دیه در اصطلاح حقوقی مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو از جانی (شخصی که جنایت مرتکب شده است) به مجنی علیه (شخصی که جنایت بر او واقع شده است) یا اولیای دم او پرداخت می شود. دیه جبران خسارت ناشی از جنایت است و به منظور حمایت از حقوق زیان دیدگان و برقراری عدالت در جامعه وضع شده است.
کار افتادگی انگشت دست چپ به معنای از بین رفتن کامل یا ناقص عملکرد و توانایی انگشت دست چپ در انجام وظایف و فعالیت های روزمره است. این کارافتادگی می تواند ناشی از حوادث مختلفی از جمله حوادث رانندگی حوادث ناشی از کار ضرب و جرح عمدی یا غیر عمدی و … باشد.
مبانی قانونی دیه کار افتادگی انگشت دست چپ در قوانین جمهوری اسلامی ایران به ویژه در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵ و سایر قوانین مرتبط تعیین شده است.
ماده ۴۴۲ قانون مجازات اسلامی به طور کلی به دیه اعضای بدن اشاره دارد و بیان می دارد : «دیه مقدر مال معینی است که در شرع به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس یا عضو یا منفعت یا جنایت عمدی در مواردی که قصاص ممکن نباشد مقرر شده است.»
ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی به طور خاص به دیه انگشتان دست اشاره دارد و مقرر می دارد : «دیه هر انگشت دست یک دهم دیه کامل انسان است.»
ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی در خصوص دیه انگشت شست دست بیان می کند : «دیه انگشت ابهام (شست) دست ثلث دیه دست است.»
ماده ۶۴۳ قانون مجازات اسلامی در خصوص دیه سایر انگشتان دست (غیر از شست) بیان می کند : «دیه هر انگشت دست غیر از ابهام یک سوم دیه دست است.»
با توجه به مواد قانونی فوق دیه هر انگشت دست غیر از شست یک سوم دیه دست و دیه هر انگشت شست ثلث دیه دست محاسبه می شود. دیه کامل انسان در ابتدای هر سال توسط قوه قضاییه اعلام می گردد و مبنای محاسبه دیه اعضا و جوارح قرار می گیرد.
میزان دیه از کار افتادگی انگشت دست چپ در سال جاری چقدر است؟
بر اساس ماده ۵۵۴ قانون مجازات اسلامی دیه کامل از کار افتادگی هر یک از انگشتان دست (به جز شست) معادل ۱۰ درصد دیه کامل انسان در نظر گرفته شده است. بنابراین اگر انگشت اشاره وسط حلقه یا کوچک دست چپ به طور کامل از کار بیفتد دیه آن معادل یک‌دهم دیه کامل سال جاری خواهد بود. میزان دقیق این مبلغ هر سال توسط رئیس قوه قضاییه اعلام می‌شود. در مواردی که آسیب منجر به از کار افتادگی کامل نشود پزشکی قانونی درصد ناتوانی را تعیین می‌کند و دیه به نسبت همان درصد محاسبه می‌گردد. برای اطلاع از نرخ دقیق دیه در سال جاری می‌توانید به بخشنامه‌های رسمی قوه قضاییه مراجعه کنید.
همچنین:
انواع بیمه های مرتبط با دیه کار افتادگی انگشت دست چپ
برای دریافت دیه کار افتادگی انگشت دست چپ از بیمه لازم است نوع بیمه نامه ای که زیان دیده تحت پوشش آن قرار دارد مشخص شود. بیمه های مختلفی وجود دارند که ممکن است خسارت دیه را پوشش دهند از جمله :
- بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه موتوری زمینی : این بیمه نامه اجباری برای تمامی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی است و خسارات جانی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث در حوادث رانندگی را پوشش می دهد. در صورتی که کار افتادگی انگشت دست چپ ناشی از حادثه رانندگی باشد که مقصر آن بیمه گذار بیمه شخص ثالث باشد زیان دیده می تواند از بیمه شخص ثالث مقصر حادثه دیه کار افتادگی انگشت خود را مطالبه نماید. ماده ۱ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث به این موضوع اشاره دارد.
- بیمه حوادث راننده : این بیمه نامه اختیاری است و خسارات جانی وارد شده به راننده مقصر حادثه رانندگی را پوشش می دهد. اگر راننده مقصر حادثه رانندگی دچار کار افتادگی انگشت دست چپ شود در صورتی که بیمه حوادث راننده داشته باشد می تواند از بیمه حوادث راننده خود دیه کار افتادگی انگشت را مطالبه نماید.
- بیمه حوادث اشخاص : این بیمه نامه اختیاری است و خسارات جانی ناشی از حوادث مختلف از جمله حوادث ناشی از کار حوادث منزل حوادث ورزشی و … را پوشش می دهد. اگر کار افتادگی انگشت دست چپ ناشی از حادثه ای باشد که تحت پوشش بیمه حوادث اشخاص قرار می گیرد زیان دیده می تواند از بیمه حوادث اشخاص دیه کار افتادگی انگشت را مطالبه نماید.
