یونی سواپ (Uniswap) یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) پیشرو در اکوسیستم دیفای (DeFi) است که امکان مبادله توکن های ERC-20 را بر بستر اتریوم فراهم می کند. این پلتفرم از مدل بازارساز خودکار (AMM) و استخرهای نقدینگی بهره می برد و کاربران بدون نیاز به احراز هویت یا واسطه، می توانند دارایی های دیجیتال خود را معامله کنند.
در سالیان اخیر، با گسترش فناوری بلاکچین و ظهور ارزهای دیجیتال، نیاز به پلتفرم هایی امن و کارآمد برای مبادله این دارایی ها بیش از پیش احساس شد. در این میان، صرافی های متمرکز با وجود مزایای خاص خود، همواره با چالش هایی نظیر کنترل متمرکز بر دارایی کاربران، نیاز به احراز هویت و ریسک های امنیتی ناشی از نگهداری متمرکز وجوه روبرو بوده اند. این محدودیت ها، راه را برای توسعه و رشد صرافی های غیرمتمرکز هموار کرد؛ پلتفرم هایی که بر پایه اصول بلاکچین یعنی تمرکززدایی، شفافیت و استقلال مالی بنا شده اند. یونی سواپ به عنوان یکی از پیشگامان این عرصه، با ارائه راهکارهای نوآورانه، به یکی از محبوب ترین دکس ها تبدیل شده است. این صرافی، نه تنها فرآیند تبادل توکن ها را ساده تر کرده، بلکه امکان مشارکت کاربران در تأمین نقدینگی و کسب درآمد را نیز فراهم آورده است. در ادامه این مقاله، به بررسی جامع و دقیق سازوکار، ویژگی ها، و نحوه کار با این پلتفرم خواهیم پرداخت تا درک عمیق تری از نقش و اهمیت آن در دنیای مالی غیرمتمرکز به دست آورید.
صرافی یونی سواپ چیست؟
یونی سواپ یک پروتکل غیرمتمرکز است که بر بستر بلاکچین اتریوم فعالیت می کند و به کاربران امکان می دهد تا توکن های ERC-20 را به صورت مستقیم و بدون نیاز به واسطه مبادله کنند. برخلاف صرافی های متمرکز که از دفترچه سفارشات (Order Book) استفاده می کنند، یونی سواپ از مدل بازارساز خودکار (Automated Market Maker یا AMM) بهره می برد. این رویکرد، فرآیند مبادله را تسهیل کرده و نیاز به طرف مقابل مستقیم در هر معامله را از بین می برد.
هدف اصلی این پلتفرم، تمرکززدایی، حذف واسطه ها و فراهم آوردن بستری آزاد و شفاف برای تبادلات رمزارزی است. این ماهیت غیرمتمرکز، یونی سواپ را در برابر سانسور و کنترل مقاوم می سازد و به کاربران امکان می دهد تا کنترل کامل بر دارایی های خود را حفظ کنند. کارمزد تراکنش ها در این صرافی به طور میانگین ۰.۳ درصد از حجم معامله است که بخش عمده آن به تامین کنندگان نقدینگی تعلق می گیرد.
تاریخچه و تیم سازنده یونی سواپ
ایده اولیه پروتکل یونی سواپ به سال ۲۰۱۶ و ذهن ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، بازمی گردد. او در آن زمان، جرقه ای برای ایجاد یک صرافی غیرمتمرکز با عملکرد خودکار را مطرح کرد. یک سال بعد، هیدن آدامز، مهندس مکانیک سابق کمپانی زیمنس، مسئولیت تبدیل این ایده به یک محصول عملی را بر عهده گرفت. تلاش های آدامز به ثمر نشست و در ۲ نوامبر ۲۰۱۸، پلتفرم یونی سواپ به طور رسمی معرفی شد.
تیم سازنده این دکس تنها به هیدن آدامز محدود نمی شود و افراد کلیدی دیگری نیز در توسعه و مدیریت آن نقش داشته اند. از جمله این افراد می توان به متئو لیبوویتز (سرمایه گذار ارشد)، مروین اموری (مدیر قانونی)، جاستین وانگ (مدیر مالی) و ماری-کاترین لیدر (مدیر ارشد عملیاتی) اشاره کرد. این تیم توانست با جذب سرمایه گذاری از شرکت های مالی معتبری چون اندریسن هوروویتز و پارادایم ونچر کپیتال، مسیر توسعه و رشد یونی سواپ را تسریع بخشد.
