درخواست صدور اجراییه توسط وکیل

درخواست صدور اجراییه توسط وکیل، فرآیندی حقوقی است که طی آن وکیل به وکالت از موکل خود، برای اجرای یک حکم قطعی دادگاه تقاضای صدور برگ اجراییه می کند. این اقدام گام نهایی برای احقاق حقوق موکل و الزام محکوم علیه به اجرای مفاد رأی است. با توجه به پیچیدگی های حقوقی و اداری، نقش وکیل در این مرحله برای تسریع و تضمین صحت عملیات اجرایی بسیار حائز اهمیت است.

مرحله اجرای حکم، نقطه اوج فرآیند دادرسی و تجلی عملی احقاق حق است. تمامی تلاش ها، دفاعیات و صرف هزینه ها در مراحل بدوی و تجدیدنظر، تنها با اجرای کامل و صحیح حکم قطعی، به ثمر می نشیند. با این حال، اجرای احکام، خود دنیایی از چالش ها و پیچیدگی هاست که عدم آشنایی کافی با جزئیات آن می تواند به اطاله دادرسی و حتی تضییع حقوق موکل منجر شود. وکیل دادگستری با تخصص و تجربه خود، نقش بی بدیلی در ناوبری این مرحله حساس ایفا می کند.

هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای وکلای دادگستری و کارآموزان وکالت است تا با آگاهی کامل از مراحل، شرایط قانونی، نکات حقوقی و اداری، و همچنین اشتباهات رایج، بتوانند به بهترین شکل ممکن درخواست صدور اجراییه را برای احکام قطعی مراجع قضایی ثبت و پیگیری کنند. در ادامه، تمامی ابعاد این فرآیند از دیدگاه یک وکیل متخصص تشریح خواهد شد و نمونه لایحه کاربردی نیز ارائه می گردد.

کلیات و مبانی حقوقی درخواست اجراییه

پیش از ورود به جزئیات فرآیند، درک مبانی و کلیات درخواست صدور اجراییه توسط وکیل ضروری است. این بخش به تعریف اجراییه، جایگاه وکیل در این مرحله، و انواع احکام قابل اجرا می پردازد.

اجراییه چیست؟

اجراییه سندی رسمی است که بر مبنای یک حکم قطعی دادگاه، به منظور الزام محکوم علیه به انجام مفاد حکم صادر می شود. صدور اجراییه، دروازه ورود به مرحله اجرای احکام مدنی است و بدون آن، حتی یک حکم قطعی نیز قابلیت اجرایی شدن نخواهد داشت. قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ (ق.ا.ا.م) چارچوب اصلی این فرآیند را تعیین می کند.

تفاوت اساسی میان حکم قطعی و حکم قابل اجرا در همین نقطه آشکار می شود. یک حکم ممکن است قطعی شده باشد (یعنی دیگر قابلیت اعتراض عادی مانند تجدیدنظر یا فرجام خواهی را نداشته باشد)، اما تا زمانی که تقاضای صدور اجراییه و سپس خود اجراییه صادر و ابلاغ نشود، قابل اجرا نخواهد بود. به عبارت دیگر، قطعیت حکم شرط لازم برای اجرای آن است، اما کافی نیست و نیاز به انجام مراحل بعدی و صدور اجراییه دارد.

اهمیت حضور وکیل در مرحله اجرای احکام

نقش وکیل در اجرای احکام مدنی فراتر از یک نماینده صرف است. حضور وکیل متخصص، مزایای بی شماری را برای موکل به ارمغان می آورد و از جنبه های مختلف به تسریع، صحت و کارآمدی فرآیند کمک می کند:

