سنسور کیلومتر یا سنسور سرعت یا به انگلیسی (Wheel speed sensor) یکی دیگر از چند سنسور حیاتی خودرو است که عملکرد آن را تحت تاثیر قرار داده اند. وجود این قطعات در خودرو ضروری بوده و خرابی هر یک از آن ها بر قطعات دیگر موثر خواهدبود. بنابراین آشنایی با وظایف و نشانه های خرابی آن ها بسیار حائز اهمیت بوده و از حوادث های دیگر جلوگیری می کند. جهت اطلاعات بیشتر از بست کمربندی پلاستیکی کلیک کنید.
پیدایش سنسورها و استفاده از آن ها به عنوان یک دوره جدید و خارق العاده به شمار می آید. بعد از این دوره، ماشین ها پیشرفته تر و هوشمند تر شده و رانندگان با اطمینان بیشتری رانندگی می کردند.
این موضوع تا جایی پیش رفته است که وجود سنسورهای جدید به عنوان یک آپشن مهم در قیمت های خودرو لحاظ گشته و با افزایش تعداد آن ها امکانات خودرو و قیمت فروش آن نیز افزایش می یابد.
همانطور که تا به اینجا متوجه شدید، این مطلب به معرفی سنسور کیلومتر اختصاص داده شده است. در این قسمت قصد داریم به همه سوالات احتمالی شما در این باره پاسخ دهیم. پیشنهاد می کنیم که اگر شما نیز چیزی درباره آن نمی دانید تا پایان مقاله همراه ما باشید.
معرفی سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر یا سنسور سرعت، قطعه ای متوسط است که دارای خروجی هایی بوده که از طریق آن ها ارسال پالس را انجام می دهد. محل قرارگیری این قطعه متفاوت است اما در اغلب خودروها در مسیر گیربکس به دیفرانسیل قرار می گیرد.
سنسور کیلومتر به منظور سنجش سرعت تایرهای خودرو مورد استفاده قرار گرفته است. سنسورهایی که درون گیربکس قرار دارند، چرخش دور سر میل لنگ را محاسبه می کنند و سنسورهای درون دیفرانسیل نیز به وسیله حلقه هایی که به چرخ دنده ها متصل شده است، فرآیند قبل را تکرار می کند.
عملکرد و کارایی سنسور کیلومتر در خودرو
نحوه عملکرد سنسور کیلومتر به شرح زیر است:
با چرخش و شروع به کار کردن پینیون، سنسور سرعت توسط دنده کیلومتر، پالس هایی را به سمت ECU ارسال می کند که حاوی سرعت لحظه ای خودرو است. با اطلاعات بدست آمده از سنسور کیلومتر، واحد کامپیوتر مرکزی پارامترهای زیر را محاسبه می کند:
بهبود شتاب خودرو
دنده درگیر شده در خودرو
میزان سرعت خودرو و نمایش آن
کاهش مکث ماشین
تصحیح دور آرام هنگامی که خودرو در حال حرکت است
در برخی از خودروها، سنسور سرعت بدون سیم به کامپیوتر مرکزی متصل شده است. در این نوع سیستم ها نیز، سنسور سرعت مانند قسمت قبل، سرعت خودرو را اندازه گیری کرده و به واحد ECU اعلام می کند. ECU نیز با پردازش این اطلاعات آن را به صورت آمپر ارائه می دهد.
هنگامی که رانندگان قصد اجرای دنده معکوس را دارند، دریچه گاز بسته می شود. در سنسور سرعت، اطلاعاتی را به منظور تامین هوای ورودی به واحد کامپیوتر مرکزی اعلام می کند. از سوی دیگر دریچه گاز نیز اطلاعاتی را به ECU منتقل و مخابره می کند. در این هنگام واحد ECU با اطلاعات بدست آمده تمام تلاش خود را به منظور حفظ شتاب خودرو به کار می گیرد و با باز نگه داشتن استپر موتور از پایین آمدن شتاب جلوگیری می کند.
وظایف سنسور سرعت خودرو
به طور کلی وظایف سنسور سرعت یا کیلومتر خودرو به موارد زیر خلاصه می گردد:
نشان دهنده سرعت خودرو است.
در هنگام حرکت، دور موتور را ثابت نگه می دارد.
وظیفه کاهش نوسان خودرو را بر عهده دارد.
تعیین نسبت دنده برای چرخ دنده ها از دیگر وظایف این قطعه است.
در بهبود شتاب نقش دارد.
عملکرد موتور را بهبود می بخشد.
مکانیسم سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر سرعت بر اساس دو مکانیسم Reed و Hall Effect طراحی و تنظیم شده اند. نحوه کار در هر یک از آن ها متفاوت است. در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.
- سنسور Reed
سنسور Reed یک نوع سوئیچ الکتریکی است که دارای سه بخش زیر است:
سیم پیچ مغناطیسی
ردیاب
دیسک فلزی دندانه دار
نحوه کار آن ها بدین صورت است که با نزدیک شدن یک جسم آهنربایی خاموش شده و بعد از دور شدن آن روشن می گردند. با حرکت خودرو و چرخش چرخ، دندانه های آن از کنار سیم پیچ های مغناطیسی رد می شود. با عبور آن ها میدان مغناطیسی خاموش یا غیر فعال می گردد. در این هنگام پالس های مغناطیسی به منظور سنجش سرعت خودرو مورد استفاده قرار گرفته اند.