توکن یونی سواپ (UNI) چیست؟
توکن UNI، ارز دیجیتال بومی و توکن حاکمیتی صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ است. این توکن نقش کلیدی در اکوسیستم یونی سواپ ایفا می کند و به دارندگان خود حق رأی در تصمیم گیری های مربوط به توسعه و تغییرات پروتکل را می دهد. هدف اصلی از ایجاد توکن UNI، توزیع قدرت و کنترل بر پروتکل در میان جامعه کاربران آن بود تا تمرکززدایی واقعی محقق شود. دارندگان این توکن می توانند در مورد پارامترهایی مانند کارمزدها، ارتقاء پروتکل و تخصیص منابع تصمیم گیری کنند.
با افزایش محبوبیت و استفاده از یونی سواپ، ارزش و اهمیت توکن UNI نیز به طور چشمگیری افزایش یافت. این توکن نه تنها به عنوان یک ابزار حاکمیتی عمل می کند، بلکه به عنوان یک دارایی برای سرمایه گذاری نیز مورد توجه بسیاری از فعالان حوزه رمزارز قرار گرفته است. خرید و نگهداری توکن UNI به کاربران این امکان را می دهد که به طور مستقیم در آینده یکی از بزرگترین پروتکل های دیفای سهیم باشند.
ایردراپ توکن یونی سواپ
یکی از مهم ترین رویدادهای مربوط به توکن UNI، ایردراپ (Airdrop) گسترده آن در سپتامبر ۲۰۲۰ بود. در این رویداد، یونی سواپ ۴۹ میلیون توکن UNI را بین کاربران پیشین خود توزیع کرد. شرط اصلی واجد شرایط بودن برای دریافت این ایردراپ، استفاده از نسخه های ۱ و ۲ یونی سواپ یا نگهداری توکن های SOCKS تا تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۲۰ بود. این ایردراپ با هدف پاداش به کاربران وفادار و همچنین توزیع گسترده تر توکن حاکمیتی UNI انجام شد.
هر آدرس کیف پولی که حداقل یک تراکنش در یونی سواپ انجام داده بود، حداقل ۴۰۰ توکن UNI دریافت کرد که در زمان ایردراپ، ارزش قابل توجهی داشت. این اقدام نه تنها به افزایش آگاهی و پذیرش توکن UNI کمک کرد، بلکه جامعه ای فعال و متعهد از دارندگان توکن را نیز شکل داد. با این حال، لازم به ذکر است که در جولای ۲۰۲۲، یک هکر ناشناس با اجرای قرارداد هوشمند تأییدنشده، ۷۴ هزار هولدر UNI را هدف قرار داد و با وعده ایردراپ جعلی، توکن های LP آن ها را به سرقت برد. این حادثه بر اهمیت هوشیاری در برابر کلاهبرداری های فیشینگ تأکید می کند.
یونی سواپ چگونه کار می کند؟
یونی سواپ به عنوان یک پروتکل نقدینگی خودکار، برخلاف صرافی های سنتی، از دفتر سفارش گذاری (Order Book) استفاده نمی کند. در این پلتفرم، معاملات به صورت مستقیم بین کاربران و بدون نیاز به هیچ واسطه ای انجام می شود که این ویژگی مقاومت آن را در برابر سانسور و کنترل افزایش می دهد. هسته اصلی عملکرد یونی سواپ، مدل بازارساز خودکار (AMM) است که با استفاده از استخرهای نقدینگی و قراردادهای هوشمند، فرآیند مبادله توکن ها را امکان پذیر می سازد.
کاربران که به عنوان تأمین کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers) شناخته می شوند، با افزودن جفت ارزهای رمزارزی به استخرها، نقدینگی لازم برای انجام معاملات را فراهم می کنند. قیمت گذاری توکن ها در این استخرها بر اساس یک فرمول ریاضی ثابت (X*Y=K) انجام می شود که تعادل بین دو دارایی را حفظ می کند. این مکانیزم منحصربه فرد، عمق بازار را افزایش داده و امکان مبادله آسان انواع توکن های ERC-20 را فراهم می آورد. همچنین، افزودن توکن های جدید به یونی سواپ بسیار ساده و رایگان است و تنها نیازمند ایجاد یک استخر نقدینگی برای آن توکن هاست.
قراردادهای هوشمند در صرافی یونی سواپ
قلب تپنده صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) هستند. این قراردادها، کدهای برنامه نویسی شده ای هستند که روی بلاکچین اتریوم اجرا می شوند و تمامی فرآیندهای اصلی پلتفرم، از جمله تعیین قیمت ها بر پایه بازارساز خودکار (AMM) و مدیریت استخرهای نقدینگی، را کنترل می کنند. این رویکرد، نیاز به واسطه های انسانی را از بین می برد و شفافیت و امنیت تراکنش ها را تضمین می کند.
