تعریف ریزش موی هورمونی:
چه ریزشی هورمونی است؟ ریزش موی هورمونی یک اختلال ژنتیکی است که به دلیل عدم تعادل درهورمونها (به ویژه ریزش مو در اثر هورمونی مردانه به نام آندروژن) اتفاق میافتد. چنین اختلالی تاکنون بیش از 50% از مردان و زنان را تحت تاثیر قرار داده است. با مراجعه به کلینیک پوست و مو میتوانید ریزش موی خود را تا حدودی درمان کنید.
طبق آمارهای موجود حدود 50% از زنان ریزش موی شدید را حداقل یک بار در دورهای از زندگی خود پشت سر گذاشتهاند. الگوی ریزش موی هورمونی زنانه تقریبا یک سوم از زنان را در امریکا تحت تاثیر قرار داده است. البته ریزش موی هورمونی زنان و مردان قابل درمان است. در اینجا پس از بررسی علائم ریزش موی هورمونی در زنان و مردان و نیز علل آن، به راههای درمان ریزش موی هورمونی نیز اشاره خواهیم کرد.
هورمونهای تاثیرگذار بر ریزش مو
ریزش مو بعلت مشکلات هورمونی بیشتر ناشی از اختلال در هورمون آندروژن است که هورمونی مردانه است. همانطور که در زیر مشاهده میکنید ریزش مو بر اثر هورمونهای دیگر نیز ایجاد میشود:
- هورمون تستوسترون و DHT: آلوپسی آندروژنیک یکی از دلایل ریزش موی هورمونی سر است که در اثر به هم خوردن تعادل هورمونهای تستوسترون و دی هیدورتستوسترون DHT ایجاد میشود. این هورمونها مسئول ایجاد ویژگیهای مردانه مانند موی صورت و بدن هستند.
- کم کاری تیروئید در تولید هورمون: این نوع ریزش موی هورمونی بیشتر در خانمها دیده میشود و با علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، خشکی پوست و ریزش مو همراه است.
- بالا بودن هورمون استروژن در دوران بارداری: در دوران بارداری بدن سطوح بالاتری از هورمون استروژن تولید میکند که میتواند باعث کوچک شدن فولیکول مو، نازکی مو و حتی گاهی ایجاد مناطق طاسی روی سر شود.
- عدم تعادل هورمونی ناشی از مصرف قرصهای ضدبارداری یا داروی شیمیدرمانی: برخی از قرصها و داروها هم باعث ریزش موی هورمونی میشوند. برای مثال قرصهای ضدبارداری یا داروهای شیمی درمانی نیز باعث بر هم زدن تعادل هورمونها و ریزش موی هورمونی میشوند.
ریزش موی هورمونی در مردان معمولا به دلایل زیر اتفاق میافتد:
- آلوپسی آندروژنتیک که شایع ترین دلیل ریزش مو هورمونی مردان است. در این نوع ریزش مو هورمون مردانه و ژنتیک موثر هستند.
- کم کاری تیروئید، استرس، مصرف برخی داروها و ریزش مو به علت هورمونی به نام تستوسترون نیز دلایل دیگری برای ریزش موی هومونی مردانه هستند.
همانطور که مشاهده میکنید، دلایل ریزش موی هورمونی مردانه و زنانه متفاوت است.با مشاهده عکس ریزش موی هورمونی مردان و زنان تا حدودی میتوانید تفاوت ظاهری شکل ریزش موی هورمونی را در این دو گروه مشاهده کنید.
جالب است بدانید که به طور کلی بیش از 50% احتمال دارد که ریزش موی سر زنان هورمونی باشد. مانند ریزش موی هورمونی در مردان، ریزش موی هورمونی زنانه هم ناشی از عدم تعادل در دی هیدروتستوسترون DHT است. این هورمون از نظر ساختاری شبیه تستوسترون اما بسیار قویتر است. DHT میتواند به گیرندههای روی فولیکول مو وصل شده و باعث کوچکتر شدن فولیکول شود.