• تسریع فرآیند و جلوگیری از اطاله: وکیل با آگاهی کامل از رویه های اداری و حقوقی، می تواند با دقت و سرعت عمل بالا، مراحل را پیش ببرد و از تأخیرهای غیرضروری جلوگیری کند.
• شناسایی و معرفی دقیق اموال و دارایی های محکوم علیه: یکی از چالش برانگیزترین بخش های اجرای حکم، شناسایی و معرفی اموال محکوم علیه است. وکیل با دسترسی به سامانه های اطلاعاتی، تجربه در پیگیری و توانایی درخواست استعلام از مراجع مختلف (مانند اداره ثبت اسناد، راهور، بانک ها)، می تواند این مرحله را به طور مؤثرتری انجام دهد.
• پیشگیری از تضییع حقوق موکل و اشتباهات شکلی: یک اشتباه کوچک در نگارش درخواست، عدم پیوست مدارک ضروری یا تعیین اشتباه مرجع صالح، می تواند فرآیند را متوقف یا به تأخیر بیندازد. وکیل با دقت و دانش حقوقی خود، از بروز این اشتباهات جلوگیری می کند.
• قابلیت مواجهه تخصصی با اعتراضات ثالث اجرایی یا درخواست های توقیف عملیات اجرایی: در برخی موارد، اشخاص ثالث مدعی حقی بر اموال توقیف شده می شوند و اعتراض ثالث اجرایی مطرح می کنند. وکیل متخصص می تواند با تنظیم لوایح دفاعیه قوی و ارائه مستندات لازم، از حقوق موکل در برابر این اعتراضات دفاع کند.

انواع احکام قابل اجرا و نیاز به اجراییه

تمام احکام دادگاه ها نیازمند صدور اجراییه نیستند. شناخت این تمایز برای وکیل حیاتی است:

• احکام محکومیت: این احکام مستلزم انجام عملی از سوی محکوم علیه هستند و برای اجرای آن ها صدور اجراییه لازم است. مانند:
  • پرداخت وجه (مطالبه دین، خسارت، مهریه)
  • تسلیم مال (استرداد ملک، عین معین)
  • انجام تعهد (انتقال سند رسمی، فک رهن)
• موارد عدم نیاز به اجراییه: برخی از آرا یا اسناد، ماهیت اعلامی دارند یا به طریق دیگری اجرا می شوند و نیاز به صدور اجراییه به شیوه قانونی اجرای احکام مدنی ندارند. از جمله:
  • احکام اعلامی: احکامی که صرفاً وضعیت حقوقی را اعلام می کنند و مستلزم انجام عملی از سوی محکوم علیه نیستند، مانند اعلام اصالت یا بطلان سند (ماده 4 ق.ا.ا.م).
  • گزارش اصلاحی: این گزارش ها که نتیجه سازش طرفین هستند، خود به منزله رأی قطعی و قابل اجرا می باشند و مطابق ماده 27 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، مانند احکام دادگاه اجرا می شوند.
  • آرای هیئت های حل اختلاف: در برخی موارد، آرای صادره از مراجع غیرقضایی نیز به موجب قانون، از طریق اجرای احکام مدنی دادگستری اجرا می شوند و نیاز به اجراییه خاص دادگاه ندارند.
  • اسناد رسمی لازم الاجرا: مانند چک، سفته، یا مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، که مرجع صدور اجراییه متفاوت است.

شرایط قانونی و شکلی برای درخواست صدور اجراییه توسط وکیل

برای شرایط صدور اجراییه از طرف وکیل، رعایت دقیق الزامات ماهوی و شکلی که قانون گذار تعیین کرده است، اجتناب ناپذیر است. وکیل باید با تسلط کامل بر این شرایط، از بروز هرگونه نقص و تأخیر در روند اجراییه جلوگیری کند.

الف) شرایط ماهوی (اساسی)

این شرایط مربوط به ماهیت خود حکم و وضعیت آن هستند و پیش نیاز هرگونه اقدام اجرایی محسوب می شوند:

• قطعی شدن حکم: (ماده ۱ قانون اجرای احکام مدنی)

  صدور اجراییه منوط به قطعی شدن حکمی است که قرار است اجرا شود. مفهوم قطعی شدن حکم بسته به نوع رأی و مرجع صادرکننده آن متفاوت است. به طور خلاصه:

  • احکام صادره از دادگاه های بدوی: اگر ظرف مهلت های قانونی (۲۰ روز برای مقیم ایران و ۲ ماه برای مقیم خارج) مورد تجدیدنظرخواهی قرار نگیرند، قطعی می شوند. همچنین، احکامی که قابل تجدیدنظرخواهی نباشند (مانند دعاوی مالی زیر ۲۰ میلیون تومان، به استثنای دعاوی غیرمالی)، از ابتدا قطعی محسوب می شوند.
  • احکام صادره از دادگاه های تجدیدنظر: این احکام از زمان صدور قطعی هستند.
  • احکام صادره از دیوان عالی کشور: آرای این دیوان نیز به محض صدور قطعی تلقی می شوند.