یکی از ویژگی های مهم یونی سواپ، رویکرد متن باز (Open-Source) آن است. این بدان معناست که کد قراردادهای هوشمند آن برای عموم قابل مشاهده و بررسی است. توسعه دهندگان شبکه اتریوم می توانند در فرآیند نوشتن و بهبود این قراردادها مشارکت کنند و تغییرات لازم را با استفاده از دستورات الگوریتمی اگر-پس (if-then) اعمال نمایند. این همکاری جمعی، به افزایش امنیت، کارایی و نوآوری در پروتکل کمک می کند و تضمین کننده عملکرد صحیح استخرهای نقدینگی و پویایی سیستم است.
استخر نقدینگی در صرافی یونی سواپ
استخرهای نقدینگی، ستون فقرات عملکرد یونی سواپ و سایر صرافی های غیرمتمرکز مبتنی بر AMM هستند. برخلاف صرافی های متمرکز که دارایی کاربران را به کیف پول خود منتقل می کنند، در دکس ها دارایی هر شخص در کیف پول شخصی او باقی می ماند. برای اینکه معاملات بدون دفترچه سفارش انجام شوند، این پلتفرم ها استخرهای نقدینگی ایجاد کرده اند. هر استخر شامل مجموعه ای از دو توکن مختلف است که تحت یک قرارداد هوشمند روی بلاکچین اتریوم قرار دارند.
کاربرانی که مایل به تأمین نقدینگی هستند، باید مقادیر برابری از هر دو توکن یک جفت ارز را به استخر اضافه کنند. به عنوان مثال، برای استخر ETH-DAI، باید مقداری ETH و مقدار معادل آن DAI را به استخر واریز کرد. قیمت توکن ها در این استخرها بر اساس فرمول X*Y=K (که در آن X و Y مقادیر دو توکن و K یک ثابت است) تعیین می شود. هر تراکنش باعث تغییر نسبت توکن ها در استخر شده و به تبع آن، قیمت توکن ها را نیز تغییر می دهد. تأمین کنندگان نقدینگی در ازای فراهم کردن نقدینگی، بخشی از کارمزدهای تراکنش ها را به عنوان پاداش دریافت می کنند.
آربیتراژها چه نقشی در یونی سواپ دارند؟
تریدرهای آربیتراژ نقش حیاتی و تعادل بخشی در اکوسیستم یونی سواپ ایفا می کنند. وظیفه اصلی این تریدرها، شناسایی و بهره برداری از اختلاف قیمت یک دارایی در صرافی های مختلف است. به عنوان مثال، اگر قیمت یک توکن در یونی سواپ کمی متفاوت از قیمت آن در یک صرافی متمرکز باشد، آربیتراژورها با خرید از صرافی ارزان تر و فروش در صرافی گران تر، سود کسب می کنند. این فرآیند تا زمانی ادامه می یابد که قیمت ها در تمامی پلتفرم ها متعادل شوند و فرصت آربیتراژ از بین برود.
در یونی سواپ، آربیتراژورها با خرید یا فروش توکن هایی که به دلیل عدم تعادل در استخرهای نقدینگی، با قیمتی بالاتر یا پایین تر از میانگین بازار معامله می شوند، به بازگرداندن تعادل قیمتی کمک می کنند. این رابطه هم زیستی بین بازارسازهای خودکار (AMM) و آربیتراژورها، تضمین می کند که قیمت توکن ها در یونی سواپ همواره با قیمت های جهانی بازار رمزارزها همگام باقی بماند. به این ترتیب، آربیتراژورها نه تنها برای خود سودآوری می کنند، بلکه به پایداری و کارایی بازار یونی سواپ نیز کمک شایانی می نمایند.
ویژگی ها و محصولات یونی سواپ
یونی سواپ به دلیل ویژگی های منحصربه فرد و نوآوری های خود در حوزه دیفای شناخته شده است. مهم ترین ویژگی این پلتفرم، شیوه تأمین نقدینگی آن است که به هر فرد اجازه می دهد با تخصیص بخشی از سرمایه خود به استخرهای نقدینگی، به تأمین کننده نقدینگی (LP) تبدیل شود. در ازای این مشارکت، کاربران بخشی از گس فی (Gas Fee) تراکنش ها را به عنوان پاداش دریافت می کنند. این مدل تأمین نقدینگی، امکان کسب درآمد غیرفعال را برای دارندگان رمزارز فراهم می آورد و به رشد اکوسیستم کمک می کند.