ریزش مو بخاطر هورمون DHT و ریزش موی هورمونی در زنان به طور بالقوه میتواند ناشی از عوامل دیگری چون یائسگی، استرس، مشکلات تیروئیدی یا موارد دیگر هم باشد. البته برخی از افراد هستند که DHT بالایی دارند و ریزش موی هورمونی را تجربه نکنند ولی بعضی با DHT کمتر دچار مشکل ریزش هورمونی شوند. به طورکلی شناخت دلایل هورمونی ریزش مو در انتخاب روش درمان ریزش موی هورمونی ضروری است.
- ژنتیک: نقش ژنتیک در ریزش موی هورمونی برجسته است. اگر سابقه خانوادگی ریزش مو دارید ممکن است دلیل آن عدم تعادل هورمونهایی مانند تستوسترون، دی هیدروتستوسترون DHT یا هورمونهای تیروئیدی باشد.
- دارو: مصرف برخی از داروها ریزش موی هورمونی ایجاد میکند. داروهای درمان فشارخون، افسردگی، آکنه، ضدبارداری و روشهای درمانی چون شیمی درمانی و پرتودرمانی هم باعث ریزش مو میشوند.
- استرس: استرس و ریزش موی هورمونی هم ارتباط مستقیمی دارند. استرس میتواند باعث تولید کورتیزول در بدن و نهایتا ریزش موها شود.
- رژیم غذایی: در نهایت، تاثیر رژیم غذایی بر ریزش موی هورمونی نیز نباید نادیده گرفته شود. رژیمهای غذایی که حاوی پروتئین و آهن کافی نباشند باعث ریزش موی هورمونی خواهند شد. علاوه بر این عدم دریافت ویتامنی و مواد معدنی کافی هم به خودی خود دلیلی برای ریزش موهاست.
- بارداری: ریزش موی هورمونی در بارداری به این علت است که تولید هورمونهای بدن افزایش مییابد البته گاهی این مشکل به خودی خود پس از بارداری برطرف خواهد شد.
- یائسگی: دلیل ریزش موی یائسگی این است که تولید استروژن و پروژسترون در بدن کاهش مییابد.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: PCOS یک اختلال هورمونی است که میتواند به دلیل ایجاد عدم تعادل هورمونهای استروژن و پروژسترون باعث ریزش مو شود.
- کم کاری و پرکاری تیروئید: تیروئید کم کار و پرکار به علت کاهش یا افزایش در تولید هورمونهای تیروئید باعث ریزش موی هورمونی خواهند شد.
اگر تا به حال عکس ریزش موی هورمونی را دیده باشید متوجه خواهید شد که این نوع ریزش مو الگوی خاصی در همه افراد ندارد اما به طور کلی علائم عمومی آن شامل موارد زیر است:
- نازک شدن موهای سر
- کاهش خط مو
- افزایش ناگهانی ریزش مو
- ایجاد مناطق طاسی روی سر که گاهی نامنظم هستند
- ریزش مو در شقیقهها
- ریزش مو در تاج سر
علائم ریزش موی هورمونی زنان
نشانههای ریزش موی هورمونی در زنان به شکل زیر ظاهر میشود:
- نازک شدن موهای قسمت بالای سر
- عقب رفتن خط موی پیشانی
- افزایش شدید ریزش مو
علائم ریزش موی هورمونی مردان
نشانههای ریزش موی هورمونی مردان هم که اغلب به دلیل افزایش دی هیدروتستوسترون DHT ایجاد میشود معمولا شامل موارد زیر است:
- نازک شدن موهای تاج سر
- ایجاد یک نقطه وسیع طاسی در تاج سر یا پشت سر
- علاوه بر این، مانند ریزش موی هورمونی زنانه در مردان نیز افزایش ریزش مو یا کاهش اندازه فولیکول مو اتفاق میافتد.
جلوگیری از ریزش موی هورمونی
آیا برای پیشگیری از ریزش مو هورمونی قرص یا داروی خاصی باید مصرف کنیم؟ داروی ضد ریزش موی هورمونی یا قرص ضد ریزش مو هورمونی مشخصی برای پیشگیری از این مشکل وجود دارد؟ آیا مصرف بیوتین برای ریزش موی هورمونی موثر است؟ پیش از پرداختن به پرسش سوالات بالا باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل در پیشگیری از ریزش مو هورمونی بسیار مفید است. مصرف غذاهای سرشار از پروتیئن، ویتامین و مواد معدنی باعث حفظ تعادل هورمونی شما خواهند شد.
