ممکن است برای بسیاری از افراد بدون زوال عقل یا آسیب به سر اتفاق افتاده باشد، به عنوان مثال فراموش کرده اند آخرین مارک لباسی را که خریده اند یا فراموش کرده اند که کلید را کجا گذاشته اند. امروز می خواهیم به دلایل این فراموشی ها یا عوامل تخریب کننده حافظه بپردازیم.
مشکلات پزشکی
اگر اخیراً متوجه شدید که چیزهای زیادی فراموش کرده اید، خوب است بدانید که بسیاری از عوارض و بیماری ها نیز می توانند دلیل این عارضه باشند، مثلاً آپنه خواب و مشکلات تیروئید. آپنه خواب می تواند به تدریج به بخش هایی از مغز که در حفظ حافظه نقش دارند آسیب برساند.
آپنه خواب در افرادی که هنگام بیدار شدن با سردرد یا خشکی دهان یا اضافه وزن خروپف می کنند، شایع تر است. از آنجا که این یک مشکل جدی است، در صورت مشاهده علائم با پزشک خود مشورت کنید.
شکلات تیروئید همچنین می تواند بر ادراک و حافظه تأثیر بگذارد. کم کاری تیروئید باعث خستگی، افزایش وزن، آنسفالیت، خشکی پوست، یبوست و زوال عقل می شود. خوشبختانه با آزمایش خون می توانید از عملکرد تیروئید خود مطلع شوید.
در برخی موارد، تغییرات حافظه ممکن است نشانه ای از افزایش خطر سکته مغزی باشد. بنابراین، اگر اغلب به بیماری آلزایمر مبتلا هستید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید تا او تشخیص دهد که آیا مشکل آلزایمر شما جدی است یا خیر.
باید علت مشکل حافظه خود را پیدا کنید. بسیاری از علل را می توان به طور کامل درمان کرد. تشخیص زودهنگام علت اصلی زوال عقل می تواند تفاوت زیادی در نتایج بدست آمده ایجاد کند.
کمبود ویتامین
آلزایمر می تواند دلایل زیادی داشته باشد و کمبود دو ماده مغذی یکی از آنهاست. کمبود ویتامین B1 و B12 در افرادی که به الکل وابسته هستند شایع تر است. بدون ویتامین B1 کافی، مغز به سختی می تواند گلوکز را به انرژی برای حمایت از عملکرد شناختی تبدیل کند.
کمبود ویتامین B12 در افراد بالای 55 سال نیز شایع است، اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. ویتامین B12 برای سلامت سلول های عصبی و ارتباطات آنها ضروری است. یک سری مشکلات گوارشی می تواند جذب ویتامین B12 از غذا را مهار کند. ویتامین B12 در محصولات خوراک دام یافت می شود.
خوشبختانه کمبود این ویتامین ها قابل درمان است. اما کمبود طولانی مدت ویتامین B12 می تواند باعث آسیب دائمی به سیستم عصبی شود. اگر متوجه شدید که مشکلات حافظه شما افزایش یافته است، از پزشک خود بخواهید وضعیت این ویتامین ها را در بدن شما بررسی کند.
افسردگی
افسردگی همچنین می تواند قدرت حافظه را کاهش دهد. دلیل این رابطه نامشخص است. اما این شامل اثرات هورمون های استرس و ساختارهای خاص مغز است. هنگامی که شما افسرده هستید، بدن شما کورتیزول بیشتری تولید می کند و این می تواند بر روی مغز شما تاثیر بگذارد. کورتیزول توانایی هیپوکامپ برای ذخیره و بازیابی اطلاعات را کاهش می دهد.
علاوه بر این، درمان افسردگی گاهی اوقات حافظه را مختل می کند. برخی از داروهایی که برای کنترل احساسات و تسکین افسردگی تجویز می شوند، می توانند باعث زوال عقل یا مشکلات موقتی در ادراک شوند. مشکلات حافظه ممکن است ریشه در تغییرات بیولوژیکی ناشی از خود افسردگی یا درمان مرتبط با این بیماری داشته باشد. خوشبختانه با ثبات عاطفی و تعادل هورمونی، توانایی حافظه به حالت عادی باز می گردد. اگر در حال درمان افسردگی خود هستید و احساس می کنید که حافظه شما ضعیف شده است، حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
استرس
استرس می تواند بر توانایی شما در به خاطر سپردن هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت تأثیر بگذارد. وقتی استرس دارید، بدنتان مقدار زیادی کورتیزول ترشح می کند. کورتیزول ذخیره یا بازیابی اطلاعات را برای مغز دشوار می کند. به همین دلیل است که شما آنقدر استرس و اضطراب دارید که نمی توانید به وضوح فکر کنید.