رویکرد بازارساز خودکار (AMM) به جای استفاده از دفترچه سفارشات سنتی، یکی دیگر از ویژگی های بارز یونی سواپ است که فرآیند مبادله را بسیار کارآمدتر می کند. علاوه بر این، ماهیت غیرمتمرکز پلتفرم به این معناست که هیچ نهاد مرکزی بر دارایی ها یا تراکنش های کاربران کنترل ندارد، که این امر امنیت و حریم خصوصی را افزایش می دهد. یونی سواپ تا کنون در سه نسخه اصلی عرضه شده که هر یک بهبودهایی نسبت به نسخه قبلی ارائه کرده اند و قابلیت های جدیدی را به پلتفرم افزوده اند.
محصولات و ویژگی های خاص یونی سواپ
یونی سواپ در طول زمان، نسخه های مختلفی را برای بهبود تجربه کاربری و کارایی پروتکل عرضه کرده است. نسخه اول (V1): در سال ۲۰۱۸ منتشر شد و مشکل اصلی آن این بود که یک سمت تمامی استخرهای نقدینگی باید حتماً توکن ETH می بود. این محدودیت، تأمین کنندگان نقدینگی را در معرض نوسانات اتر قرار می داد.
یونی سواپ V2: در این نسخه، معایب V1 برطرف شد و کاربران قادر به ایجاد استخرهای نقدینگی با جفت ارزهای ERC-20/ERC-20 بدون نیاز به ETH شدند. این ویژگی انعطاف پذیری بیشتری را برای تأمین کنندگان نقدینگی فراهم آورد و ریسک نوسانات ETH را کاهش داد.
یونی سواپ V3: جدیدترین نسخه که در اردیبهشت ۱۴۰۰ (می ۲۰۲۱) منتشر شد، با ویژگی برجسته نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity) همراه بود. این امکان به تأمین کنندگان نقدینگی اجازه می دهد تا سرمایه خود را در بازه قیمتی مشخصی متمرکز کنند، که منجر به افزایش کارایی سرمایه و کاهش افت موقت (Impermanent Loss) می شود. همچنین، V3 گروه های کارمزد جداگانه را برای جفت ارزهای مختلف معرفی کرد که بهینه سازی بیشتری را برای کاربران فراهم می کند.
همکارهای یونی سواپ
موفقیت هر پروژه بزرگ در فضای بلاکچین و دیفای، تا حد زیادی به حمایت و همکاری شرکای معتبر و سرمایه گذاران قدرتمند آن بستگی دارد. یونی سواپ نیز از این قاعده مستثنی نیست و توانسته است با جذب شرکت های مالی و سرمایه گذاری برجسته، مسیر رشد و شکوفایی خود را هموار کند. این همکاری ها نه تنها پشتوانه مالی قوی برای توسعه پروتکل فراهم می آورند، بلکه اعتبار و اعتماد به این پلتفرم را نیز در جامعه رمزارز افزایش می دهند.
از جمله مهم ترین سرمایه گذاران و همکاران یونی سواپ می توان به نام های بزرگی چون اندریسن هوروویتز (Andreessen Horowitz)، اف جی لبز (FJ Labs)، پالی چین (Polychain)، اس وی انجل (SV Angel)، پارادایم (Paradigm) و پارافای (ParaFI) اشاره کرد. این شرکت ها، که همگی از فعالان اصلی در حوزه سرمایه گذاری خطرپذیر و بلاکچین هستند، با تزریق سرمایه و ارائه حمایت های استراتژیک، نقش بسزایی در پیشبرد اهداف و توسعه محصولات و ویژگی های جدید یونی سواپ داشته اند. حضور این شرکا، نشان دهنده چشم انداز روشن و پتانسیل بالای یونی سواپ در آینده دیفای است.
آموزش کار با صرافی یونی سواپ
کار با صرافی یونی سواپ به دلیل ماهیت غیرمتمرکز آن، تفاوت هایی با صرافی های متمرکز دارد. یکی از بزرگترین مزایای این پلتفرم، عدم نیاز به ثبت نام و احراز هویت است. این ویژگی، به ویژه برای کاربران ایرانی که با محدودیت های احراز هویت در صرافی های بین المللی مواجه هستند، بسیار حائز اهمیت است. برای استفاده از یونی سواپ، کافی است به وب سایت رسمی آن مراجعه کرده و کیف پول رمزارز خود را به پلتفرم متصل کنید. البته، توصیه می شود برای دور زدن محدودیت های جغرافیایی احتمالی، از ابزارهای تغییر IP استفاده نمایید.