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان : این بیمه نامه مسئولیت کارفرما را در قبال حوادثی که برای کارکنان در محیط کار رخ می دهد پوشش می دهد. اگر کار افتادگی انگشت دست چپ ناشی از حادثه ناشی از کار باشد کارگر زیان دیده می تواند از بیمه مسئولیت مدنی کارفرما دیه کار افتادگی انگشت را مطالبه نماید. قانون کار جمهوری اسلامی ایران و قانون تأمین اجتماعی نیز در این خصوص دارای مقرراتی هستند.
مراحل دریافت دیه کار افتادگی انگشت دست چپ از بیمه
برای دریافت دیه کار افتادگی انگشت دست چپ از بیمه طی مراحلی قانونی ضروری است که به شرح زیر می باشد :
- تهیه مدارک و مستندات : جمع آوری مدارک و مستندات مربوط به حادثه و کار افتادگی انگشت دست چپ اولین گام در فرآیند مطالبه دیه از بیمه است. این مدارک شامل موارد زیر می باشد :
- گزارش حادثه : گزارش پلیس یا سایر مراجع ذی صلاح در خصوص حادثه ای که منجر به کار افتادگی انگشت شده است (در صورت وجود حادثه رانندگی یا حادثه ناشی از کار).
- مدارک پزشکی : مدارک پزشکی شامل گزارش اولیه حادثه گواهی پزشکی قانونی مبنی بر میزان و نوع آسیب دیدگی نظریه پزشک معالج در خصوص میزان کار افتادگی انگشت دست چپ و مدارک مربوط به مراحل درمان.
- بیمه نامه : بیمه نامه معتبر مرتبط با حادثه (بیمه شخص ثالث بیمه حوادث راننده بیمه حوادث اشخاص بیمه مسئولیت مدنی کارفرما).
- مدارک هویتی : مدارک هویتی زیان دیده (کارت ملی شناسنامه).
- مراجعه به شرکت بیمه : پس از جمع آوری مدارک زیان دیده باید به شرکت بیمه مربوطه مراجعه و نسبت به اعلام خسارت و ارائه مدارک اقدام نماید. در این مرحله لازم است فرم اعلام خسارت شرکت بیمه تکمیل و به همراه مدارک به شرکت بیمه تحویل داده شود.
- تشکیل پرونده خسارت در شرکت بیمه : شرکت بیمه پس از دریافت مدارک اقدام به تشکیل پرونده خسارت می نماید. در این مرحله شرکت بیمه ممکن است از زیان دیده بخواهد برای معاینه پزشکی به پزشک معتمد بیمه مراجعه نماید تا میزان کار افتادگی انگشت دست چپ توسط پزشک معتمد بیمه نیز ارزیابی گردد.
- ارزیابی خسارت و تعیین میزان دیه : پس از تکمیل مدارک و انجام معاینات پزشکی شرکت بیمه نسبت به ارزیابی خسارت و تعیین میزان دیه قابل پرداخت اقدام می نماید. میزان دیه بر اساس قوانین و مقررات مربوطه و با توجه به میزان کار افتادگی انگشت دست چپ تعیین می گردد.
- پرداخت دیه : در صورت توافق با شرکت بیمه در خصوص میزان دیه شرکت بیمه نسبت به پرداخت دیه به زیان دیده اقدام می نماید. پرداخت دیه معمولاً از طریق واریز به حساب بانکی زیان دیده انجام می شود.
در صورت عدم توافق با شرکت بیمه : مراجعه به مراجع قضایی
در صورتی که زیان دیده با میزان دیه تعیین شده توسط شرکت بیمه موافق نباشد یا شرکت بیمه از پرداخت دیه خودداری نماید زیان دیده می تواند با مراجعه به مراجع قضایی نسبت به مطالبه دیه اقدام نماید.
برای این منظور زیان دیده باید دادخواست مطالبه دیه را تنظیم و به دادگاه صالح (دادگاه عمومی حقوقی) تقدیم نماید. دادخواست باید به زبان فارسی و بر روی اوراق مخصوص دادخواست نوشته شود و حاوی اطلاعات کامل طرفین (خواهان و خوانده) موضوع خواسته (مطالبه دیه کار افتادگی انگشت دست چپ) دلایل و مستندات و شرح ماوقع باشد.
ضمانت اجرای عدم پرداخت دیه توسط شرکت بیمه پیگیری موضوع از طریق مراجع قضایی است. دادگاه پس از بررسی مدارک و استماع اظهارات طرفین نسبت به صدور حکم مقتضی اقدام می نماید. در صورت صدور حکم به محکومیت شرکت بیمه به پرداخت دیه شرکت بیمه ملزم به اجرای حکم و پرداخت دیه به زیان دیده خواهد بود. در صورت استنکاف شرکت بیمه از اجرای حکم زیان دیده می تواند از طریق اجرای احکام دادگستری نسبت به اجرای حکم و وصول دیه اقدام نماید.
