اصول نورپردازی و روشنایی سوله و کارگاه

روشنایی سوله و روشنایی کارگاه ها در حال تغییرات اساسی است. تکنولوژی در ساخت سوله بسیار پیشرفت کرده است. زمانی که یک واحد صنعتی قصد دارد سوله و یا کارگاهی را راه اندازی کند، در زمینه تاسیسات با انتخاب های متفاوتی روبرو می شود. یکی از این موارد مهم تاسیساتی، بحث روشنایی سوله و روشنایی کارگاه است. وقتی از روشنایی سوله صحبت می کنیم به خوبی می دانیم که این بخش از هزینه ها برای همیشه ادامه دارد. هر شرکت صنعتی باید به صورت دوره ای، مبالغ قبض برق را پرداخت کند و قسمتی از این مبلغ مربوط به هزینه های روشنایی است.

مدیران کارگاه ها به خوبی می دانند که کمتر دستگاهی برای همیشه فعال است، اما تنها هزینه ای که همیشه ادامه دار خواهد بود هزینه روشنایی کارگاه است.
عامل دیگری که بحث روشنایی کارگاه را مورد توجه قرار می دهد، افزایش بازدهی کارکنان کارگاه است. نور محیط یکی از اثر گذارترین موارد روی راندمان کاری کارگرها است و می تواند در سرعت و دقت عملکرد آنها تاثیر مستقیم داشته باشد.
شرکت نورپردازی نورنگار، در ادامه این مقاله، به بررسی نکات مهمی می پردازد که رعایت آنها در روشنایی سوله و روشنایی کارگاه ضروری است.

در طراحی خرپا با قوطی به‌صورت دو شیب، دو خرپای تک‌شیب از سمت ضلع قائمه کنار یکدیگر قرار داده می‌شود. به همین علت، طول دو شیب این خرپا با یکدیگر برابر خواهد بود. برای محاسبه ارتفاع این نوع خرپا، باید ابتدا طول ضلع پایین تقسیم بر عدد 2 و سپس حاصل در شیب خرپا ضرب شود. برای مثال اگر طول قاعده خرپا 10 متر و شیب آن 25 درصد باشد، باید با ارتفاع 125 سانتی‌متر (1.25 متر) ساخته شود.

۱- نور خورشید بهترین نور برای هر فضای کاری از جمله روشنایی کارگاه است. پنجره ها و نورنگیر ها باید در موقعیتی باشند که از نور روز بیشترین بهره برداری را داشته باشیم.

روشنایی سوله های تولیدی باید به نحوی باشد که از نور روز بیشترین استفاده صورت گیرد. با این روش علاوه بر اینکه در هزینه روشنایی سوله صرفه جویی می شود، کیفیت نور در هنگام روز کاری بیشتر می شود. پنجره ها و نورگیر ها باید طوری تعبیه شوند که نور خورشید به خوبی سالن تولید را در بر گیرد.
قبلا در مقاله “” گفتیم که نور خورشید مزیت های فراوانی برای بدن انسان دارد. همچنین اشاره کردیم که نور نامناسب محل کار و عدم بهره گیری از نور روز می تواند باعث خستگی و افسردگی کارکنان شود.

۲- نوع و رنگ متریال به کار رفته در دیواره ها و سقف ارتباط نامستقیمی با روشنایی کارگاه دارد! هر چراغ سوله ای نور خود را به جهت های مختلفی می تاباند و باید از بازتاب این نور ها استفاده شود.

در روشنایی کارگاه باید در نظر داشته باشیم که جنس دیواره ها و سقف و رنگ آنها می تواند نورهای اتلافی را بازتاب دهد و محیط کار را روشن تر کند. تجربه های میدانی نشان داده اند که اگر رنگ روشن و بازتاب دهنده ای برای متریال دیوار و سقف استفاده شود چیزی در حدود ۷۰ درصد از نورهای تابیده شده به سطح آنها بازتاب می شوند. این در حالیست که اگر رنگ های تیره استفاده شده باشد، این مقدار به ۱۰ درصد خواهد رسید.