یونی سواپ امکان خرید ارز دیجیتال با ارزهای فیات را فراهم نمی کند. کاربران تنها می توانند توکن های رمزارزی را با یکدیگر مبادله کنند. فرآیند اصلی در این صرافی، سواپ کردن (Swap) توکن ها و افزودن نقدینگی (Add Liquidity) به استخرها است. اتصال کیف پول شما به یونی سواپ، به شما این امکان را می دهد که به صورت مستقیم از دارایی های موجود در کیف پول خود برای انجام معاملات یا تأمین نقدینگی استفاده کنید، بدون اینکه نیاز باشد دارایی هایتان را به حساب صرافی منتقل کنید.
آموزش ثبت نام در صرافی یونی سواپ
یکی از بزرگترین مزایای صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، سادگی فرآیند شروع به کار با آن است. برخلاف صرافی های متمرکز که معمولاً نیاز به یک فرآیند طولانی ثبت نام، ارائه مدارک شناسایی و احراز هویت (KYC) دارند، یونی سواپ هیچ گونه الزامی برای این مراحل ندارد. این بدان معناست که کاربران می توانند به صورت ناشناس و بدون نیاز به افشای اطلاعات شخصی، از خدمات این پلتفرم استفاده کنند. این ویژگی به ویژه برای حفظ حریم خصوصی و دسترسی آزاد به بازارهای مالی غیرمتمرکز اهمیت دارد.
برای شروع کار با یونی سواپ، تنها کاری که باید انجام دهید این است که به وب سایت رسمی آن (app.uniswap.org) مراجعه کرده و کیف پول ارز دیجیتال خود را به پلتفرم متصل کنید. پس از اتصال موفقیت آمیز کیف پول، شما بلافاصله به امکانات مبادله توکن و تأمین نقدینگی دسترسی خواهید داشت. این سادگی در دسترسی، یونی سواپ را به گزینه ای جذاب برای بسیاری از کاربران تبدیل کرده است.
یونی سواپ از چه کیف پول هایی پشتیبانی می کند؟
یونی سواپ به منظور فراهم آوردن دسترسی گسترده برای کاربران، از طیف وسیعی از کیف پول های ارز دیجیتال پشتیبانی می کند. این پشتیبانی شامل هر دو نوع کیف پول نرم افزاری و سخت افزاری می شود تا کاربران بتوانند با توجه به نیازها و اولویت های امنیتی خود، بهترین گزینه را انتخاب کنند. از جمله محبوب ترین کیف پول های نرم افزاری که یونی سواپ از آن ها پشتیبانی می کند، می توان به متامسک (MetaMask) اشاره کرد که به دلیل سهولت استفاده و یکپارچگی بالا با برنامه های غیرمتمرکز (DApps) اتریوم، بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. کیف پول مای اتر والت (MEW) نیز از دیگر گزینه های نرم افزاری است.
علاوه بر کیف پول های نرم افزاری، برای کاربرانی که به دنبال امنیت بالاتر هستند، یونی سواپ از کیف پول های سخت افزاری معروفی نظیر لجر (Ledger)، ترزور (Trezor) و سیف پال (SafePal) نیز پشتیبانی می کند. این کیف پول ها با ذخیره کلیدهای خصوصی به صورت آفلاین، لایه امنیتی مضاعفی را فراهم می آورند. همچنین، یونی سواپ امکان معامله دارایی ها را بر بستر شبکه های اتریوم، آپتیمیزم (Optimism) و آربیتروم (Arbitrum) فراهم می سازد که این امر، انعطاف پذیری بیشتری را در انتخاب شبکه برای تراکنش ها به کاربران می دهد.
آموزش تصویری سواپ کردن توکن ها در صرافی Uniswap
سواپ کردن توکن ها در یونی سواپ فرآیندی ساده است. ابتدا به وب سایت app.uniswap.org بروید و روی گزینه Use Uniswap کلیک کنید. سپس، کیف پول متامسک یا هر کیف پول دیگری که از آن پشتیبانی می شود را با کلیک بر روی Connect Wallet یا Connect to a Wallet به پلتفرم متصل کنید. پس از ورود رمز عبور و تأیید اتصال، آدرس کیف پول شما نمایش داده می شود.
