آجرهای خوب یکی از مهمترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساخت و ساز هستند. در اشکال مستطیلی و دارای ابعاد استاندارد موجود است. آجر از مواد طبیعی (خشت) ساخته می شود و از سال ها قبل در ساخت و ساز استفاده می شود. بنایی آجری یک هنر عالی در ساخت و ساز است که در آن آجرها به طور سیستماتیک از نظر اتصال، اتصال و تکمیل چیده می شوند. در بنایی آجرها با کمک ملات (سیمان + ماسه + آب) به یکدیگر چسبانده می شوند. استحکام بنایی آجر عمدتاً به کیفیت آجر و نوع ملات بستگی دارد.
قبل از استفاده، آجرها را در آب خیس کنید. از آنجایی که آجر در مقادیر زیاد استفاده می شود، این کار آسانی نیست. بنابراین، می خواهیم بدانیم روش صحیح خیساندن آجرها در آب چیست – چه مدت باید خیس شوند و چگونه می توان زمان خیساندن انواع آجرهایی را که ممکن است از انواع مختلف زمین ساخته شوند تعیین کرد؟
آجرها را باید قبل از استفاده برای مدتی در آب خیس کنید که به اندازه کافی آب به تمام عمق آجر نفوذ کند. دوره خیساندن به طور کلی حداقل شش ساعت است. دوره خیساندن را می توان با یک آزمایش میدانی ساده در محل تعیین کرد.
آجرها را برای دوره های مختلف در آب خیس می کنند و سپس می شکنند تا میزان نفوذ آب را پیدا کنند. حداقل دوره ای که مربوط به خیساندن کامل است، یک دوره مجاز خواهد بود. اگر آجرها برای مدت زمان مورد نیاز در آبی که مرتباً تعویض می‌شود خیس شوند، نمک‌های محلول در می‌شوند و گل‌دهی بعدی کاهش می‌یابد. خیس شدن آجرها به حذف کثیفی، ماسه و گرد و غبار از آنها کمک می‌کند.
خیس کردن آجر چیست؟
وقتی جسمی با غوطه ور کردن آن در مایع کاملاً خیس می شود به آن خیساندن می گویند. خیس کردن کامل آجر نسوز نما یعنی اشباع شدن با غوطه وری در آب به آن خیس کردن آجر می گویند.
چرا آجرها را باید در آب خیس کرد؟
الف) وقتی آجر در آب خیس شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
آجر ذاتاً متخلخل است و از این رو تمایل به جذب آب یا رطوبت دارد. تخلخل، قابلیت رهاسازی و جذب رطوبت است و از خواص مهم و مفید آجر است.
- هنگامی که آجر در آب خیس می شود، آجر آب را جذب می کند و هوا آزاد می کند به طوری که وقتی در بنایی استفاده می شود و روی ملات مرطوب قرار می گیرد، دیگر آبی از ملات مرطوب جذب نمی کند. اما اگر خشک باشد یعنی در آب خیس نشود شروع به جذب آب از ملات می کند. بنابراین به دلیل از دست رفتن آب از ملات، هیدراتاسیون سیمان صورت نمی گیرد و ملات استحکام نمی یابد. بنابراین، در ایجاد پیوند قوی بین آجر و ملات شکست خواهد خورد. در نهایت باعث ضعیف شدن چسبندگی دیوار بنایی می شود.
- خیساندن همچنین به از بین بردن کثیفی، گرد و غبار، ماسه و به ویژه هر نوع نمک محلول دیگری که باعث شکوفه می شود کمک می کند.
- اگر آجرها به مدت لازم در آب خیسانده شوند، نمک محلول در آجرها شسته می‌شود و متعاقباً از شکوفایی آن کاسته می‌شود.
خیساندن معمولا مکیدن آب از ملات مرطوب توسط آجر را کاهش می دهد، در غیر این صورت ملات به زودی خشک می شود و قبل از رسیدن به هر گونه استحکامی خرد می شود.