  وکیل باید با بررسی دقیق وضعیت پرونده و تاریخ های ابلاغ، از قطعیت حکم اطمینان حاصل کند.

• ابلاغ حکم به محکوم علیه یا وکیل/قائم مقام قانونی وی: (ماده ۲ ق.ا.ا.م و ماده ۳۰۲ ق.آ.د.م)

  هیچ حکمی قابل اجرا نیست مگر اینکه به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده باشد. ابلاغ می تواند واقعی (دریافت مستقیم توسط شخص) یا قانونی (ابلاغ به خویشاوندان، خادم یا درج در روزنامه) باشد. تبصره ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی به ابلاغ آرای غیابی به محکوم علیه مجهول المکان از طریق آگهی در روزنامه اشاره دارد. وکیل باید تاریخ و چگونگی ابلاغ را به دقت بررسی کند، زیرا این تاریخ مبدأ محاسبه مهلت های قانونی برای محکوم علیه است.

• معین و روشن بودن موضوع حکم: (ماده ۳ ق.ا.ا.م)

  حکمی که موضوع آن مبهم یا نامعین باشد، قابل اجرا نیست. به عنوان مثال، حکمی که محکوم علیه را به پرداخت مقداری پول محکوم کند، بدون ذکر دقیق مبلغ، قابل اجرا نخواهد بود. وکیل باید مطمئن شود که مفاد حکم به اندازه ای شفاف و مشخص است که بتوان عملیات اجرایی را بر مبنای آن انجام داد.

• جنبه اجرایی داشتن حکم: (ماده ۴ ق.ا.ا.م)

  حکم باید مستلزم انجام عملی از سوی محکوم علیه باشد. احکام اعلامی (همانطور که قبلاً ذکر شد)، مانند اعلام صحت یک سند، چون انجام عملی را از محکوم علیه طلب نمی کنند، نیازی به صدور اجراییه ندارند. وکیل باید ماهیت حکم را بررسی کند تا مطمئن شود که اجرای آن از طریق سیستم اجراییه مدنی امکان پذیر است.

ب) شرایط شکلی و اقدامات اولیه وکیل

این شرایط به نحوه درخواست و مدارک لازم مربوط می شوند و وکیل در نحوه تنظیم درخواست اجراییه وکیل، باید آن ها را رعایت کند:

• تقاضای کتبی توسط وکیل: (ماده ۲ ق.ا.ا.م)

  درخواست صدور اجراییه باید به صورت کتبی توسط موکل یا وکیل او به دادگاه تقدیم شود. امروزه این درخواست معمولاً در قالب یک لایحه حقوقی تنظیم و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می گردد.

• مرجع صالح برای درخواست اجراییه: (ماده ۵ ق.ا.ا.م)

  مرجع صالح برای صدور اجراییه، دادگاه بدوی صادرکننده رأی اصلی است. این نکته بسیار مهم است که حتی اگر حکم در مرحله تجدیدنظر قطعی شده باشد، درخواست اجراییه باید خطاب به همان شعبه بدوی که برای اولین بار رأی را صادر کرده بود، تقدیم شود.

• پیوست های ضروری:

  وکیل باید مطمئن شود که مدارک زیر به درخواست پیوست شده اند:

  • رونوشت مصدق حکم قطعی: ارائه یک نسخه کپی برابر اصل شده از دادنامه قطعی الزامی است.
  • وکالتنامه معتبر وکیل (با تمبر مالیاتی): وکالتنامه باید دارای اعتبار بوده و مطابق با قوانین، تمبر مالیاتی مربوطه را خورده باشد. هرگونه نقص در وکالتنامه می تواند منجر به صدور اخطار رفع نقص و تأخیر در پرونده شود.
• ثبت درخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

  در حال حاضر، تمامی درخواست های قضایی، از جمله درخواست صدور اجراییه، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا سامانه ثنا (خودکاربری وکلا) به ثبت برسند. وکیل باید با ورود به سامانه، لایحه و ضمائم را بارگذاری و درخواست را ثبت کند. این مرحله نیازمند دقت در انتخاب نوع خواسته و درج اطلاعات صحیح است.