مسئولیت مدنی شرکت بیمه در پرداخت دیه بر اساس بیمه نامه ای که صادر کرده است عقد لازم است. به این معنا که شرکت بیمه پس از صدور بیمه نامه ملزم به ایفای تعهدات خود مطابق با شرایط بیمه نامه می باشد و نمی تواند به صورت یک طرفه از تعهدات خود سرباز زند.
اهلیت قانونی زیان دیده برای مطالبه دیه از بیمه شرط اساسی است. به این معنا که زیان دیده باید از اهلیت قانونی برای انجام امور حقوقی برخوردار باشد. در صورتی که زیان دیده صغیر مجنون یا سفیه باشد ولی یا قیم قانونی او می تواند به نمایندگی از وی نسبت به مطالبه دیه اقدام نماید.
نکات عملی و راهکارهای حقوقی برای دریافت دیه
- مستندسازی دقیق حادثه : در صورت وقوع حادثه بلافاصله نسبت به مستندسازی دقیق حادثه اقدام نمایید. جمع آوری اطلاعات شهود تهیه عکس و فیلم از صحنه حادثه و آسیب دیدگی دریافت گزارش پلیس و مراجعه به مراکز درمانی و دریافت گواهی پزشکی قانونی از جمله اقدامات مهم در این زمینه است.
- حفظ بیمه نامه و مدارک مرتبط : بیمه نامه و سایر مدارک مرتبط با بیمه را به دقت نگهداری نمایید. این مدارک برای اثبات حق شما در مطالبه دیه ضروری هستند.
- مراجعه به موقع به شرکت بیمه : پس از وقوع حادثه و مشخص شدن میزان کار افتادگی در اسرع وقت به شرکت بیمه مراجعه و نسبت به اعلام خسارت و ارائه مدارک اقدام نمایید. تأخیر در مراجعه به شرکت بیمه ممکن است موجب بروز مشکلاتی در فرآیند رسیدگی به پرونده خسارت شود.
- مشورت با وکیل متخصص : در صورت بروز هرگونه مشکل یا ابهام در فرآیند مطالبه دیه از بیمه توصیه می شود با یک وکیل متخصص در امور بیمه و دیه مشورت نمایید. وکیل متخصص می تواند شما را در خصوص حقوق قانونی خود راهنمایی کرده و در فرآیند مطالبه دیه از بیمه یاری رساند.
- پیگیری مستمر پرونده : پس از تشکیل پرونده خسارت در شرکت بیمه به طور مستمر پرونده خود را پیگیری نمایید و از آخرین وضعیت آن مطلع شوید. پیگیری مستمر پرونده می تواند فرآیند رسیدگی به آن را تسریع بخشد.
توصیه می شود در صورت بروز حادثه و کار افتادگی انگشت دست چپ ضمن حفظ آرامش و رعایت نکات ایمنی اقدامات قانونی لازم را به موقع انجام داده و از حقوق قانونی خود آگاه باشید. استفاده از مشاوره های حقوقی تخصصی می تواند به شما در احقاق حقوق خود کمک شایانی نماید. بهتر است قبل از هر اقدامی با یک وکیل یا مشاور حقوقی متخصص در این زمینه مشورت نمایید تا از بهترین راهکارهای قانونی برای پیگیری پرونده خود مطلع شوید. ممکن است فرآیند دریافت دیه از بیمه زمان بر و پیچیده باشد اما با پیگیری صحیح و استفاده از راهنمایی های حقوقی می توانید حقوق قانونی خود را استیفا نمایید. مطابق با قانون شرکت های بیمه ملزم به پرداخت خسارت زیان دیدگان در چارچوب بیمه نامه های صادره هستند و مراجع قضایی نیز در صورت بروز اختلاف آماده رسیدگی به دعاوی و احقاق حقوق افراد می باشند.
نتیجه گیری تحلیلی
در این مقاله به بررسی جامع شرایط دریافت دیه از کار افتادگی انگشت دست چپ از بیمه در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران پرداختیم. ملاحظه شد که دریافت دیه از بیمه در این خصوص مستلزم وجود بیمه نامه معتبر و اثبات رابطه سببیت بین حادثه و کار افتادگی انگشت دست چپ است. همچنین طی مراحل قانونی و ارائه مدارک و مستندات لازم به شرکت بیمه و در صورت لزوم مراجعه به مراجع قضایی از جمله اقدامات ضروری برای دریافت دیه می باشد.
جمع بندی کلی نشان می دهد که قانونگذار در جمهوری اسلامی ایران سازوکارهای قانونی مناسبی را برای حمایت از حقوق زیان دیدگان و جبران خسارات ناشی از حوادث و جنایات پیش بینی کرده است. با این حال آگاهی از قوانین و مقررات مربوطه و نحوه استیفای حقوق قانونی برای عموم جامعه ضروری است.
تأکید بر اهمیت مشورت با وکیل و متخصص حقوقی در این زمینه از آن جهت است که فرآیند مطالبه دیه از بیمه ممکن است با پیچیدگی های حقوقی و اداری همراه باشد و بهره مندی از دانش و تجربه وکیل متخصص می تواند به افراد در دستیابی به حقوق قانونی خود کمک شایانی نماید.