(ب) اگر آجرها در آب خیس نشوند چه اتفاقی می افتد؟
- آجرها از مواد طبیعی (خاک رس) ساخته می شوند و سپس برای دستیابی به استحکام در دمای بالا سوزانده می شوند. زمانی که از آجر در ساختمان سازی استفاده می شود، خشک است و زمانی که آجر در آب خیس نمی شود، آب زیادی را از ملات سیمان جذب می کند. بنابراین نسبت آب به ملات کاهش می‌یابد در نتیجه ملات ضعیف می‌شود و ملات به دلیل کمبود آب کافی برای هیدراتاسیون سیمان در ملات، نمی‌تواند بین آجرها پیوند ایجاد کند (هیدراتاسیون سیمان یک فرآیند شیمیایی بین سیمان است. ذرات و آب، و این فرآیند زمانی شروع می شود که آب به سیمان اضافه می شود که مقدار مشخصی گرما تولید می کند).
- همچنین بر نسبت آب سیمان ملات و محتوای آب مورد نیاز برای ساخت ملات قابل کار برای تأثیر می گذارد. نسبت سیمان آب نیز برای استحکام و چسبندگی ملات مهم است. وقتی نسبت آب سیمان بهینه نباشد ملات ضعیف می شود و قابل کار نمی ماند. در نهایت باعث ضعیف شدن بنایی و کاهش استحکام بنایی می شود.
به دلایل فوق، لازم است آجرها را قبل از چیدن در آب خیس کنید.
آجر قبل از استفاده چقدر باید در آب خیس شود؟
آجرها مصالح ساختمانی متخلخل هستند، بنابراین زمان خیساندن آجرها به تخلخل آنها بستگی دارد. هنگامی که آجرها بسیار متخلخل هستند، به سرعت خیس می شوند و در مقایسه با آجرهای کمتر متخلخل به خیساندن کمتری نیاز دارند. مدت خیساندن آجر به شرایط آب و هوایی نیز بستگی دارد.
خیس کردن آجر با پاشیدن آب یک روش رایج است. اما این روش ممکن است نتیجه ای نداشته باشد. لازم است آجرها کاملاً از آب اشباع شوند. آجرها را باید آنقدر خیس کنید که حتی یک قطره آب را جذب نکند.
آجرها را باید قبل از استفاده برای مدتی در آب خیس کنید تا آب در تمام عمق آجرها نفوذ کند. معمولاً توصیه می شود آجرها را حداقل 12 ساعت خیس کنید. خیساندن آجرها باید تا پایان حباب هوا ادامه یابد.
جذب آب مجاز برای همه آجرهای رسی 12 تا 20 درصد وزن آن است. به خاطر داشته باشید: پس از خیساندن آجرها در آب، آجرهای خوب در هنگام خشک شدن، رسوبات نمک سفید را نشان نمی دهند.
چگونه آجر را در آب خیس کنیم؟
بهترین راه برای انجام این کار استفاده از درام برای خیساندن آجر است. آجرها را داخل درام یا مخزن قرار دهید و آن را کاملاً با آب پر کنید و اجازه دهید خیساندن اتفاق بیفتد.
روش جایگزین دوم این است که آجرها را می‌توان به اندازه کافی در پشته‌ها با پاشیدن زیاد آب تمیز روی آجرها در فواصل زمانی معین برای مدتی نه کمتر از شش تا هشت ساعت خیس کرد.
در ساختمان های چند طبقه نمی توان در طبقه همکف آجر را در آب خیس کرد و به طبقات دیگر برد. از این رو ترتیبات لازم را برای مخزن ذخیره موقت آب در هر طبقه انجام دهید.
هر روز آن مقدار آجر را در یک مخزن آب قرار دهید که برای روز بعد لازم است. روز بعد آنها را حداقل یک ساعت قبل از شروع کار بنایی از آب خارج کنید تا آب اضافی از آجرها خارج شود.
آجرهای خیس شده را باید در مکانی تمیز قرار دهید که دوباره با خاک، خاک و غیره تماس نداشته باشند. به یاد داشته باشید:
- آجرهای خیس شده باید از قبل از مخزن آب خارج شوند تا پوست آجر در زمان گذاشتن واقعی خشک بماند.