• پرداخت هزینه های قانونی:

  شامل هزینه های دادرسی اولیه و هزینه های مربوط به صدور اجراییه. این هزینه ها باید بر اساس تعرفه های قانونی پرداخت شوند تا فرآیند ادامه یابد.

مراحل گام به گام درخواست صدور اجراییه توسط وکیل

فرآیند مراحل درخواست اجراییه توسط وکیل دادگستری، نیازمند دقت و پیگیری مستمر است. در ادامه، گام های اساسی این فرآیند از دیدگاه یک وکیل تشریح می شود:

۱. بررسی اولیه و جمع آوری مستندات

اولین گام برای وکیل، بررسی دقیق پرونده و جمع آوری تمامی مستندات لازم است. این مرحله شامل موارد زیر می شود:

• مطالعه دقیق پرونده و اطمینان از قطعیت و قابلیت اجرای حکم: وکیل باید تمامی اوراق پرونده را از بدو امر تا صدور رأی قطعی مطالعه کند. اطمینان از اینکه حکم قطعیت یافته و از نظر ماهیت، قابلیت اجرایی شدن را دارد، بسیار مهم است. همچنین، بررسی تاریخ ابلاغ رأی به محکوم علیه یا وکیل او برای اطمینان از سپری شدن مهلت های قانونی اعتراض ضروری است.
• دریافت رونوشت مصدق دادنامه قطعی: وکیل باید از شعبه صادرکننده رأی (یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی)، یک رونوشت مصدق (برابر اصل شده) از دادنامه قطعی دریافت کند. این سند، مهمترین پیوست درخواست اجراییه است.
• اطمینان از اعتبار و کامل بودن وکالتنامه: وکیل باید وکالتنامه خود را از نظر اعتبار، حدود اختیارات و همچنین الصاق تمبر مالیاتی مربوط به مرحله اجرای احکام، بررسی کند. در صورت نیاز به افزودن اختیارات جدید برای مرحله اجرا، باید نسبت به اخذ وکالتنامه تکمیلی یا تمدید آن اقدام نماید.

۲. تنظیم لایحه/فرم درخواست صدور اجراییه (با رویکرد وکیل)

تنظیم دقیق و صحیح لایحه درخواست، از اهمیت بالایی برخوردار است. این لایحه باید تمامی اطلاعات مورد نیاز را به صورت شفاف و مستند ارائه دهد. وکیل در نحوه تنظیم درخواست اجراییه وکیل باید نکات زیر را مد نظر داشته باشد:

• اهمیت دقت در درج مشخصات کامل وکیل، موکل، محکوم علیه: تمامی مشخصات از جمله نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره پروانه وکالت، و نشانی دقیق طرفین باید به صورت کامل و بدون اشتباه درج شود. هرگونه نقص در این بخش می تواند منجر به صدور اخطار رفع نقص گردد.
• نحوه درج اطلاعات دادنامه قطعی (شماره، تاریخ، موضوع محکومیت): شماره دقیق دادنامه، تاریخ صدور، مرجع صادرکننده (مثلاً شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی تهران)، و مهمتر از همه، موضوع دقیق محکومیت و مبلغ یا مورد آن به وضوح باید قید شود. توضیحات باید به گونه ای باشد که ابهامی در خصوص مفاد حکم وجود نداشته باشد.
• ذکر دلایل و مستندات قانونی: وکیل باید به مواد قانونی مرتبط با درخواست اجراییه، از جمله مواد ۱، ۲، ۳، ۴، و ۵ قانون اجرای احکام مدنی و ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی اشاره کند. این امر نشان دهنده تسلط وکیل بر مبانی حقوقی درخواست است.
• خواسته صریح: خواسته باید به طور واضح و بدون ابهام بیان شود: تقاضای صدور و ابلاغ اجراییه و پیگیری مراحل اجرایی تا حصول نتیجه مطلوب.