حالا، توکن مبدا (توکنی که می خواهید تبدیل کنید) را در کادر بالایی و توکن مقصد (توکنی که می خواهید دریافت کنید) را در کادر پایینی انتخاب کنید. اگر توکن مورد نظر را پیدا نکردید، می توانید آدرس قرارداد آن را از سایت هایی مانند Etherscan.io کپی کرده و در قسمت جستجو وارد نمایید. پس از انتخاب توکن ها، مقدار توکن مبدا را وارد کنید تا به صورت خودکار مقدار توکن مقصد نمایش داده شود. به کارمزد (فی) و تأثیر قیمت (Price Impact) توجه کنید. در نهایت، روی دکمه Swap کلیک کرده و تراکنش را در کیف پول خود تأیید کنید. پس از تأیید نهایی در کیف پول، تراکنش به شبکه اتریوم ارسال شده و پس از چند لحظه، عملیات سواپ با موفقیت انجام می شود.
آموزش تصویری افزودن نقدینگی به استخرهای یونی سواپ
افزودن نقدینگی به استخرهای یونی سواپ، راهی برای کسب درآمد از کارمزد تراکنش هاست. برای این کار، پس از اتصال کیف پول به app.uniswap.org، به بخش Pool بروید. روی Add Liquidity کلیک کنید. توجه داشته باشید که برای تأمین نقدینگی، باید مقادیر معادل از هر دو توکن جفت شده را در کیف پول خود داشته باشید. برای مثال، برای استخر ETH-DAI، باید هم ETH و هم DAI در کیف پولتان موجود باشد.
توکن های مورد نظر را انتخاب کنید و مقدار یکی از توکن ها را وارد کنید؛ مقدار توکن دیگر به صورت خودکار محاسبه می شود تا تعادل حفظ شود. پس از بررسی دقیق اعداد و ارقام، روی دکمه Supply کلیک کنید. یک صفحه تأییدیه با جزئیات جفت ارز و مقادیر نمایش داده می شود. روی Confirm Supply کلیک کنید. در نهایت، درخواستی به کیف پول شما ارسال می شود که باید آن را تأیید کنید. پس از تأیید در کیف پول، تراکنش برای افزودن نقدینگی به شبکه ارسال می شود و پس از اتمام فرآیند، می توانید وضعیت استخر نقدینگی و سهم خود را در بخش Manage پیگیری کنید.
کارمزد در صرافی یونی سواپ
سیستم کارمزد در یونی سواپ یکی از جنبه های مهم عملکرد آن است که به تأمین کنندگان نقدینگی پاداش می دهد. در حال حاضر، حدود ۰.۳ درصد از حجم هر معامله به عنوان کارمزد دریافت می شود. این کارمزد به طور کامل بین تأمین کنندگان نقدینگی استخر مربوطه تقسیم می شود و هر فرد به نسبت میزان نقدینگی که فراهم کرده، از این سود بهره مند می گردد. این مکانیزم، انگیزه ای قوی برای کاربران فراهم می آورد تا دارایی های دیجیتال خود را در استخرهای نقدینگی قرار دهند و از آن ها درآمد کسب کنند.
پس از به روزرسانی به یونی سواپ V2، سیستمی جدید برای کارمزد معرفی شد که به جامعه کاربران اجازه می دهد از طریق رأی دهی، آن را فعال یا غیرفعال کنند. طبق این سیستم، ۰.۰۵ درصد از کل ۰.۳ درصد کارمزد به یک حساب مرکزی یونی سواپ واریز می شود تا برای بهبود و توسعه پروتکل استفاده گردد. با این حال، این سیستم در حال حاضر غیرفعال است. در صورت فعال شدن، تأمین کنندگان نقدینگی به جای ۰.۳ درصد، ۰.۲۵ درصد از کارمزدها را دریافت خواهند کرد.
بررسی جامع و مقایسه یونی سواپ
یونی سواپ به عنوان یکی از پیشگامان صرافی های غیرمتمرکز، مزایا و معایب خاص خود را دارد که درک آن ها برای کاربران و سرمایه گذاران ضروری است. این پلتفرم با ارائه راهکارهای نوآورانه، توانسته است جایگاه ویژه ای در اکوسیستم دیفای پیدا کند، اما مانند هر فناوری دیگری، با چالش ها و محدودیت هایی نیز روبرو است. بررسی جامع این جوانب، به کاربران کمک می کند تا تصمیمات آگاهانه تری در مورد استفاده از این صرافی بگیرند.