- آجرها نباید در زمان استفاده خیلی مرطوب باشند، زیرا احتمال لغزش روی بستر ملات وجود دارد. همچنین در صورت خیس بودن آجرها، چسبندگی مناسب آجرها به ملات امکان پذیر نخواهد بود.
اینها دلایل مهم خیساندن آجر در آب قبل از استفاده در ساختمان هستند. این مهم ترین روشی است که قبل از ساختن هر خانه خود انجام دهید.
قبل انتخاب انواع و انواع با کارشناسان شهر آجر با به خیساندن آجرها در آب پیش از دیوارچینی، زنجاب کردن آجر میگویند. در ادامه ضمن ارائه تعریف کامل‌تری از زنجاب کردن آجر، فواید و دلیل انجام این کار و نحوه زنجاب کردن را بررسی خواهیم کرد.
از قدیمی‌ترین و پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی است. اگر دقت کرده باشید دیوارهای آجری ساختمان‌های قدیمی به این راحتی‌ها و با وسایلی مانند پتک تخریب نمی‌شوند و برای تخریب آنها باید از تجهیزات برقی استفاده کرد. دلیل این امر نیز این است که در قدیم آجرها را زنجاب می‌کردند.
زنجاب کردن در لغت به معنای اشباع شده با آب و آجر زنجاب شده آجری است که در آب خیسانده شده است. پختن آجرها در کوره باعث می‌شود که آب موجود در آجرها کاملا گرفته شود. برای همین نیاز است که این آب از دست رفته را به نحوی به آجر برگرداند. به همین منظور هم از زنجاب کردن آجر استفاده می‌شود.
برای زنجاب کردن آجر، پیش از شروع ، آجرها را به مدت 45 دقیقه در آب می‌خیسانند و سپس اقدام به آجرچینی می‌کنند. زنجاب کردن رطوبت مورد نیاز آجرها را تامین می‌کند. این کار باعث می‌شود در هنگام آجرچینی، آجرها رطوبت ملات را از درون آن نکشند و ملات حداکثر قدرت چسبندگی خود را حفظ کند. همین امر هم باعث می‌شود که مقاومت دیوار آجری بسیار بالا باشد و به همین راحتی‌ها در هم نشکند.
ضرورت زنجاب کردن آجر
همان طور که اشاره کردیم، آجر در هنگام پخته شدن رطوبت خود را از دست می‌دهد و از آنجایی که آجر ذاتا متخلخل است، تمایل به جذب آب دارد. اگر آجر را بدون زنجاب کردن در دیوارچینی استفاده کنیم، آب موجود در ملات را به خود جذب می‌کند و باعث کاهش نسبت آب به ملات می‌شود؛ کاهش میزان آب در ملات هم باعث می‌شود که فرایند هیدراتاسیون سیمان به خوبی صورت نگیرد و قدرت چسبندگی ملات کم و در نهایت استحکام دیوار کاهش یابد.
از دیگر فوایدی که زنجاب کردن آجر دارد این است که غوطه ور کردن آن در آب باعث از بین رفتن کثیفی‌ها و آلودگی‌هایی مثل گرد و غبار و ماسه و نمک آجر می‌شود. این موضوع هم به چسبندگی بهتر آجر و ملات کمک می‌کند و هم از شوره زدن آتی آجر جلوگیری می‌کند.
زنجاب کردن آجر همچنین می‌تواند از آلوئک آجر جلوگیری کند. آلوئک به معنای لب پر شدن آجر به دلیل وجود ناخالصی (مثل آهک) در خاک آجر است. بهترین روش برای جلوگیری از آلوئک آجر، زنجاب کردن و خیساندن آن در آب است.
نحوه زنجاب کردن آجر
در زنجاب کردن آجر هم آبی که استفاده می‌کنیم اهمیت دارد و هم ظرفی که در آن آجرها را خیس می‌کنیم. آبی که برای زنجاب کردن آجر استفاده می‌کنیم باید کاملا تمیز و فاقد املاح معدنی و سولفاتی باشد. برای زنجاب کردن نباید تنها به آب پاشیدن روی آجر اکتفا کرد. بلکه باید آجرها را به طور کامل در ظرف‌های پلاستیکی یا استانبولی یا هر ظرف تمیز مناسب دیگری به مدت کافی خیس کرد.