۳. ثبت درخواست در سامانه ثنا و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

در این مرحله، وکیل باید درخواست خود را به صورت الکترونیکی ثبت کند:

• ورود به سامانه خودکاربری وکلا: وکیل از طریق نام کاربری و رمز عبور خود در سامانه ثنا، وارد بخش خودکاربری می شود.
• مراحل انتخاب موضوع و بارگذاری لایحه و ضمائم: از میان گزینه های موجود، موضوع درخواست صدور اجراییه را انتخاب کرده و لایحه تنظیم شده و رونوشت مصدق دادنامه قطعی و وکالتنامه را در فرمت های مجاز (معمولاً PDF) بارگذاری می کند.
• تکمیل اطلاعات خواهان (موکل) و خوانده (محکوم علیه): تمامی اطلاعات مربوط به طرفین دعوا باید به دقت و مطابق با اطلاعات موجود در پرونده اصلی تکمیل شود.
• تایید نهایی و اخذ کد رهگیری: پس از بررسی نهایی اطلاعات و اطمینان از صحت آن ها، درخواست تأیید شده و یک کد رهگیری به وکیل ارائه می شود که برای پیگیری های بعدی لازم است.

۴. پیگیری صدور اجراییه از قسمت اجرا

پس از ثبت درخواست، وکیل باید پیگیری اجراییه پس از صدور توسط وکیل را ادامه دهد:

• نقش و وظایف مدیر دفتر دادگاه و قسمت اجرا: درخواست به مدیر دفتر دادگاه صادرکننده حکم ارسال می شود. مدیر دفتر پس از بررسی درخواست و انطباق آن با حکم قطعی، دستور صدور اجراییه را صادر می کند. سپس برگ اجراییه توسط کارمندان قسمت اجرا تنظیم می شود.
• بررسی صحت مندرجات اجراییه (ماده ۶ ق.ا.ا.م): وکیل باید پس از صدور اجراییه، مندرجات آن را به دقت بررسی کند تا از مطابقت کامل با حکم قطعی و اطلاعات درج شده در لایحه درخواست، اطمینان حاصل کند. اجراییه باید حاوی نام و نام خانوادگی و محل اقامت محکوم له و محکوم علیه، مشخصات حکم و موضوع آن باشد.
• تعداد برگه های اجراییه (ماده ۷ ق.ا.ا.م): برگه های اجراییه به تعداد محکوم علیهم به علاوه دو نسخه صادر می شود. یک نسخه در پرونده دعوی، یک نسخه پس از ابلاغ به محکوم علیه در پرونده اجرایی، و یک نسخه نیز در موقع ابلاغ به محکوم علیه تسلیم می گردد.

۵. پیگیری ابلاغ اجراییه و شروع عملیات اجرایی

آخرین گام در این مرحله، ابلاغ اجراییه وکیل و آغاز رسمی فرآیند اجرا است:

• نحوه ابلاغ اجراییه (ماده ۸ و ۹ ق.ا.ا.م): ابلاغ اجراییه طبق مقررات آیین دادرسی مدنی صورت می گیرد. وکیل باید پیگیر ابلاغ صحیح و قانونی اجراییه به محکوم علیه باشد. آخرین محل ابلاغ به محکوم علیه در پرونده دادرسی برای ابلاغ اجراییه معتبر است.
• مهلت ۱۰ روزه محکوم علیه برای اجرای اختیاری حکم (ماده ۳۴ ق.ا.ا.م): پس از ابلاغ اجراییه، محکوم علیه ۱۰ روز فرصت دارد تا حکم را به صورت اختیاری اجرا کند. در این مدت، عملیات اجرایی صورت نمی گیرد. وکیل می تواند این موضوع را به موکل خود اطلاع دهد.
• توضیحات مربوط به ابلاغ به مجهول المکان: در مواردی که محکوم علیه مجهول المکان باشد، مفاد اجراییه یک نوبت به ترتیب مقرر در مواد ۱۱۸ و ۱۱۹ ق.آ.د.م آگهی می گردد و ده روز پس از آن به موقع اجرا گذاشته می شود. وکیل باید این روند را پیگیری کند و از موکل خود بخواهد هزینه های مربوط به آگهی را تأمین نماید.

مرحله اجرای احکام، نبض نهایی دادرسی است. وکیل دادگستری با تخصص خود، نه تنها جریان اجرای حکم را تسریع می بخشد، بلکه تضمین می کند که حقوق موکل به طور کامل و بدون نقص احقاق شود و از هرگونه مانع و پیچیدگی حقوقی در این مسیر جلوگیری می کند.

