عطسه های زمستانی تب یونجه است یا سرما خوردگی؟ نکات تشخیص و پیشگیری

با آغاز فصل سرد، بسیاری از افراد دچار عطسه های مکرر، گرفتگی بینی و خارش یا قرمزی چشم می شوند و اغلب این علائم را ناشی از سرماخوردگی می دانند. اما در واقع، در بسیاری از موارد این نشانه ها به «تب یونجه زمستانی» یا رینیت آلرژیک زمستانی مربوط است؛ نوعی آلرژی که به دلیل تماس مداوم با آلرژن های موجود در فضای داخلی خانه ایجاد می شود.

تشخیص صحیح بین سرماخوردگی و تب یونجه زمستانی اهمیت زیادی دارد، چرا که روش های پیشگیری و درمان این دو کاملاً متفاوت است و اشتباه گرفتن آن ها می تواند باعث درمان ناکافی یا طولانی شدن علائم شود.

تفاوت های سرما خوردگی و تب یونجه زمستانی

سرماخوردگی معمولاً با ویروس ایجاد می شود و علائم آن شامل تب، گلودرد، خستگی و ترشحات بینی غلیظ و زرد یا سبز است. این بیماری معمولاً طی چند روز تا یک هفته خودبه خود برطرف می شود. در مقابل، تب یونجه زمستانی ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن به آلرژن های خانگی مانند مایت های گردوغبار، کپک و پرز حیوانات خانگی است و علائم آن شامل عطسه های مکرر، خارش و قرمزی چشم، گرفتگی بینی و ترشحات شفاف آبکی است. این علائم ممکن است هفته ها یا حتی ماه ها ادامه داشته باشند و در فصل سرد شدیدتر شوند.

رنگ و حالت ترشحات بینی یکی از شاخص های مهم برای تشخیص است؛ در آلرژی، مخاط معمولاً شفاف و آبکی است، در حالی که در سرماخوردگی غلیظ و زرد یا سبز است. علاوه بر این، گلودرد و تب در آلرژی شایع نیستند، اما در سرماخوردگی به کرات دیده می شوند. فشار سینوسی و سردردهای مختصر نیز در تب یونجه رایج است، خصوصاً وقتی مجاری بینی به دلیل تورم مخاط محدود شده باشند.

آلرژن های پنهان داخل خانه

یکی از شایع ترین عوامل تب یونجه زمستانی، مایت های گردوغبار هستند؛ موجودات میکروسکوپی که از سلول های مرده پوست انسان و پر پرندگان تغذیه می کنند و در بالش، پتو و مبلمان زندگی می کنند. نکته مهم این است که حساسیت افراد معمولاً به فضولات مایت هاست، نه خود موجودات. برای کاهش تماس با آن ها، می توان بالش و لحاف پر را با انواع مصنوعی جایگزین کرد، ملحفه ها را با آب داغ شست، جاروبرقی دارای فیلتر HEPA استفاده کرد و رطوبت محیط را کاهش داد.

کپک نیز عامل دیگری است که در محیط های مرطوب مانند حمام، آشپزخانه و پشت وسایل منزل رشد می کند. تهویه مناسب با باز گذاشتن پنجره ها، استفاده از هود یا خشک کن برای لباس ها و جلوگیری از رطوبت بیش از حد، به کاهش رشد کپک کمک می کند.

نقش حیوانات خانگی در تشدید علائم

در زمستان که زمان بیشتری را در خانه می گذرانیم، تماس مداوم با موی حیوانات و سلول های پوستی آن ها می تواند علائم آلرژیک را تشدید کند. توصیه می شود حیوانات خانگی از اتاق خواب دور نگه داشته شوند، هفته ای یک بار شسته شوند و از محصولات کاهش ریزش مو استفاده شود. در صورت ادامه علائم، مصرف آنتی هیستامین ها یا اسپری های بینی حاوی دوز پایین کورتون می تواند به کنترل واکنش ها کمک کند.

راهکارهای پیشگیری و کنترل علائم

تب یونجه زمستانی می تواند هفته ها ادامه داشته باشد، اما با اقدامات ساده می توان شدت علائم را کاهش داد:

• تهویه مناسب خانه: باز گذاشتن پنجره ها برای کاهش رطوبت و تهویه هوا.
• شست وشوی منظم رختخواب و ملحفه ها: ترجیحاً با آب داغ و حداقل هفته ای یک بار.
• کاهش رطوبت محیط: استفاده از رطوبت گیر یا تهویه مناسب.
• جاروبرقی با فیلتر HEPA: برای کاهش ذرات آلرژی زا از فرش، مبلمان و پرده ها.
• محدود کردن تماس با حیوانات خانگی: خصوصاً در اتاق خواب و استفاده از محصولات کاهش ریزش مو.
• مصرف داروهای کنترل کننده آلرژی: آنتی هیستامین ها یا اسپری های بینی استروئیدی تحت نظر پزشک.

نتیجه گیری

تفاوت شناخت سرماخوردگی و تب یونجه زمستانی به مدیریت صحیح علائم کمک می کند و از درمان های ناکارآمد جلوگیری می کند. تب یونجه زمستانی با شناخت عوامل آلرژی زا، رعایت بهداشت محیط خانه و استفاده از درمان های مناسب قابل کنترل است. والدین باید توجه داشته باشند که تداوم علائم، به خصوص در کودکان یا افرادی که دارای بیماری های زمینه ای هستند، نیازمند مشاوره پزشکی است تا از بروز عوارض ثانویه جلوگیری شود.

اطلاعات بیشتر در: teb-journal.ir