برای زنجاب کردن، آجرها باید کامل در آب قرار بگیرند و برای مدت زمان معینی به صورت ثابت و بدون تکان خوردن در آن ظرفی که برای آنها در نظر گرفته شده است بمانند. در زنجاب کردن آجر باید به طور کامل سیراب شود تا توانایی جذب یک قطره‌ی دیگر آب را هم نداشته باشد.
مدت زمان زنجاب کردن آجر
آجرها باید آنقدر خیس بخورند که دیگر توانایی جذب یک قطره آب هم نداشته باشند. نظر برخی از افراد این است که برای زنجاب کردن آجر 45 دقیقه تا 1 ساعت زمان کافی است و برخی دیگر میگویند آجرها را باید 12 ساعت در آب گذاشت. نکته‌ای که وجود دارد این است که آجرهایی که تخلخل بیشتر دارند، زودتر سیراب می‌شوند و آجرهایی که تخلخل آنها کمتر است، زمان بیشتری برای سیراب شدن نیاز دارند.
برای این که بدانید آجرهای شما به چه مقدار زمانی برای زنجاب شدن نیاز دارند می‌توانید برای نمونه چند تا آنها را خیس کنید و بعد از گذشت مدت زمانی آنها را بشکنید تا ببینید چقدر آب جذب کرده‌اند. البته مدت زمان مورد نیاز برای زنجاب کردن به شرایط آب و هوایی هم بستگی دارد.
آجرها نه باید بیش از حد در آب بمانند و نه کمتر از حد نیاز. کمتر ماندن آجرها در آب باعث می‌شود که به خوبی سیراب نشوند و باز هم آب ملات را به خود جذب کنند و بیش از حد ماندن آجرها در آب نیز باعث می‌شود که بافت آجر دچار مشکل شود و آن حالت خشکی که برای دیوار چینی و اجرای آجر نما نیاز است را نداشته باشند.
نحوه‌ی کارکرد زنجاب کردن
بنا بر تحقیقاتی که انجام شده است، زنجاب کردن می‌تواند مقاومت ضربه‌ای آجر را تا حدود 70 برابر افزایش دهد. اما زنجاب کردن به چه صورت باعث افزایش مقاومت ضربه‌ای می‌شود؟ زنجاب کردن به دو طریق باعث افزایش چسبندگی ملات و آجر و افزایش استحکام آنها می‌شود:
- با زنجاب کردن آجر دیگر خشک نیست که آب موجود در ملات را به خود جذب کند و با خشک شدن سریع ملات مانع خاصیت چسبندگی آن شود.
- آبی که در ملات سیمانی و آجر وجود دارد، طی واکنش شیمیایی هیدراتاسیون، باعث یکپارچه شدن بافت دیوار خواهد شد.
جمع بندی
آجر از مصالح ساختمانی است که از زمان‌های بسیار قدیم در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده بوده است. امروزه از آجرها برای دیوار چینی، اجرای نما، و غیره استفاده می‌کنند. از روش‌هایی که در قدیم برای افزایش استحکام آجرها استفاده می‌کردند، زنجاب کردن آجر بوده است.
در زنجاب کردن آجرها را پیش از دیوار چینی به طور کامل در آب قرار می‌دهند تا آجر آب را به خود جذب کرده و سیراب شود. این کار باعث می‌شود که آجرها آب موجود در ملات سیمانی را به خود جذب نکنند و چسبندگی و استحکام آن را کاهش ندهند.
شما می‌توانید برای اطلاع از و خرید آجر به صورت آنلاین به وبسایت سیوان لند مراجعه کرده و سفارش خود را ثبت کنید.
به این نوشته امتیاز دهید !
شماره تماس بگیرید و با آگاهی کامل انتخاب کنید.