعت دخانیات کشور برای محصولات تولید شده به صورت دوفصل مالیات و عوارض پرداخت کند. ماده «ت» ماده ۲۶ قانون ارزش افزوده دائمی و انحصاری که تولیدکنندگان داخلی با برندهای ایرانی ۲۷ درصد، تولیدکنندگان داخلی با برندهای بین المللی ۴۲ درصد و واردکنندگان ۷۵ درصد مالیات را ملزم می کند. و باعث ایجاد عوارض می شود. همچنین مقرر شد هر سال ۵ درصد به رقم فوق اضافه شود تا مجموع مالیات و عوارض دریافتی از تولیدکنندگان داخلی با برند ایرانی به ۵۷ درصد داخلی با ۹۷ درصد برند بین المللی و ۱۳۵ درصد افزایش یابد. تصدیق این مقام مشخص نیست.
موضوع مالیات بر سیگار همواره محل مناقشه مسئولان بهداشتی کشور با صنعت دخانیات و تولیدکنندگان بوده است. تولیدکنندگان بر این باورند که افزایش مالیات سیگار منجر به افزایش قاچاق می شود، اما فعالان مبارزه با دخانیات و مسئولان وزارت بهداشت بارها اعلام کرده اند که ایران کمترین تعرفه را برای محصولات دخانی دارد و معتقدند تجربه کشورهای دیگر نشان داده است که افزایش مالیات منجر به کاهش مصرف دخانیات غیر مرتبط با کاهش قاچاق.
ضرورت حذف سیگار از سبد خانوار
بهزاد ولی زاده، رئیس دبیرخانه ستاد ملی مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت در نشست خبری «هفته ملی بدون دخانیات» در پاسخ به پرسش سلام آنلاین درباره وضعیت مالیات بر دخانیات، گفت: سلامت جهانی نرخ مالیات بر دخانیات محصولات تنباکوی داخلی ۲۵ درصد در سطح جهانی با اختلاف حدود ۵۰ درصد است. قانون ارزش افزوده محصولات دخانی در سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید و در آن سال ۲۵ درصد برای سیگار ایرانی و ۴۰ درصد برای برندهای خارجی در نظر گرفته شد. بر اساس قانون مالیات بر فرآورده های دخانی، میزان مالیات محصولات دخانی باید سالانه ۵ درصد افزایش یابد. اما این اتفاق نیافتاد. موضوع تعرفه محصولات دخانی به این صورت در برنامه هفتم گنجانده شده است که برای سیگار ایرانی ۱۵ درصد، سیگار برند خارجی ۲۵ درصد و سیگار وارداتی ۵۰ درصد در نظر گرفته شده است. نرخ مالیات ۷۵ درصدی خرده فروشی نیز باید در ضوابط برنامه هفتم توسعه لحاظ شود و نظام مالیاتی به گونه ای باشد که مالیات خرده فروشی لحاظ شود.
ولی زاده با بیان اینکه متاسفانه دخانیات در سبد خانوار محدود است، افزود: لازم است سیگار به عنوان فرآورده های مضر از سبد خانوار حذف شود. مالیات ۱۵ درصدی بر سیگارهای با برند ایرانی باید افزایش یابد. امیدواریم با اجرای ساز و کار مراکز فروش به نظام مالیاتی کشور شاهد کاهش عرضه این محصولات باشیم. نرخ مالیات سیگار اکنون یک درصد است و توسط مصرف کنندگان نهایی پرداخت می شود. در حالی که تولیدکنندگان باید مالیات سیگار بپردازند.
سیگار کشیدن و هزینه های جدی پزشکی
به طور کلی، هزینه سیگار از بسیاری جهات بسیار بالا است. قیمت یک پاکت سیگار بر اساس برند و نوع آن متفاوت است، اما معمولا قیمت یک پاکت سیگار حدود ۳۰۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰۰ توماس است. سیگار علاوه بر هزینه های اقتصادی، سایر هزینه ها مانند هزینه های پزشکی مربوط به سیگار، هزینه های دندانپزشکی و سایر هزینه ها را محدود می کند. به طور کلی، سیگار ارزش اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی قابل توجهی برای افراد سیگاری دارد.
در همین راستا دکتر جعفر جندقی رئیس مرکز بهداشت، محیط زیست و اشتغال وزارت بهداشت در نشست خبری «هفته ملی بدون دخانیات» با بیان اینکه هزینه مصرف دخانیات ۱۳۶ تریلیون ریال هزینه مستقیم است، گفت: . بخش استعمال دخانیات نیز ۲۲۶ تریلیون ریال خسارت ناشی از مرگ زودرس مصرف کنندگان دخانیات را گزارش کرد. به گونه ای که بیش از ۵۰ درصد از مرگ های احتمالی زیر ۷۰ سال به دلیل استعمال دخانیات رخ می دهد.
انتهای پیام/