نکات تخصصی وکلای دادگستری در مرحله درخواست و اجرای اجراییه

پس از صدور و ابلاغ اجراییه، نقش وکیل وارد فاز عملیاتی تری می شود که نیازمند دانش و تجربه حقوقی عمیق است. این بخش به تفصیل به وظایف وکیل در مرحله اجرای احکام و نکات کلیدی برای وکلای دادگستری می پردازد.

اشتباهات رایج وکلا و راهکارهای پیشگیری

تجربه نشان داده است که برخی اشتباهات تکراری می تواند فرآیند اجراییه را دچار اختلال کند. وکیل آگاه باید از آن ها اجتناب ورزد:

• عدم بررسی کامل قطعی بودن حکم یا ابلاغ آن: عجله در درخواست اجراییه بدون اطمینان ۱۰۰ درصدی از قطعیت حکم یا ابلاغ صحیح آن، منجر به رد درخواست یا توقف عملیات خواهد شد. وکیل باید گواهی قطعیت و تاریخ ابلاغ را به دقت بررسی کند.
• نقص در وکالتنامه (عدم تمبر مالیاتی، عدم ذکر اختیارات): وکالتنامه باید علاوه بر داشتن تمبر مالیاتی مربوط به مرحله اجرا، صراحتاً اختیارات مربوط به پیگیری اجرای حکم، توقیف اموال و سایر اقدامات اجرایی را شامل شود. در غیر این صورت، نیازمند اخذ وکالتنامه تکمیلی خواهد بود.
• عدم دقت در نگارش مشخصات در لایحه درخواست: حتی یک اشتباه جزئی در کد ملی، نام یا نشانی طرفین می تواند منجر به ایراد شکلی و تأخیر شود. وکیل باید لایحه را چندین بار بازبینی کند.
• عدم پیوست رونوشت مصدق حکم: فراموشی پیوست کردن رونوشت برابر اصل شده دادنامه قطعی یا ارائه نسخه غیرمصدق، از اشتباهات رایج است.
• اشتباه در تعیین مرجع صالح: همانطور که ذکر شد، مرجع صالح دادگاه بدوی صادرکننده رأی اصلی است، نه دادگاه تجدیدنظر یا دادگاه محل اقامت محکوم علیه.

اختیارات و وظایف وکیل پس از صدور اجراییه

پس از صدور اجراییه، وظایف وکیل گسترده تر می شود و وی باید فعالانه در پیگیری اجراییه پس از صدور توسط وکیل ایفای نقش کند:

• معرفی اموال محکوم علیه جهت توقیف: وکیل باید با تحقیق و بررسی، اموال منقول و غیرمنقول محکوم علیه را شناسایی و به قسمت اجرای احکام معرفی کند. این شامل اموال ثبت شده (ملک، خودرو)، حساب های بانکی، سهام، و مطالبات می شود. اینجاست که توقیف اموال در اجرای حکم توسط وکیل عملاً آغاز می شود.
• درخواست ممنوع الخروجی (در صورت لزوم): در صورتی که محکوم علیه اموال کافی برای اجرای حکم را نداشته باشد یا احتمال فرار او از کشور وجود داشته باشد، وکیل می تواند با رعایت شرایط قانونی درخواست ممنوع الخروجی وی را مطرح کند.
• درخواست استعلام از مراجع مختلف (بانک ها، ثبت اسناد، راهور): وکیل می تواند از طریق قسمت اجرا، درخواست استعلام از بانک مرکزی (جهت شناسایی حساب ها)، سازمان ثبت اسناد و املاک (جهت شناسایی املاک)، راهور (جهت شناسایی خودرو) و سایر مراجع را مطرح کند تا اموال محکوم علیه شناسایی و توقیف شوند.
• مواجهه با اعتراض ثالث اجرایی: در صورت طرح اعتراض ثالث اجرایی نسبت به اموال توقیف شده، وکیل موظف است ضمن بررسی مستندات معترض ثالث، با تنظیم لایحه دفاعیه قوی و ارائه دلایل، از حقوق موکل خود دفاع کند.
• نقش وکیل در تعیین کارشناس و ارزیابی اموال: در مواردی که نیاز به ارزیابی اموال توقیف شده باشد، وکیل می تواند در فرآیند انتخاب کارشناس و نظارت بر ارزیابی صحیح اموال دخالت داشته باشد.