- مصرف مکمل در جلوگیری از ریزش هورمونی را فراموش نکنید. مکملهایی مانند بیوتین، روی و آهن میتوانند به رشد و تقویت موهای تان کمک کنند.
- استرس خود را مدیریت کنید، یوگا و مدیتیشن روشهایی موثر برای کاهش استرس و کمک به پیشگیری ریزش مو هورمونی هستند.
- از مصرف برخی از داورها اجتناب کنید زیرا میتوانند باعث عدم تعادل هورمونی و ریزش موی شما شوند به جای آنها بهتر است از داروهای گیاهی و روشهایی طبیعی درمان استفاده کنید.
- آزمایشهای سلامت هورمونی زنان میتوانند 10 هورومون ضروری از جمله تستوسترون، استرادیول و پروژسترون را اندازه گیری کنند. بهتر حتما این آزمایشها را انجام دهید زیرا اثرات ریزش مو گاهی به راحتی قابل کنترل نخواهند بود.
درمان ریزش موی هورمونی خانمها
خوشبختانه درمان ریزش موی هورمونی در خانمها امکان پذیر است. برخی از روشهای درمان سریع ریزش مو در زنان شامل موارد زیر است:
- درمان قطعی ریزش موی هورمونی در زنان با مصرف ماینوکسیدیل امکان پذیر است ولی درمان تا زمانی ادامه دارد که ماینوکسیدیل را مصرف کنند.
- درمان ریزش مو با هورمون تراپی HRT: درمان ریزش مو تغییرات هورمونی را مستقیما هدف قرار میدهد. درمان ریزش مو با هورمون یکی از رایجترین روشهای درمان ریزش موی هورمونی در میان خانمها است. در HRT هورمونهایی جدید جایگزین هورمونهای میشوند که توان تولید آنها در بدن از بین رفته است. درمان ریزش موی هورمونی معمولا به شکل قرص، چسب یا تزریق تجویز میشود. این روش حتی میتواند به رشد مجدد موها نیز کمک کند.
- درمان ریزش موی هورمونی زنان در طب سنتی نیز امکان پذیر است البته در مواردی که ریزش مو حاد نباشد. درمان ریزش موی هورمونی با ویتاگنوس نیز ممکن است. درمان گیاهی ریزش موی هورمونی در زنان با استفاده از این قرص یکی از راههای موثر ریزش مو است. قرص ریزش مو هورمونی ویتاگنوس کاملا طبیعی است و به راحتی تعادل را در تولید هورمونهای زنانه ایجاد میکند.
- لیزر درمانی هم یک روش غیرتهاجمی برای تحریک رشد موها است که امروزه موردتوجه بسیاری از افراد قرار گرفته است.
درمان ریزش موی هورمونی در مردان
درمان ریزش موی هورمونی مردانه هم معمولا به روشهای زیر انجام میشود:
- درمان ریزش موی هورمونی با فیناستراید: فیناستراید دارویی است که به صورت خوراکی و برای جلوگیری از تولید دی هیدورتستوسترون DHT مصرف میشود. فیناستراید معمولا یک بار در روز مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند باعث کاهش یا قطع ریزش موی هورمونی شود. گاهی نیز موها پس از اتمام دوره مصرف فیناستراید دوباره رشد میکنند.
- درمان ریزش موی هورمونی با داروهای ضدآندروژن: این داروها برای از بین بردن DHT اضافی به کار میروند. داروهای ضدآندروژن از تولید بیش از حد آندروژنهایی مانند تستوسترون جلوگیری میکنند. با کاهش سطح تستوسترون، بدن نمیتواند به اندازه کافی DHT تولید کند.
- محلول رینفولتیل درمان ریزش موی هورمونی آقایان را امکان پذیر میکند. درمان گیاهی ریزش موی هورمونی در مردان با رینفولتیل به منظور تقویت مو و کاهش ریزش آن انجام میشود که معمولا به صورت آمپول قابل تزریق است.