مقایسه یونی سواپ با سایر صرافی ها، چه متمرکز و چه غیرمتمرکز، می تواند نقاط قوت و ضعف آن را برجسته تر کند. در حالی که یونی سواپ بر تمرکززدایی و آزادی عمل کاربران تأکید دارد، صرافی های متمرکز بر سهولت استفاده و تنوع خدمات متمرکز هستند. همچنین، رقابت با سایر دکس ها نظیر سوشی سواپ و پنکیک سواپ، نشان دهنده پویایی و نوآوری مداوم در این فضا است.
مزایا و معایب یونی سواپ
یونی سواپ به عنوان یکی از محبوب ترین صرافی های غیرمتمرکز، دارای مزایای قابل توجهی است که آن را از بسیاری از پلتفرم ها متمایز می کند. رابط کاربری ساده و روان آن، امکان مبادله آسان توکن ها را حتی برای کاربران تازه کار فراهم می کند. عدم نیاز به احراز هویت، حریم خصوصی کاربران را حفظ کرده و دسترسی بدون محدودیت را ممکن می سازد. همچنین، قابلیت تأمین نقدینگی و کسب پاداش از کارمزدها، فرصت درآمدزایی غیرفعال را برای دارندگان رمزارز فراهم می آورد. استفاده از بازارساز خودکار (AMM) نیز به جای دفترچه سفارشات، نقدینگی عمیق و مبادلات کارآمد را تضمین می کند.
با این حال، یونی سواپ بدون عیب نیست. یکی از مهم ترین ریسک ها، پدیده ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) است که می تواند برای تأمین کنندگان نقدینگی، به ویژه در بازارهای پرنوسان، رخ دهد. طیف دارایی های تحت پشتیبانی آن، اگرچه گسترده است، اما محدود به توکن های ERC-20 و شبکه های اتریوم، آپتیمیزم و آربیتروم است و از تمامی بلاکچین ها پشتیبانی نمی کند. همچنین، هرچند از کیف پول های اصلی پشتیبانی می شود، اما عدم پشتیبانی از تمامی والت ها می تواند برای برخی کاربران محدودیت ایجاد کند.
مقایسه صرافی یونی سواپ با صرافی های دیگر
یونی سواپ در مقایسه با صرافی های دیگر، نقاط قوت و تفاوت های کلیدی دارد:
| ویژگی | یونی سواپ (Uniswap) | dYdX | سوشی سواپ (SushiSwap) | پنکیک سواپ (PancakeSwap) |
|---|---|---|---|---|
| نوع صرافی | غیرمتمرکز (DEX) | غیرمتمرکز (DEX) | غیرمتمرکز (DEX) | غیرمتمرکز (DEX) |
| مدل قیمت گذاری | بازارساز خودکار (AMM) | دفترچه سفارشات (Orderbook) | بازارساز خودکار (AMM) | بازارساز خودکار (AMM) |
| بلاکچین اصلی | اتریوم، آپتیمیزم، آربیتروم | اتریوم | اتریوم و چندین شبکه دیگر | زنجیره بایننس (BSC) |
| میانگین کارمزد | ۰.۳٪ | متغیر (بسته به نوع معامله) | ۰.۳٪ | ۰.۰۷٪ |
| رابط کاربری | بسیار ساده و روان | متوسط (تخصصی تر) | پیچیده تر از یونی سواپ | ساده و کاربرپسند |
| حاکمیت | دارندگان توکن UNI | متمرکزتر | دارندگان توکن SUSHI | قرعه کشی (Lottery) و دارندگان توکن CAKE |
| حجم معاملات روزانه | یکی از بالاترین ها در DEXها | بالاترین در DEXها | متوسط | بسیار بالا در BSC |
یونی سواپ به دلیل استفاده از AMM و رابط کاربری ساده، برای تبادلات فوری و تأمین نقدینگی محبوب است، در حالی که dYdX برای معاملات پیشرفته تر و فیوچرز مناسب تر است. سوشی سواپ یک فورک از یونی سواپ است که با ویژگی های اضافی رقابت می کند. پنکیک سواپ به دلیل کارمزدهای بسیار پایین تر و فعالیت بر روی BSC، به رقیب جدی یونی سواپ تبدیل شده است.
صرافی یونی سواپ برای ایرانیان
برای کاربران ایرانی، صرافی یونی سواپ مزایای قابل توجهی دارد که آن را به گزینه ای جذاب تبدیل می کند. مهم ترین مزیت، عدم نیاز به احراز هویت است. این بدان معناست که کاربران ایرانی می توانند بدون نگرانی از محدودیت ها و تحریم های بین المللی که اغلب صرافی های متمرکز مانند بایننس اعمال می کنند، به راحتی به مبادله دارایی های دیجیتال بپردازند و حریم خصوصی خود را حفظ کنند.