۳- بهداشت نور و نکات مهم در روشنایی کارگاه

بهداشت نور یک موضوع بسیار مهم است که با سلامت انسان سر و کار دارد. کیفیت نور کارگاه بر سلامت روانی کارگران اثرگذار است. روشنایی کارگاه باید طبق نکات بهداشت نور باشد. نور نامناسب باعث پایین آمدن راندمان کارکنان، بی انگیزگی و همچنین در مواردی افسردگی آنها می شود.
دمای نور باید با نوع فعالیت آنها تناسب داشته باشد و روشنایی کارگاه باید به گونه ای باشد که روشنایی بیش از حد و خیرگی در هیچ قسمتی وجود نداشته باشد. خیرگی عاملی است که در طولانی مدت می تواند باعث خستگی چشم ها و کاهش قدرت بینایی کارکنان شود.
نورپردازی مناسب زمانی بیشترین اهمیت را دارد که در ارتباط با کارهای بسیار حساس (مانند اپراتور دستگاه پرس یا دستگاه های برش) می باشد. نور محیط کار آنها باید کاملا بدون نقص و مناسب باشد تا از بروز حوادث ناگوار در حین کار پیشگیری شود.
اگر به موضوع بهداشت نور علاقه دارید، شرکت نورنگار اسپادانا مقاله ای تحت عنوان “” برای شما تالیف کرده است که خواندن آن خالی از لطف نیست.

۴- در روشنایی سوله باید از محصولاتی استفاده کنیم که طول عمر بالایی داشته باشند.

طول عمر بالای تجهیزات روشنایی سوله همواره باید در تصمیم گیری مدیران مورد توجه قرار داشته باشد. روشنایی سوله نیاز به تجهیزاتی دارد که سالها بدون عیب کار کنند و پس از گذشت زمان مقدار روشنایی آنها کاهش محسوسی نداشته باشد. البته در نظر داشته باشید که تجهیزات روشنایی ال ای دی که مرغوب باشند، یک شاخص استاندارد مهم دارند.

این تجهیزات باید ۵۰٫۰۰۰ ساعت کار کنند و در طول این مدت میزان روشنایی آنها به ۷۰ درصد برسد. نکته مهم در تجهیزات روشنایی سوله این است که اگر از چراغ سوله ای نامرغوب استفاده کنیم پس از یک تا دو سال از کارکردن آنها، ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش نور را احساس می کنیم و عملا کار به جایی می رسد که باید دوباره برای این تجهیزات هزینه کنیم.

۵- در انتخاب تجهیزات روشنایی کارگاه و چراغ سوله ای ، به هزینه ها توجه کنید. هزینه های روشنایی کارگاه سه قسمت هستند.

روشنایی کارگاه هزینه هایی دارد که می توان آنها را به سه بخش تقسیم کرد:
• هزینه های خرید تجهیزات روشنایی کارگاه
• هزینه های مربوط به قبض برق
• هزینه های تعمیرات و نگه داری روشنایی کارگاه
هزینه تجهیزات کارگاه را باید با توجه به عواملی مانند ساعت کاری مورد نیاز، دمای هوا، کیفیت برق شبکه، نقشه روشنایی کارگاه و میزان نور مورد نیاز در قسمت های مختلف آن بررسی کرد.
چراغ سوله ای باید با کیفیت باشد و از قطعات مرغوب در ساختار آن استفاده شده باشد. استفاده از چراغ سوله ای ال ای دی برای روشنایی کارگاه ، موجب کاهش قابل توجهی در هزینه های برق می شود. این کاهش چیزی در حدود ۴ تا ۶ برابر خواهد بود.
در مورد هزینه های مربوط به تعمیر و نگهداری هم باید توجه کنید که محصولات روشنایی یک طول عمر مفید دارند. معمولا طول عمر چراغ سوله ای نسل قدیم بین یک سال و نیم تا دو سال است و طول عمر چراغ سوله ای ال ای دی بین ۶ تا ۸ سال خواهد بود. هزینه تعمیرات و نگهداری شامل ساعت کاری هایی که نیاز است تا چراغ سوله ای سوخته را عوض کنیم هم می شود.

در آموزش صرفا یک پروژه مورد بررسی قرار نمی‌گیرد و به حالت‌های دیگری که برای تسلط به طراحی سوله و دیگر بخش‌های سازه‌های صنعتی لازم است نیز پرداخته می‌شود. بنابراین مهارت شما محدود به یک پروژه خاص نخواهد بود و از پس طراحی برخواهید آمد.