- سنسور Hall Effect
سنسور هال بر خلاف سنسور Reed از قسمت های متحرک تشکیل نشده اند. این سنسورها بر روی چرخ هایی که دارای آهنربای دائمی است، قرار می گیرند. نحوه کار آن ها نیز بدین گونه است که با عمود شدن آهنربا، ولتاژ مناسب چرخ ها تولید می گردد.
انواع سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر نیز در انواع مختلفی تولید می گردد که امروز قصد داریم به این موضوع بپردازیم و انواع آن را با یکدیگر مرور کنیم.
- سنسور کیلومتر انتقال
سنسورهای سرعت انتقال، به دو دسته زیر تقسیم می گردند. بهتر است بدانید که هر دو نوع سنسورهای زیر در خودروهای با گیربکس اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرند.
سنسور شافت ورودی : این سنسور وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به سرعت خودرو را بر عهده داشته و به ماژول کنترل اتومبیل به منظور استفاده در سرعت سنج و کیلومتر شمار اطلاعات را انتقال می دهد.
سنسور شافت خروجی : این سنسور نیز وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به چرخش مبدل گشتاور و شناسایی چرخش های درون گیربکس را برعهده داشته و به منظور استفاده در تعویض نوع دنده، اطلاعات را به ماژول کنترل انتقال می دهد.
- سنسور کیلومتر ABS
اطلاعات مربوط به چرخش چرخ توسط این سنسور جمع آوری و برای محاسبه سرعت ماشین مورد استفاده قرار می گیرد. سنسور کیلومتر ABS همان Hall Effect است که وظیفه تبدیل اطلاعات بدست آمده به سیگنال های دیجیتال را بر عهده داشته و در کنترل و تشخیص ترمزها استفاده می شود.
تست و آزمایش سنسور کیلومتر
شما می توانید برای صحت عملکرد سنسور کیلومتر از چهار روش یا ابزار زیر استفاده کنید.
- تست با دستگاه دیاگ
در این روش دستگاه دیاگ از طریق سوکت ها به کامپیوتر مرکزی وصل می کنیم. سپس وارد قسمت خطا ها شده و آن ها را بررسی می کنیم. اگر در قسمت سنسور سرعت متوجه خطایی شدیم، مراحل زیر را تکرار می کنیم.
اگر خطا از نوع i باشد، آن را پاک می کنیم.
اما اگر از نوع P یا دائمی باشد، سوکت ها و اتصالات را بررسی می کنیم. مجددا دستگاه را راه اندازی می کنیم. اگر خطا همچنان پابرجا بود، آن را پاک کرده و اندکی با خودرو حرکت می کنیم. سپس مجددا دستگاه را متصل کرده و بررسی می کنیم. در صورت وجود آن سنسور خراب است.
- تست ولتاژی
اگر فکر می کنید که سنسور سرعت خراب شده است، می توانید از روش تست ولتاژی نیز استفاده کنید. در این روش سنسور را از جای خود خارج کرده و دو سر ولت متر را به پایه های 1و2 دسته سیم متصل می کنیم. در حال عادی و سلامت سنسور، این عدد باید +12v را نشان دهد. در غیر اینصورت باید مسیر برق تا رله دوبل مورد بررسی قرار گیرند.
- تست اهمی
در روش تست اهمی از اهم متر استفاده می شود. در این روش از پایه سوم سوکت سنسور تا ECU مقاومت آن ها را توسط اهم متر بدست می آوریم. در صورت سالم بودن مسیر، دستگاه باید عدد 1 اهم را نشان دهد.
- تست دنده کیلومتر گیربکس
در این روش در ابتدا سنسور سرعت را باید از جای خود خارج کنیم. سپس در زیر چرخ محرک خودرو جک قرار می دهیم. حال خودروی خود را در دنده قرار می دهیم. با شروع به گاز دادن خودرو، پینیون دنده کیلومتر نیز چرخش می کند. در صورت حرکت، هیچ مشکلی نیست. در غیر اینصورت مشکل از دنده کیلومتر گیربکس است. حال نوبه به بررسی پایه شافت ورودی سنسور است. اگر بعد از بررسی متوجه هیچ مشکلی نشدید، یعنی سنسور سرعت خراب است.
علائم و نشانه های خرابی سنسور کیلومتر
با توجه به توضیحاتی که درباره وظایف سنسور کیلومتر داده شد، عملکرد این سنسور بر قطعاتی نظیر ترمز، پاشش سوخت موتور و قسمت های دیگر خودرو تاثیر گذار است. بنابراین هرگونه مشکل یا خرابی در آن با نشانه های زیر همراه است:
بازده سوخت کاهش یافته است.
در هنگام درجا زدن، به اصطلاح خودرو هرزگردی می کند.
تعویض دنده به سختی انجام می گردد.
کیلومتر شمار خودرو از کار افتاده است.
موتور خودرو در سرعت های بالا بد کار می کند. این مشکل با افزایش سرعت نیز بیشتر می گردد.
در صورت رها کردن گاز در مکان هایی مانند پشت چراغ قرمز، خودرو خاموش می شود.
سرعت سنج خودرو در خودروهایی که سنسور کیلومتر بدون سیم است، از کار افتاده است.
کروز کنترل عملکرد مناسبی ندارد.
چراغ چک موتور یا سیستم ضد قفل خودرو با مشکل روبه رو شده است.
در هنگام روشن و کار کردن خودرو صداهای نامناسبی به گوش می رسد.
قدرت خودرو به صورت ناگهانی کاهش می یابد.
خودرو در مسیرهای سربالایی ریپ زده یا دنده معکوس ریپ می زند.