با این حال، برای دسترسی به وب سایت یونی سواپ و استفاده از امکانات آن، لازم است که IP خود را تغییر دهید، زیرا ممکن است دسترسی از برخی مناطق جغرافیایی محدود شده باشد. این یک گام ضروری برای اطمینان از دسترسی بی وقفه به پلتفرم است. به طور کلی، یونی سواپ یک راهکار موثر و کارآمد برای ایرانیان فراهم می آورد تا در دنیای مالی غیرمتمرکز مشارکت کنند و از خدمات مبادله توکن و تأمین نقدینگی بهره مند شوند. استفاده از این دکس ها، راهی برای جبران محدودیت های موجود در صرافی های متمرکز است.
صرافی یونی سواپ (Uniswap) با حذف واسطه ها و ارائه امکان مبادله مستقیم توکن ها، انقلابی در دنیای مالی غیرمتمرکز ایجاد کرده است.
سوالات متداول
آیا صرافی یونی سواپ امن است؟
یونی سواپ به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و استفاده از قراردادهای هوشمند متن باز، از امنیت بالایی برخوردار است. دارایی های کاربران در کیف پول شخصی آن ها باقی می ماند و هیچ نهاد مرکزی به آن ها دسترسی ندارد. با این حال، همیشه ریسک هایی مانند آسیب پذیری های احتمالی در قراردادهای هوشمند (هرچند نادر) یا کلاهبرداری های فیشینگ وجود دارد که نیازمند هوشیاری کاربر است.
یونی سواپ چه تفاوتی با صرافی های متمرکز دارد؟
تفاوت اصلی یونی سواپ با صرافی های متمرکز در عدم وجود واسطه است. در یونی سواپ، معاملات به صورت مستقیم و همتابه همتا از طریق قراردادهای هوشمند و استخرهای نقدینگی انجام می شوند، در حالی که صرافی های متمرکز دارایی کاربران را نگهداری کرده و معاملات را از طریق دفترچه سفارشات خود مدیریت می کنند. یونی سواپ نیازی به احراز هویت ندارد.
آیا یونی سواپ به احراز هویت نیاز دارد؟
خیر، یکی از ویژگی های برجسته یونی سواپ این است که برای استفاده از خدمات آن نیازی به ثبت نام یا احراز هویت (KYC) نیست. کاربران می توانند با اتصال مستقیم کیف پول ارز دیجیتال خود به پلتفرم، به مبادله توکن ها و تأمین نقدینگی بپردازند و حریم خصوصی خود را به طور کامل حفظ کنند.
سواپ کردن در یونی سواپ چقدر طول می کشد؟
مدت زمان سواپ کردن توکن ها در یونی سواپ به میزان ازدحام شبکه اتریوم و کارمزد گس (Gas Fee) که پرداخت می کنید بستگی دارد. در شرایط عادی، یک تراکنش می تواند در عرض چند ثانیه تا چند دقیقه تأیید و تکمیل شود. با پرداخت کارمزد گس بالاتر، می توانید سرعت تأیید تراکنش را افزایش دهید.
ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) در یونی سواپ چیست؟
ضرر ناپایدار ریسکی است که تأمین کنندگان نقدینگی در استخرهای AMM مانند یونی سواپ با آن روبرو هستند. این پدیده زمانی رخ می دهد که قیمت دارایی های واریز شده به استخر، نسبت به زمان واریز آن ها، تغییر قابل توجهی می کند. در این حالت، ارزش دارایی های موجود در استخر ممکن است کمتر از حالتی باشد که دارایی ها را در کیف پول خود نگه می داشتید. این ضرر تا زمانی که دارایی ها از استخر خارج نشوند، ناپایدار است.
آیا یونی سواپ از شبکه های دیگر به جز اتریوم پشتیبانی می کند؟
بله، یونی سواپ علاوه بر شبکه اصلی اتریوم، از برخی راهکارهای لایه دوم (Layer 2) اتریوم نیز پشتیبانی می کند. در حال حاضر، کاربران قادر هستند تا دارایی های خود را بر بستر شبکه های آپتیمیزم (Optimism) و آربیتروم (Arbitrum) نیز معامله کنند. این پشتیبانی به کاهش کارمزدها و افزایش سرعت تراکنش ها کمک می کند و تجربه کاربری بهتری را فراهم می آورد.