مشاوره یکی از خدماتی است که توجهات زیادی را به خودش جلب کرد است. در واقع، میزان تأثیری که در زندگی افراد داشته، باعث گرایش آن‌ها شده است. این موضوع، همچنین در نهادهای دولتی نیز به عنوان یک امر شناخته شده تلقی می‌شود. شاید در گذشته رجوع به مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره خانواده و …. رسمیت و شیوع لازم را نداشت. اما، اکنون به یک نیاز بدیهی تبدیل شده است. با این حال، برخی از افراد هنوز برای رجوع به مشاور تعلل می‌کنند یا حتی ذهنیت‌های منفی دارند. به نوعی نمی‌دانند هدف مشاوره چیست؟ چه کسانی باید به مشاور رجوع کنند؟ و یا در صورت دریافت مشاوره می‌توانند چه تغییراتی در زندگی خود ایجاد می‌کنند؟ به همین دلیل ما این موضوع را برای افزایش آگاهی شما انتخاب کرده‌ایم.
هدف مشاوره چیست؟
پیش از آنکه بررسی کنیم هدف مشاوره چیست ابتدا باید به یک باور غلط اما متأسفانه رایج بپردازیم. حتماً شنیده‌اید و یا حتی در ذهن خود به این موضع فکر کرده‌اید که مشاوره فقط برای افرادی انجام می‌شود که با نوعی بیماری روانی مواجه هستند و از آن رنج می‌برند. در نتیجه، احساس می‌کنید اهداف مشاوره نیز فقط برای درمان این افراد است. اما، آیا واقعاً مشاوره فقط محدود به بیماران روانی است؟ هیچ فردی برای بهبود روابط زناشویی خود به مشاوره نیاز ندارد؟ همه‌ی ما بهترین سبک فرزند پروری را داریم و از راهنمایی بیشتر بی‌نیاز هستیم؟ و حتی، کودکان و نوجوانانمان هیچ‌گاه با مسائلی مواجه نیستند که ما برای برخورد و نحوه تعامل بهتر با آن‌ها از متخصصان این حوزه کمک بگیریم؟
با اندکی تأمل بر این سؤلات متوجه می‌شویم، مشاوره یکی از لوازم زندگی امروز است. بنابراین، هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند که از این خدمات بی‌نیاز است. چون، مشاوره اهدافی دارد که هم برای رشد فرد و هم برای بهبود روان جامعه ضروری است. این اهداف را می‌توانیم شامل موارد زیر بدانیم:
خود شناسی
اولین هدف مهم مشاوره کمک به فرد برای ارزیابی خود است. هر فردی به طور خودآیند در هر رفتار و فکری دائماً خودش را ارزیابی می‌کند. با این حال، باید این ارزیابی به دور از خطاهای فکری بشد. در واقع، انسان به روشنگری نیاز دارد تا بتواند استعدادها، توانمندی‌ها، محدودیت‌ها، آرمان‌ها و … خودش را بشناسد. مشاوره در این زمان به فرد کمک می‌کند تا بتواند به جنبه‌هایی که مورد غفلت واقع شده‌اند، خوب دقت کند. همچنین، نگاه او واقع‌بینانه و به دور از سوء گیری‌های مثبت و منفی باشد. این هدف با استفاده از ابزارهای مختلف و به روش‌های متنوعی برای مراجعان استفاده می‌شود. البته، این فرآیند حمایتی قصد تغییر افراد را ندارد. بلکه، می‌‌خواهد به آن‌ها کمک کند تا از استعدادها، امکانات و حتی محدودیت‌هایی که دارند استفاده کنند.
پذیرش خود
گاهی ممکن است این احساس را داشته باشیم که چرا آنقدر که مدنظرمان است، جذاب نیستیم؟ چرا نمی‌توانیم در آزمون مد نظرمان موفقیت خوبی به دست بیاوریم؟ حتی، تزلزل در تصمیم گیری‌ها نیز ما را آزار می‌دهد. از طرفی، ممکن است تمایل داشته باشیم شخصیت منعطف‌تری باشیم. در نتیجه، باز هم خود را مورد سؤال قرار می‌دهیم که چرا به اندازه دیگران در برخی فعالیت‌های اجتماعی موفق نمی‌شویم؟ و …. به طور کلی، گاهی سرشار از سؤال و ابهام هستیم.
اگر کمالگرایی هم داشته باشیم به آن دامن می‌زنیم. در نهایت، متوجه آشفتگی روان خودمان می‌شویم. در واقع، اینکه هدف مشاوره چیست؟ یک پاسخ آن به این موضوع باز می‌گردد. در این زمینه مشاور کمک می‌کند تا مراجع به خودشکوفایی برسد. خودشکوفایی به معنای رسیدن به نقطه‌ای است که از آنچه که هستیم و تمام کارهایی که در زندگی انجام می‌دهیم کاملاً راضی باشیم. این هدف، با شناسایی استعدادها و پافشاری برآن‌ها محقق می‌شود. بنابراین، مشاوره در این شرایط بسیار راهگشاست.
انسجام اجتماعی
تعامل با دیگران یکی از ابعاد بسیار مهم برای رشد هر فرد است. تا جایی که وقتی می‌خواهیم وجود یک مشکل در سلامت روان افراد را تأیید کنیم به رابطه آن‌ها با دیگران توجه می‌کنیم. اگر این موضوع توانسته باشد این رابطه را خدشه‌دار کند، به عنوان مشکل تلقی می‌شود. بنابراین، کمک به زندگی اجتماعی افراد نیز از دیگر اهداف مهم مشاوره محسوب می‌شود. از طرفی، بروز مشکلات مختلف در زندگی ما نیز به دلیل عدم توانایی در تنظیم مناسب با جامعه است. یک مشاور با توجه به تفاوت‌های فردی افراد به آن‌ها آموزش می‌دهد چگونه بهترین تعامل را با جامعه داشته باشند.