استرس حاد و مزمن و استرس مزمن می توانند بر حافظه تأثیر بگذارند. بنابراین اگر متوجه شدید که اخیراً هوشیاری خود را از دست داده اید، به میزان استرس خود نگاهی دقیق بیندازید. از روش های کاهش استرس مانند تنفس عمیق و ورزش منظم کمک بگیرید. با کاهش استرس، تمرکز شما بهبود می یابد و می توانید واضح تر فکر کنید.
رابطه بین ذهن و بدن در فرآیند ادراکی قوی است. کاهش استرس به مغز این توانایی را می دهد که ارتباطات ذهنی و فیزیکی خوبی داشته باشد و حافظه شما عملکرد بهتری داشته باشد. صبور باشید و سبک زندگی خود را تغییر دهید.
مقداری دارو بخور
داروهایی مانند مسکن ها، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی، شل کننده های عضلانی، آنتی هیستامین ها یا حتی داروهای فشار خون می توانند بر تمرکز و حافظه شما تأثیر بگذارند. هر چیزی که بر روی مغز و سیستم عصبی شما تأثیر بگذارد می تواند منجر به “تاری مغز” شود و تمرکز یا به خاطر سپردن را دشوار کند. مصرف الکل نیز عامل موثری در کاهش حافظه است.
اگر متوجه شدید که حافظه شما ضعیف است، با پزشک خود مشورت کنید. از او بپرسید که آیا ممکن است بیماری شما ناشی از اثرات دارویی باشد که مصرف می کنید؟ تغییر دوز یا تغییر دارو می تواند عوارض جانبی را تحت تاثیر قرار دهد و شما کمتر تحت تاثیر قرار می گیرید.
کیفیت خواب ضعیف
تحقیقات نشان می دهد که بیشتر فرآیندهای حافظه در طول خواب عمیق رخ می دهد و با افزایش سن میزان خواب عمیق کاهش می یابد. کیفیت پایین خواب می تواند دلیل مشکلات حافظه در سنین بالا باشد. با افزایش سن، میزان خواب عمیق شما کاهش می یابد. بنابراین اگر خوب نخوابید، فراموشی و ضعف حافظه ممکن است یکسان باشد و به تدریج افزایش یابد.
تحقیقات نشان می دهد که کاهش خواب عمیق در شب و کاهش حافظه در روز بعد مرتبط هستند. مطالعات متعدد نشان داده است که خواب خوب حافظه را در افراد در هر سنی بهبود می بخشد و حتی می تواند به مطالعه دانش آموزان کمک کند. آیا می خواهید لیستی از کلمات را حفظ کنید؟ پس قبل از خواب آن را بخوانید و حفظ کنید. تحقیقات نشان می دهد که اگر بعد از خواندن کلمات بخوابید، بعد از خواب کلمات بیشتری را به خاطر خواهید آورد. حتی یک چرت کوتاه می تواند حافظه شما را بهبود بخشد.
خیلی کارها را همزمان انجام دهید
شاید شنیده باشید که برخی می گویند ما چند بعدی هستیم و می توانیم کارهای زیادی انجام دهیم، شاید به آن افتخار می کنند، اما تحقیقات نشان می دهد که کار زیاد واقعاً مغز ما را مشغول می کند، خلاقیت ما کند می شود و فراموشی را افزایش می دهد. مغز ما برای انجام کارهای زیاد طراحی نشده است. تحقیقات نشان می دهد که جابجایی از یک کار به کار دیگر و چندین کار، مغز را آگاه تر می کند و پردازش اطلاعات یا به خاطر سپردن جزئیات را سخت تر می کند.
فنآوریهای جدید و حواسپرتیهای دیجیتالی مداوم فشار زیادی بر مغز ما وارد میکنند. با توجه به چیزهای زیادی که باید روی آنها تمرکز کنیم، فرسودگی خاطرات ما غیر معمول نیست. هر چه سن شما بالاتر می رود، انجام کارها سخت تر می شود. زیرا ظرفیت حافظه فعال و انعطاف پذیری ادراکی ما کاهش می یابد. بنابراین، حتی انجام چندین کار به طور همزمان موثر به نظر می رسد. اما برای حافظه و پردازش شما اصلا خوب نیست. اگر متوجه شدید که اخیراً خیلی فراموش کرده اید یا به خوبی تمرکز نمی کنید، عادت های خود را بررسی کنید. اگر متوجه شدید که در وسط یک کار تمرکز خود را از دست داده اید، این عادت چندوظیفه ای را کاهش دهید. برای مغز و حافظه شما مفید است.