موارد خاص صدور اجراییه

در برخی شرایط، فرآیند صدور اجراییه دارای جزئیات خاصی است که وکیل باید به آن ها مسلط باشد:

• احکام مربوط به اسناد رسمی (چک، سفته، مهریه از طریق اجرای ثبت): اجرای اسناد لازم الاجرای رسمی، مانند چک و سفته، یا وصول مهریه از طریق اجرای ثبت، مستلزم مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک و طی کردن مراحل خاص آن اداره است و تابع قانون اجرای احکام مدنی دادگاه ها نیست.
• اجراییه آرای داوری: آرای داوری پس از تأیید دادگاه صالح، مانند احکام قطعی دادگاه ها قابل اجرا هستند و برای اجرای آن ها باید درخواست صدور اجراییه به دادگاه تأییدکننده رأی داوری تقدیم شود.
• اجراییه احکام خارجی: اجرای احکام صادره از دادگاه های خارجی در ایران، تابع کنوانسیون های بین المللی و قوانین داخلی خاص خود است که نیازمند طی تشریفات پیچیده تری از جمله تنفیذ حکم در دادگاه های ایران است.
• حجر یا فوت محکوم علیه/محکوم له (ماده ۱۰ ق.ا.ا.م): اگر محکوم علیه یا محکوم له قبل از ابلاغ اجراییه محجور یا فوت شود، اجراییه حسب مورد به ولی، قیم، امین، وصی، ورثه یا مدیر ترکه او ابلاغ می گردد. وکیل باید در چنین شرایطی، اقدامات لازم برای شناسایی قائم مقام قانونی را انجام دهد.

تفاوت اساسی درخواست اجراییه توسط موکل (اصیل) و وکیل

گرچه موکل (اصیل) نیز حق درخواست اجراییه را دارد، اما تفاوت های عمده ای در نحوه و کارایی این درخواست وجود دارد که اهمیت تفاوت درخواست اجراییه شخص و وکیل را نشان می دهد:

• مزایای سپردن کار به وکیل: تخصص حقوقی، آشنایی با رویه های اداری، سرعت عمل، توانایی شناسایی و پیگیری اموال، کاهش استرس و مشغله برای موکل و توانایی مواجهه با اعتراضات و موانع حقوقی، از جمله مزایای اصلی سپردن این کار به وکیل است.
• جنبه های شکلی خاص برای وکیل: وکیل باید وکالتنامه معتبر و دارای تمبر مالیاتی ارائه دهد و در لایحه درخواست، مشخصات خود و حدود اختیاراتش را به صراحت ذکر کند. این در حالی است که موکل نیازی به این موارد ندارد، اما در عوض فاقد تخصص حقوقی لازم است.

ابطال یا تصحیح اجراییه

(ماده ۱۱ ق.ا.ا.م) هرگاه در صدور اجراییه اشتباهی شده باشد، دادگاه می تواند رأساً یا به درخواست هر یک از طرفین، اجراییه را ابطال یا تصحیح نماید یا عملیات اجرایی را الغاء کند. وکیل باید در صورت مشاهده هرگونه اشتباه در اجراییه صادره، فوراً نسبت به درخواست تصحیح یا ابطال آن اقدام کند تا از تضییع حقوق موکل جلوگیری شود.

نمونه لایحه/فرم درخواست صدور اجراییه توسط وکیل (تخصصی)

در ادامه، یک نمونه کامل و دقیق از لایحه نمونه لایحه درخواست اجراییه توسط وکیل ارائه می گردد که شامل تمامی نکات ذکر شده در بخش های قبل است و وکلای محترم می توانند با پر کردن اطلاعات مربوط به پرونده، از آن استفاده کنند.

سربرگ (نام و مشخصات دفتر وکیل/موسسه حقوقی)
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]

موضوع: درخواست صدور اجراییه از طرف وکیل

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی وکیل]، وکیل پایه یک دادگستری به شماره پروانه [شماره پروانه] و عضو کانون/مرکز [نام کانون/مرکز]، به وکالت از موکل خود آقای/خانم [نام و نام خانوادگی موکل] فرزند [نام پدر موکل] با کد ملی [کد ملی موکل] و نشانی [نشانی کامل موکل]، به استناد وکالتنامه رسمی شماره [شماره وکالتنامه] مورخ [تاریخ وکالتنامه] که تصویر مصدق آن به پیوست تقدیم می گردد، موارد ذیل را در خصوص پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده اصلی] به استحضار آن دادگاه محترم می رساند:

۱. مشخصات دادنامه قطعی که تقاضای صدور اجراییه آن می شود:

• شماره دادنامه: [شماره دقیق دادنامه]
• تاریخ صدور: [تاریخ صدور دادنامه]
• مرجع صادرکننده: [شعبه و دادگاه صادرکننده رأی (مثال: شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان تهران)]
• موضوع محکومیت: [موضوع دقیق محکومیت و مبلغ یا مورد آن به وضوح ذکر شود. مثال: محکومیت خوانده آقای/خانم (نام و نام خانوادگی محکوم علیه) به پرداخت مبلغ (عدد به ریال) ریال اصل خواسته بابت (مثال: وجه چک به شماره…) و نیز پرداخت خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی در حق موکل اینجانب.]
• تاریخ ابلاغ دادنامه به محکوم علیه یا وکیل ایشان (در صورت اطلاع): [تاریخ دقیق ابلاغ]

۲. مشخصات محکوم علیه:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی کامل محکوم علیه]
• فرزند: [نام پدر محکوم علیه]
• کد ملی: [کد ملی محکوم علیه]
• نشانی: [آخرین نشانی کامل و دقیق محکوم علیه که در پرونده موجود است.]

۳. دلایل و مستندات قانونی درخواست:

• دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] فوق الذکر و عدم اجرای مفاد آن توسط محکوم علیه در مهلت های قانونی؛
• مواد ۱، ۲، ۳، ۴، و ۵ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶؛
• ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی.

۴. خواسته وکیل:

• لذا با عنایت به قطعیت دادنامه صادره و عدم اجرای ارادی مفاد آن توسط محکوم علیه، مستنداً به قوانین فوق الذکر، از محضر دادگاه محترم تقاضای صدور برگ اجراییه و ابلاغ آن به محکوم علیه وفق مقررات و پیگیری مراحل اجرایی تا وصول کامل محکوم به و حصول نتیجه مطلوب در حق موکل مورد استدعاست.

با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی وکیل: [نام و نام خانوادگی وکیل]
شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه وکالت]
شماره تماس: [شماره تماس وکیل]
امضاء وکیل:
تاریخ:

پیوست ها:

1. تصویر مصدق دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه].
2. تصویر مصدق وکالتنامه وکیل.

نتیجه گیری

فرآیند درخواست صدور اجراییه توسط وکیل، که گام نهایی برای تحقق عملی حقوق موکلین است، به دلیل ماهیت پیچیده و ظرایف حقوقی و اداری خود، نیازمند تخصص و دقت فراوان وکیل دادگستری است. از بررسی دقیق قطعیت و قابلیت اجرای حکم تا تنظیم صحیح لایحه درخواست، ثبت الکترونیکی و پیگیری اجراییه پس از صدور توسط وکیل، هر مرحله ای دارای اهمیت خاص خود بوده و اشتباه در آن می تواند به تأخیر یا حتی تضییع حقوق موکل منجر شود. حضور یک وکیل مجرب نه تنها تضمین کننده رعایت تمامی اصول قانونی است، بلکه با شناخت دقیق از رویه های اجرایی و قابلیت توقیف اموال در اجرای حکم توسط وکیل، می تواند در تسریع روند و احقاق کامل و مؤثر حقوق موکل نقش حیاتی ایفا کند.

وکیل متخصص در این مرحله، به عنوان راهنمایی آگاه و قدرتمند، موکل خود را در پیچ و خم های اجرای حکم یاری می کند و با مدیریت چالش هایی نظیر اعتراضات ثالث اجرایی یا شناسایی اموال محکوم علیه، مسیر وصول مطالبات را هموار می سازد. تجربه نشان داده است که سرمایه گذاری بر تخصص وکیل در این مرحله، نتایج مطلوب تر و مطمئن تری را به ارمغان می آورد.

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه اجرای احکام و یا سپردن پرونده های خود به وکلای مجرب ما، هم اکنون با ما تماس بگیرید. همچنین، برای دسترسی به به روزترین مقالات حقوقی و نمونه لوایح کاربردی، وب سایت ما را دنبال کنید.