در نتیجه، افراد می‌آموزند که برخی از ویژگی‌های اخلاقی مانند بخشش، صبر، خویشتنداری، همدردی، کمک به همنوع و …. را در خودشان تقویت کنند. این ویژگی‌ها به آن‌ها کمک می‌کند در درجه اول احساس رضایت درونی بالایی از خودشان به دست آورند. در قدم بعد، باعث پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ارتقای سلامت روان جامعه می‌شود. به عنوان مثال، یک دختری که مورد آزار قرار گرفته و نگاه کاملاً منفی نسبت به جامعه دارد، می‌تواند از یک مشاور راهنمایی بگیرد و با این موضوع کنار بیاید.
افزایش توانایی مقابله
ما زمانی که سن کمتری داریم برای رسیدن به خواسته‌ها یا مواجهه با مشکلات از برخی از راهکار مانند فریاد زدن، بهانه گرفتن و … استفاده می‌کنیم. اما، با گذشت زمان مشکلات نیز پیچیده‌تر می‌شوند. بنابراین، هر فردی باید بهترین شیوه مواجهه با مشکل خودش را انتخاب کند. مشکل شما چیست؟ آیا استرس شغلی دارید؟ نمی‌توانید صمیمت زناشویی خود را افزایش دهید؟ احساس می‌کنید روش فرزند پروری خوبی را انتخاب نکرده‌اید؟ با توجه به نوع مشکلی که با آن مواجه هستید، باید یک مهارت مقابله‌ای مؤثر را به کار ببرید. اینکه کدام مهارت برای شما مفید است، به تشخیص مشاور شماست. پس، اگر در هر زمینه‌ای نیاز به مشاوره دارید امروز را از دست ندهید. متخصصان مجله روانشناسی باتابان می‌توانند به شما کمک کنند.
تغییر در شرایط
همه ما می‌‌دانیم که برای رهایی از برخی شرایط دشوار و چالش برانگیز باید اقدام کنیم. راه‌های مختلفی را امتحان کنیم. با شکست‌هایمان مواجه شویم و آن‌ها را مقدمه‌ای برای رسیدن به هدفمان قرار دهیم. اما، گاهی احساس توانمندی لازم برای این تغییر و تلاش را در خودمان نمی‌بینیم. به نوعی، دلسرد و مأیوس هستیم. در این زمان، صرفاً همت خودمان برای تغییر شرایط کافی نیست. بلکه باید نوعی انرژی بیرونی دریافت کنیم تا در میان راه خسته نشویم. این انرژی با مشاوره تأمین می‌شود.
یک مشاور نمی‌خواهد شما را تغییر دهد بلکه شرایط شما را برایتان تبیین می‌کند. همچنین، افق‌های قابل دستیابی و روش‌های رسیدن به آن‌ها را نیز روشن می‌کند. در این شرایط معمولاً رغبت و انرژی لازم برای حرکت به سمت هدف و ایجاد تغییر در شرایط ایجاد می‌شود. پس، این خود شما هستید که تغییر را ایجاد می‌کنید. مشاور انگیزه لازم را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، اگر قصد قبولی در یک آزمون مهم را دارید اما نمی‌توانید زمان خودتان را مدیریت کنید یا خواب شما تنظیم نیست، مشاور به شما در این زمینه کمک می‌کند. نکات کاربردی را ارائه می‌هد. این شما هستید که باید به آن عمل کنید تا به نتیجه دلخواهتان برسید.
اهدافی که تاکنون گفته شد، اهداف گسترده مشاوره است. بنابراین، برای اینکه دریابیم هدف مشاوره چیست؟ لازم است بدانیم که این اهداف به هدف‌های جزئی‌تر تقسیم می‌شوند. در واقع، فردی که مهارت‌های لازم را برای تعامل با دیگران ندارد یا نمی‌تواند به حل مشکلات خودش بپردازد؛ باید بررسی شود که در کدام یک از مهارت‌های زندگی ضعیف است. در نتیجه، در جلسات مشاوره تلاش شود تا این مهارت را کسب کند. از طرفی، یک مشاوره زمانی بیشتری تأثیر را دارد که،
- یک مشاور توانمند و حرفه‌ای انتخاب شود.
- ارتباط میان مراجع و مشاور به خوبی برقرار شود.
- تکالیف گفته شده در هر جلسه توسط مراجع انجام شود.
- پیوستگی و حضور در جلسات مشاوره توسط مراجع و مشاور حفظ شود.
نتیجه گیری
با مطالعه این مطب دانستیم، مشاوره موضوعی پرکاربرد در زمان فعلی است که اهمیت آن برای ما روشن شده است. زیرا، اهدافی دارد که هر فردی نیاز دارد این اهداف را در زندگی خودش محقق کند. برخی از این اهداف شامل، افزایش خودشناسی، پذیرش خود، انسجام اجتماعی، افزایش توانایی مقابله و تغییر در شرایط است. البته، این اهداف صرفاً بیان کلیات است. بنابراین، برای هر مراجعی متناسب با نوع مشکل آن قابل تغییر است. در نتیجه، هر فردی باید مشکل خودش را با مشاور در میان بگذارد و راهنمایی متناسب با آن را دریافت کند.